ლუთერის რეფორმაცია Flashcards
რატომ შედგებოდა სურვილისთვის ლოცვები 15 საუკუნის ევროპაში ორი ნაწილისგან დს რომელი ნაწილები იყო ისინი
პირველი იყო შუამავალი წმინდანის არჩევა და მეორე კიდევ რაღაცის გაღების ნაწილი,იმიტომ რომ იმ დროს სამოთხე აღიქმებოდა ისე როგორც სამეფო court და როგორც აქ ისე სამოთხეში მიწიერი შუამავლის გარეშე მეფესთან მისვლა არ შეიძლებოდა.
Purgatory და ქრისტიანობის რეალობა იმ დროს
1)ქრისტიანთა უმეტესობა არ ცხოვრობდა სამაგალითო ცხოვრებას
2)ღმერთი არ საჭიროებს აბსოლუტურ მორალურ უნაკლოობას
3)ერთუ სიცოცხლე ცხოვრების განსაწმენდათ არ იყო საკმარისი
რას აღმოაჩენს ლუთერ 1510 წელს რომში და აქედან გამომდინარე რომელი თეოლოგიური მიმდინარეობის მომხრე ხდება იგი?
რომში იგი დაინახავს ეკლესიის მიერ სხვების დაბალ კლასად აღქმას,კლასთა შორის უთანასწორობა და აქედან გამომდინარე აუგუსტუსის თეოლოგიას მიყვება,რომ ხსნა მხოლოდ რწმენაშია და არა ინტერპრეტატორისთვუს დამორჩილებას ან ამ პირისაგან სასჯელის მიღებიას.
რა არის ინგულგენციები?
ეს იყო პაპის მიერ გამოცემული საშუალება გამოგესყიდა შენი ცოდვები წმინდა პეტრეს ტაძრის მშენებლობისთვის სახსრების შემოწირულობით
რატომ იყო ლუთერის მხრიდან 95 თეზისის გამოქვეყნება ფაქტობრივად ეკლესიის წინააღმდეგ წასვლა?
1517 წელს მაინცის ეპისკოპოსის ალბერტის მიერ გამოგზავნილი ტეტსელის წინააღმდეგ წასვლისას ლუთერმა გამოაქვეყნა 95 თეზისი რითიც ღიად გამოხატა თავისი დამოკიდებულა კორუფციის მიმართ.ის კითხვის ნიშნის ქვეყ აყენებდა ეკლესიის მნიშვნელობას და ინფულგენციებს აღიქვამდა ეკლესიის მხრიდან abuse,რაც გახლდათ საერო მოაახლეობის აზრი მაშასადამე იგი გახდა პოპულარული მალევე.
ლუთერი კონკრეტულად რატომ ეწინნაღმდეგებოდა ინდუკგენციებს?
1) თუ ეკლესიას ადამიანის ცოდვებისგან გაწმენდა შეუძლია ამას ფულის გარეშე რატომ არ აკეთებს
2) ეს მისი აზრით ქრისტიანებს ცრუ თავდაცვის შეგრძნებას აძლევდა
დაუპირისპირე ერთმანეთს გაეტანო და ლუთერი(1518 წელი)
გაეტანო - არგუმენტად მოყავდა უნიგენტუსი რომლის მიხედვითაც პაპი იყო დედამიწაზე მთავარი ბიბლიის ინტერპრეტატორი და მისი გაყოლა შეიძლებოდა
ლუთერი- კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებდა პაპს და მის სისტემას და წინ აყენებდა ინდივიდუალურ რწმენასა და ბიბლიის უპირატესობას.
გაეტამოს შემდგომ იკთან დებატებისას რა არგუმენტი გამოიყენა ლუთერმა მის ილის წინაააღმდეგ?
რომ პაპი იყო ადამიანი მაშასადამე შესაძლებელია შეცდეს და მკაფიო შეცდომები დაუშვას, ხოლო წმინდა წერილები ღვთის მიერაა დაწერილი და ამიტომ შეუცდომელია
რა სისტემით ხდებოდა საღმრთო რომის იმპერატორის არჩევა?
