შუმერების საცელმწიფო

Question 1

პატესი

Answer 1

განუსაზრვრელი ძალაუფლებით აღჭურვილი მეფე , ის ასევე სათავეში ედგა ღვთის მსახურებს.ღვთაებათა მეთაური - პატესი.მის ხელში იყო სასამართლო , საკანონმდებლო , სამხედრო ძალაუფლება. იყო ქურუმთუხუცესიც .

Question 2

ნუბანდა

Answer 2

უმაღლესი თნამდებობის პირი სამეფო კარზე , სასახლის მმართველი იყო .

Question 3

ავილუმები

Answer 3

თავისუფალი და სრულუფლებიანი მოქალაქე, რომელიც საადგილმამულო თემში ფლობდა მიწას , პრივილიგებური ფენა

Question 4

მუშქენუ

Answer 4

საზოგადოების ზედაფენა , მაგრამ არ გააჩნდა მიწა საადგილმამულოთემში , ძირითადად სამეფო კარის მსხურები იყვნწნ , რომლებიც მეფისგან იღებდნენ მიწის ნაკვეთ სარგებლობისთვის და მისი მესაკუთრეები არ ხდებოდნენ

Question 5

ქურუმები

Answer 5

კულტის მსახურნი ბაბილონში, პრივილეგიური წოდებ ეკლესია- მონასტრებს თავინთი სახნავ სათესი მიწები გააჩნდათ

Question 6

თამქარი

Answer 6

დიდვაჭართა კატეგორია , მეორე კატეგორია - შამალუმები , მათ შორის ხელშეკრულება იდიოდა და ძირითადად თმქართ დავალებით დადიოდნენ შორეულ ქვეყნებში სავაჭროდ

Question 7

ადათი

Answer 7

ხამურაბის კანონების გაცნობისას ნათელი ხდება , რომ გადმონაშთის სახოით ამ კანონებში შენარჩუნებულია ბევრი წეს-ჩვეულება. მაგ . კოლექტიური პასუხიდმგებლობა ( სს. დანაშაულზე ხამურაბი პასუხისმგებლობას , როგორც დამნაSaves , ასევე დამნაშავის ოჯახის წევრებსაც აკისრებდა .თუ დამნაშავეს ვერ აღმოაჩენდნენ მთელი თემი ისჯებოდა .

Question 8

ტალიონის პრინციპი

Answer 8

დამნაშავესთვის ისეთივე ზიანის მიყენება , რაც მას მიადგა , თნაბარი სოიცალური მდგომარეობის ადამიანებზე ვრცელდება .თუ დაბალი ფენის წარმომადგენელმა მაღალი ფენის წარმომადგენლის მიმართ ჩაიდინა დანაშაული ის უფრო მკაცრად ისჯებოდა

Question 9

სისხლის დაურვება ( კომპოზიცია)

Answer 9

დანაშაულის გამოსყიდვა გარკვეული საზღაურით

Question 10

კანონი

Answer 10

ჯერ კიდევ შუმერების ეპოქაში არსებობდა კანონთ კრებულები ,

Question 11

მეფეთა განაწესი

Answer 11

ცალკეულ საკითხებზე გამოცემული მეფეთა ბრძანებულება ,ჩვეულებრივად განწესება ეწოდებოდ ა.

Question 12

საკუთრების ობიექტი

Answer 12

მიწები და მონები , რომლებიც ძირითადად კოლეგია;ურ საკუთრებაში შედიოდა , სახელმწიო ტაძრები საოლქომმმართველები

Question 13

ილკუ

Answer 13

ხამურაბის კანონების მიხედვით არსებობდა საკუთრების სპეციალური სახე , რომელიც სამხედრო მსახურთა განკარგულებაში იყო .სახნა-სათესი მიწები , ბაღები ,საქონელი .. ,სამუშაოს შესრულების მიზეზით გადაცებული ნივთბია.თუ იგი სამხედრო სამსახურს არ შეასრულებდა ის ამ ქონებას კარგავდა . მათ მისი გასხვისება არ შეეძლოთ . სამოქალაქო ბრუნვიდან იყო ამოღებული და თუ 3 წლის განმავლობასი მიწას არ მოუვლიდა, ის კარგავდა მფლობელობას

Question 14

ვალდებულებითი სამართალი

Answer 14

წარმოიშობა ხელშეკრულებიდან და ზიანის მიღენებიდან

Question 15

ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულება

Answer 15

როგორც მოძრავი , ასევე უძრავი ქონება , იყიდებოდა მიწები , საცხოვრებელი ბინა , ზოგიერი ობიექტი ამოღებული იყო სამოქალაქო ბრუნვიდან , მაგ . საეთო საკუთრება , სატაძრო , ქვრივი ქალის მზითვები

Question 16

სესხი

Answer 16

ხამურაბის კანონის მიხედვით დებიტორს შეუძლია ყველანაირი ვალის გადახდევინება , თუ იგი სამი წლის განმავლობაში კრედიტორის სასარგებლოდ იმუშავებს

Question 17

ქირავნიბა

Answer 17

ნივთის , სამუშაო ძალის , ნივთის შემთხვევაში კანონი ითვალისწინებს , რომ დამქირავებელმა უნდა შეასრულოს ხელშეკრულებით გათვა,ლისწინებული ვალდებულება და დაუზიანებლად უნდა ჩააბაროს ნივთი პატრონს .

