შესავალი Flashcards
საკონსტიტუციო სამართლი განმარტება
სახელმწიფოს მიერ დადგენილი და უზრუნველყოფილი ნორმათ სისტემა
საკონსტიტუციო სამართლის ოთხი ძირითადი მახასიათებელი
1) როგორც წესი , კოდიფიცირებულია ქვეყნის დაწერილ კონსტიტუციაში 2) განსაზღვრავს საჯარო ხელისუფლების ორგანიზაციის ფუძემდებლურ ნორმებსა და ადამიანის ძირითად უფლებებს 3) ადგენსსაღელმძღანელო პრინციპებს 4) მისი უზენაესობა გარანტირებულია სასამართლო ხელისუფლების მიერ კონსტიტუციის საწინააღმეგო აქტების გაუქმების უფლებამოსილებით მას მკაცრად განსაზღვრული რეგულირების ობიექტიც არ გააჩნია
კონსტიტუციონალიზმის დამოკიდებულება საკონსტიტუციო სამართალთან
ის განსაღვრავს თუ რა ღირებულებებს უნდა ემსახურებოდეს საკონსტიტუციო სამართალი
რისი ნაწილია საკონსტიტუციო სამართალი
საჯარო სამართლის ( ორ ძირითად ნაწილად : ადამიანის ძირითად უფლებებად და სახელმწიფო მოწყობად იყოფა )
საკონსტიტუციო განმარტება
კონსტიტუციისკენ მიმართულს , მისგან გამომდინარეს ნიშნავს. მისი კვლევის საგანი კი კონსტიტუციაა
კონსტიტუციური განმარტება
კონსტიტუციასთნ დაკავშირებულია , მასზე დამყარებულია
კონსტიტუციონალიზმის გავრცელების ტალღები
1- 1787 - 1918 - ძირითადად სახელმწიფო მოწყობას არეგულირებდა
2- 1 მსოფლიო და 2 მსოფლიო ომებს შორის - შედარებით წინა პლანზეა წამოწეული ადამიანის უფლებები , თუმცა სახელმწიფო მოწყობას უფრო მეტი ყურადღება ექცევა
3 - 2 მსოფლიო ომიდან 20 საუკუნის 90-იან წლებამდე - დემოკრატიული პროცესები დაიწყო , რამაც გამოიწვია ადამიანის უფლებების წინ წამოწევა
4 - 20 საუკუნის 90-იანი წლები - კომუნისტური სახელმწიფოების დაშლა , დემოკრატიული ინსტიტუტების აღზევება და რა თქმა უნდა ადამიანის უფლებების წინა პლანზე დაყენება
საქართველოს საკონსტიტუციო სამართლის წყარო
ერთდეთი სავალდებულო წყაროა - სამართლებრივი აქტები , დანარჩენს ; ჩვეულებას , სამართლის დოქტრინას მხოლოდ დამხმარე სახე აქვთ
რა მოხდა 1918წ. 26 მაისს?
ამ დროს შეიქმნა საქართველოში პირველი სამართლებრივიდოკუმენტი , რომელშიც კონსტიტუციონალიზმის პრინციპები არის ასახული . საქართველოს ეროვნული სბჭოს მიერ გამოცხადებულლ საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტით საქართველო დემოკრატიულ რესპუბლიკად გამოცხადდა
1921წ 21 თებერვალი
დამფუძნებელმა კრებამ საქართველოს პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის კონტიტუცია მიიღო , რითიც საქართველო საპარლამენტო მმმართველობის სისტემა დამყარდა და ფართოდ იქნა განმტკიცებული ადამიანის ძირითადი უფლებები
საქართველოს საბჭოური კონსტიტუციები თარიღები
1922 - დამყარდა ავტორიტატული რეჟიმი
1927
1937 - ფორმალურად საუბარი იყო საქ. სსრ-ს ავტონომიაზე და დადგინდა ადამიანთ უფლებები BUT სტალინური რეპრესიები
1978 - ქართული ენი გაუქმებასთან დაკავშირებით წარმოშობილი პრობლემები
1978 წლის კონსტიტუციის ახალი რედაქცია
პლურალისტური არჩევნების შემდდეგ მოხდა მისი ახალი რედაქციის გამოცემა ( ზ. გამსახურდიამ მოიგო ) ის ძირითდად ეფუძნებოდა დემოკრატიასა და ხელისუფლების დანაწილების პრინციპს
1995 წ. 24 აგვისტო
საქართველოს კონსტიტუცია . საოკონსტიტუციო კომისიას ხელმძღვანელობდა ედუარ შევარდნაძე ( პარლამენტთნ წარდგენის შემდეგ პარლამენტმა მხოლოდ ორი რამ შეცვალა ნახევრად საპრეზიდენტო - საპრეზიდენტო / ფედერაციული - უნიტარული )
საქართველოს კონსტიტუციის მახასიათებლები
მუდმივ მოქმედი , ნაწილობრივ კოდიფიცირებული , მყარი , საპარლამენტო მმართველობის სისტემა , უნიტარული ტერიტორიული მოწყობა რეგიონალიზმის ელემენტებით
რისგან შდგება საქართველოს კონსტიტუცია ?
საქართველოს კონსტიტუციის ძირითადი ტექსტი და “ აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის შსახებ” კონსტიტუციური კანონი
ნორმატიული კანონი
უფლებამოსილი სახელმწიფო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს მიერ საქ . კან. დადგენილი წესით მიღებული სამართლებრივი აქტი , მუდმივი ან დროებითი მრავსალჯერადი გამოყენებით .
ინდივიდუალური აქტი
სამართლებრივი აქტი , რომელიც აწესებს , ცვლის , წყვეტს ან ადასტურებს პირთა შეზღუდული წრის უფლებებს და მოვალეობებს.ის ერთჯერადია და ნორმატიულ აქტს უნდა შეესაბამებოდეს
საქართველოს საკანონმდებლო აქტები იერარქიით
*საქართველოს კონსტიტუცია , კონსტიტუციური კანონი
* კონსტიტუციური შეთნხმება
* საერთაშორისო ხელშეკრულება, შეთნხმება
* ორგანული კანონი და პრეზიდენტის დეკრეტი
* საქართველოს კანონი , პარლამენტის რეგლამენტი
კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტები
- საქ. პრეზიდენტის ბრძანებულება
- პარლამენტის დადგენილება
- მთვრობის
- აღმასრულებელი ხელისუფლების ორგანოთა აქტები
აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის საკანონმდებლო აქტები იერარქიით
*აჭრის ავ./რეს. კანონი
* უმაღლესი საბჭოს რეგლამენტი
* იმავეს დადგენილება
*8 მთვრობის დადგენილება
* მინისტრის ბრძანება
* უმაღლესი საარჩევნო კომისიის დადგენილება
რასთან დაკავშირებით მიიღება კონსტიტუციური კანონი ?
საქართველოს ტერიტორიული სახელმწიფოებრივი მოწყობის განსაზღვრა , ავტონომიური რესპუბლიკის სტატუსისს განსაზღვრის შესახებ , საქართველოს კონსტიტუციის გადასიჯვისას
ორგანული კანონი რასთნ დაკავშირებით მიიღება?
იმ საკითხებზე რომელთა დარეგულირება საქართველოს კონსტიტუციის თნახმად საქართველოს ორგანული კანონითაა გათვალისწინებული