7 ელექტორატის მიერ 3 საეკლესიო ხოლო 4 საერო ერთეულის მმართველებისგან
1)ბოჰემიის მეფე
2)ბრანდერბურგის მმართველი
3)რაინის მმართევლი
4)საქსონიის დუიკი
5)მაინცის ეპისკოპოსი
6)ტრიერის ეპისკოპოსი
7)cologne ეპისკოპოსი
რატომ იყო კარლ მეხუთე წოდებული “ყველაზე მნიშვნელოვანი პიროვნების” ზედმეტსახელით
მაქსიმილიან პირველი იყო ბაბუამის იმპერატორი, მამამისი იყო ბურგუნდიის მეფე ანუ ჰოლანდიის და ავსტრიის ხოლო დედამისის მხრიდან ესპანეთის მეფე. ეს კი დაახლოებით მთლიანი ევროპაა
როგორი ტიპის ქალაქები არსებობდა საღვრთო რომის იმპერიაში?
1-საიმპერატორო
2-ეკლესიის მიერ მართული
3- არისტოკრატიის მიერ მართული
რა შედეგი გამოიღო 1529 წლის პაპის ბულამ?
ეს იყო პაპის უდიდესი ძალაუფლების მქონე განკარგულება რომელსაც უნდა განაკვეთი ლუთერი ეკლესიიდან თუ თავსი სწავლებებს არ უარყოფდა. ხოლო ვინაიდან ბულას ვიტენბურგის ჩასვლამდე უწევდ აღმართვის ქალაქში ნელ-ნელა გერმანელ ხალხში წარმოიშვა ნარატივი რომ ლუთერი ოყო ის ნაციონალური გერმანელი გმირი,რომელიც ეწინააღმდეგებოდა გარეშე ანუ რომის კონტროლს გერმანელებზე.
რა პოზიცია გააჩნდა ლითერს ეკლესიის გაწმენდის მიმართ
მისი აზრით თუ ეკლესიას არ შეეძლო თავი გაეწმინდა მაშინ საერო ხელისუფლებას უნდა გაეწმინდა იგი ძალით.
ლუთერის რეფორმაციული ეკლესიის 6 ფაქტორი
1-რომისგან დამოუკიდებელი ნაციონალური გერმნაული ეკლესიის შექმნა
2 - საეკლესიო პირებში ქორწინების დაშვება
3- სიკვდილის შემდგომ ლოცვების უაზრობის აღიარება
4- მარხვის როგორც მხოლოდ იესოს იმიტაცია
5-პილიგრიმობის მოშორება
6- ბიბლიის უპირატესობა
განმარტე sofa fide/sofa gratia/ sofa scriptura
sofa fide - მხოლოდ რწმენას შეუძ₾ია რომ გადაგარჩინოს
sofa gratia- შუამავლის არ საჭიროება
sofa scriptura- წმინდა წერილების ავტორიტეტულობა
1521 წელს რა მოხდა ვორმსის რეიხსტაგში
ლუთერი იმპერატორმა კალრ მეხუთემ ცნო კანონგარეშედ და ამის შემდგომ ლუთერს იტაცებენ და იგი გერმანულად თარგმნის ბიბლიას
კარლშტადის თეოლოგიური იდეები
ყურადღებას ამახვილებდა მატერიალურ და სულიერ განსხვავებაზე და მაშასადამე ეწინააღმდეგებოდა სიმბოლოზმიკასიმ არგუმენტით რომ ეს გადავიდოდა კერპთყვანისცემაში(იგი რადიკალი რეფორმატორი იყო)
მელახტონის თეოლოგიური იდეები
იგი იწყო ბერული ცხოვრების მოწინააღმდეგე,იმ არგუმენტით რო მიწიერი ცხოვრების უარყოფით შველის მოპოვება იყო ეგოისტური საქციელი.