Question 18

ნივთის შესანახად მიბარების ხელშეკრულება

Answer 18

ასეთი ხელშეკრუ;ება შეიძლება ყოფილიყო , როგორც სასყიდლიანი ასევე უსასყიდლო.ნივთის პატრონს ნივთის შესანახად გარკვეული გადასახადი უნდა გადაეხადა

Question 19

საოჯახო სამართალი

Answer 19

ქორწინები იყო წერილობითი ხელშეკრულება , რომელიც საპარტაძლოს და სასიძოს მშობლებს შორის იდებოდა ჯერ კიდევ მათი მცირეწლოვნების გამო.ქორწინება მონოგამიურ ხასიათს ატარებდა ,

Question 20

მზითვების ინსტიტუტი “შერიქთუმი’

Answer 20

საქორწინო საჩუქარი - ბიბლუმსი , სასძლოს გამოსასყიდი - თერხათუმი

Question 21

მშობლებსა და შვილებს შორის ურთიერთობა

Answer 21

მამას შეეძლო შვილის გაყიდვა , ანდა მისი სავალო კაბალაში მიცემა , შეეძლო აგრეთვე შვილისთვის ჩამოერთმია მემკვიდრეობა

Question 22

კანონიერი მემკვიდრეობა

Answer 22

კანონიერი მემკვიდრეებად ითვლებოდნენ შვილები და შვილიშვილები , თუ ასეთები იყვნენ , მაშინ მემკვიდრეობას გარდაცვლილის ძმა ირებდა . ქალები მემკვიდრეობის სახით მხოლოდ მზითვებს ღებულობენ. ასევე დაშვებული იყო ანდერძით მემკვიდრეობა .

Question 23

დანაშაულთა სახეები

Answer 23

სახელმწიფოს წინააღმდეგ მიმართული
პიროვნების წინააღმდეგ , ასევე ხამურაბის კანონებში ვხვდებით განზრახ ( სიკვდილით დასჯა )და გაუფრთხილებლობით ( კომპოზიციის გადახდა) ჩდენილ დანაშაულს .

Question 24

საკუთრების წინააღმდეგ მიმართული დანაშაული

Answer 24

ქურდობა , ძარცვა. ქურდობის ორ სახეს განასხხვავებენ კვალიფიციურ( მძიმე პირობებში ჩადენილი დანაშაული) და ჩვეულებრივ . მძარცველის ვერ აღმოჩენის შემტხვევაში პასუხისმგებლობა მთლიან თემს ეკისრებოდა , თმს უნდა გადაეხადა ნაძარცვი ქონება .

Question 25

ოჯახის წინააღმდეგ მიმართული დანაშაულები

Answer 25

სისხლის აღრევა უახლოეს ნათესავებს შორის და ცოლ-ქმრული ღალატი ,რომლის დროსაც მხოლოდ ცოლი ისჯებოდა

Question 26

სასჯელები

Answer 26

სიკვდილით დასჯა , გამაწბილებელი სასჯელები ,დამასახიჩრებელი , გამაწბილებელი ,, სხეულებრივი ,კომპოზიცია , ქონების კონფისკაცია , გაძევება ,

Question 27

კოლეგიური სასამართლო

Answer 27

თემებსა და ოლქებში არსებობდა ბადგილობრივი დიდკაცობის წევრებისგან გამოსული უხუცესები.

Question 28

მეფის მოსამართლენი

Answer 28

დიდ ქალაქებსა და ოლქებში მეფის მიერ ინიშნებოდნენ პროფესიული მოსამართლენი. მათი გაადაწყვეტილება საბოლოოო იყო და გასაჩივრებას არ ექვემდებარებოდა.

Question 29

სატაძრო სასამართლოები

Answer 29

ქურუმთა სასამართლოები,მოწმეთა ფიცით საკითხვა , ფიცის მიღების დამოწმება , ზოგიერთი დამამტკიცებელი საბუთის შეგროვებას ახდენენ.

Question 30

უზენაესი სასამართლო

Answer 30

უზენაესი სასამართლოს ფუნქციას მეფე ითვისებდა და მის კომპენტენციაში , შედიოდა ღალატის და სახელმწიფოს წინააღმდეგ მიმართული დანაშაული.

Question 31

დამამტკიცებელი საბუთები

Answer 31

ფიცი , მოწმეთა ჩვენება , წერილობითი აქტები , ორდალი

Question 32

ფიცი

Answer 32

ზოგჯერ მთელი მტკიცებულება მხოლოდ ფიცს ეყრდნობოდა , მხოლოდ დაზარალებულის ფიცის ჩვენებას .

Question 33

მოწმეთა ჩვენებანი

Answer 33

საპროცესო სასამართლოში გამოყენებული იყო სხვადასხვა კატეგორიის საქმეზე , მკვლელობის საქმეზე , თუ მოქმე ცრუჩვენებას მისცემდა სიკვდილით დაისჯებოდა , სასამართლოში მოწმის მოყვანა ორივე მხარის ვალდებულება იყო .

Question 34

ორდალი , ანუ სასამართლო გამოცდა

Answer 34

ღვთის მსჯავრის ერთ-ერთი სახეობაა.ხამურაბის კანონები იცნობს წყლის ორდალს .