მიუნცერის თეოლოგიური იდეები
მს სურდა მოეშალა იერარქია,ძველი საეკლესიო რიტუალები,ხატები, ბავშვის ნათლობა და მაშ უფრო მეტად თანასწორობაზე იყო ორიენტირებული.იგი ხალხს ყოფდა ორ ნაწილად “elect” ანუ ვინც იყო ჩაგვრის მსხვერპლი და “GOdless” ვინ სტატუს ქვოს შენარჩუნების მიზნით იბრძოდა.
1524-1525 წლლის გლეხთა აჯანყების მოთხოვნები
1- 10% იანი გადასახადების გაუქმება
2 - გერმნაულ სამართალზე დაბრუნება
3- ყმობის გაუქმება
4- ყველა საზოგადოებისთის იმ უფლების მიცემა რომ მათი საეკლესიო წარმომადგენელი აერჩიათ.
5- ყველა ფეოდალიზმის მიერ მოატანილი სერვისების გადახედვა
6 ლორდების მიწაზე ეში შეგროვების უფლება
7-შეთანხმება მიწისმფლობელებსა და გლეხებს შორის
8-მიწისმფლობელების მიერ წარმთმეული მიწების დაბრუნება
9 - “every labor is worth its wage”
10 -თევზაობისა და ნადირობის უფლბეების დაბრუნება
11-სიკვდილის გადასახადის გაუქმება
12- ყველა ამსი უარსაყოფად საჭიროა ბიბლია
რას ფიქრობდა ლუთერი აჯანყებულ გლეხებზე(1524-1525)
მისი აზრით გლეხებშ ჩასახლდნენ დემონები და არისტოკრატიაში დემონის დედა,ხოლო მას შემდეგ რაც ამნ არისტოკრატიას მოუწოდა გლეხების გასწორება ჩადენილი ქცევების გამო მისი აზრით დემოენბი ახლა არისტოკრატიაში ჩასახლდნენ.მას მიაჩნდა რომ საერო ხელისუფლების წინააღმდეგ წასვლა უფრო მეტ ცუდს მიტანდა კარგთნ შეფარდებით
ვის შეადარა იკმა ლუთერი დებატებისას
აწ უკვე ერეტიკოსებად აღიარბულ ჰუსსა და ჯონ უიკლიფს
შვიდიდან რომელი ორი საიდუმლო დატოვა ლუთერმა ეკლესიაში?
ნათლობა და ზიარება
რა სამი მნიშვნელოვანი რამ მოხდა 1526 წელს?
ლუთერი დაქორწინდა
ლუთერმა დაიწყო გერმაული მასები
ფრიდრიხ ბრძენი გარდაიცვალა
პავიის ბრძოლის მნიშვნელობა
ფრანცის პირველსა და კარლ მეხუთეს შორის პავიის ბრძლაში გერმნლებმა გაიმარჯვეს და ფრანცისი დაატყვეს,მაგრამ მადრიდის ზავს სახლში დაბრუნებული ფრანცისი არ ასრულებს და მას უკვე პაპიც უერთდება.
შპიერის რაიხსტაგები
1526 წელს პირველ კრებაზე ვორმსის ედიქტი გაუქმნდა და ლუთერი აღარ იყო კანონგარეშე ხოლო 1529 წელს მეორეზე 1526 წლის შეთნხმება უარყვეს რასაც მოყვა პროტესტი -პროტესტანტიზმი
განმარტეთ -Cuius regio, eius religio
1530ში აუგსბურგის აღსერის უარყოფის შედეგად შეიქმნა შმალკანდენის კავშირი არასაც 1546-1547 ში მოყვა ომი იმპერატორის გამარჯვებით და შემდგომ 1552 მეორეთ დაიწყო ომი რომელიც წააგო იმპერატორმა და 1555 ში დადო აუგსბურგის ზავი-ანუ რეგიონს თავისის რელიგის არჩევის უფლება ქონდა