एक Flashcards
किंकर्तव्यविमूढ
[वि०] [सं०]
निर्णयशक्तिको अभावमा कुनै काम गर्न के गरूँ, कसो गरूँ भई अलमलिएको;
आफूले गर्नुपर्ने काम वा कर्तव्यबारे ठहर गर्न नसकी दोधारमा परेको;
रनभुल्लमा परेको;
बिलखबन्द।
आविर्भाव
[ना०] [सं०]
१. उत्पत्ति; पैदा; प्रकट।
२. नयाँ वस्तुको उत्पादन; आविष्कार।
३. सामु देखिने कार्य; बाहिर दृश्य रूपमा प्रकट हुने काम।
गोचर
[वि०] [सं०] १. इन्द्रियग्राह्य; इन्द्रियद्वारा जानिने।
ना० २. इन्द्रियद्वारा ग्रहण गर्न सकिने वस्तु (रूप,रस, गन्ध,स्पर्श, शब्द आदि०; इन्द्रियको विषय।
३. गाई चर्नका लागि छाडिएको जमिन; गौचर; गौचरन।
४. ज्योतिषशास्त्रअनुसार मानिसका नाउँका आधारमा गणना गरिने ग्रहको गति।
उदाहरण: उनको भावुक कल्पनामा निर्मित मेरो विम्ब सायद बेनीबहादुर कार्कीजत्रो हुँदो हो। तर, यथार्थमा गोचर भयो लघुकाय र सुसुपाल मनुवा। र, नै उनी खिस्रिक्क परे।
विस्मित
[वि०] [सं०] जिल्ल परेको; आश्चर्यमा परेको; छक्क परेको; आश्चर्यचकित
उदाहरण: पहिलोपटक मलाई देख्दा उनी त्यसैत्यसै विस्मित भएका रे !
सुसुपाल
[वि०] [सं० शिशुपाले दुब्लाएर हाड र छाला मात्र बाँकी रहेको; अत्यन्त दुब्लो।
उदाहरण: उनको भावुक कल्पनामा निर्मित मेरो विम्ब सायद बेनीबहादुर कार्कीजत्रो हुँदो हो। तर, यथार्थमा गोचर भयो लघुकाय र सुसुपाल मनुवा। र, नै उनी खिस्रिक्क परे।
छटा
[ना०] [सं०] १. कुनै वस्तुमा पाइने सौन्दर्य; हिस्सी; शोभा। २. प्रकाशका किरणहरूको समूह; कान्ति; दीप्ति। ३. समूह; समुदाय।
उदाहरण: मेरो भाषाको झर्रोपना, व्यंग्यको छटा र अभिव्यक्तिको आक्रामकताप्रति उनी आकर्षित भएका रे !
झर्रो
[वि०] [प्रा० झरडो > सं० झरट] १. धूलो आदि झट्कारेर सफा पारिएको।
२. नबिटुलिएको; चोखो; शुद्ध।
३. बाबुआमाको गुण लिएको; बाबुआमासँग काटीकुटी मिल्ने।
४. बाहिरी प्रभाव नपरेको।
५. निम्नतम सामाजिक पूर्वाधार पूरा गरी तल्लो जातीय कोटिबाट माथिल्लो कोटिमा प्रवेश गरेको।
ना० ६. त्यसरी माथिल्लो कोटिमा पुगेको कुनै व्यक्ति।
उदाहरण: मेरो भाषाको झर्रोपना, व्यंग्यको छटा र अभिव्यक्तिको आक्रामकताप्रति उनी आकर्षित भएका रे !
भुइँफुट्टा
तिनताक राजनीतिक सत्ता भुइँफुट्टा राजा ज्ञानेन्द्रले कब्जा गरेका थिए
अन्यमनस्क
[वि०] १. ध्यान वा मन लाग्नुपर्ने कुरामा नलागी अन्तै गएको; मन उडेको; मन ठेगानमा नभएको। २. चित्तवृत्ति अन्तैतिर लागेको।
उदाहरण: लास्टै अलोकप्रिय हुन पुगेका लाठे राजनीतिक दलका नेताहरू अन्यमनस्क मनोदशामा थिए।
अकर्मण्य
[वि०] [सं०] १. केही पनि काम नगर्ने; निकम्मा; अल्छी; निष्वि्र्कय। २. कुनै पनि उल्लेखनीय वा सार्थक काम गर्न नसक्ने; बेकार; व्यर्थ
दिग्भ्रम
[ना०] [सं०] १. दिशा छुट्ट्याउने सम्बन्धमा हुने भ्रम; दिशा पत्ता लाग्न नसक्ने अवस्था वा स्थिति।
२. बाटोभुलाइ; दिशाभ्रम।
३. अन्योल।
निस्तेज
[वि०] [सं०] १. तेज वा प्रकाश नभएको; अन्धकारयुक्त। २. शक्ति नभएको; निर्धो।
शनै:शनै:
यता मूलप्रवाहको विचार र राजनीतिको यो भयावह रिक्ततामा शनैःशनैः नागरिक आन्दोलनको जायजन्म हुँदै थियो।
प्रबुद्ध
[वि०] [सं०] १. सचेत अवस्थामा रहेको; जागरूक; जाग्रत्; जागा।
२. बुझ्नुपर्ने कुरालाई राम्ररी बुझेको; जानेसुनेको।
३. विकसित मस्तिष्क भएको।
उदाहरण : चञ्चल, प्रबुद्ध, प्रगतिशील र प्रतिष्ठित मानव।
प्रवाहमय
[वि०] प्रवाह भएको; बेगिलो; फुर्तिलो; छिटो।
उदाहरण : गाँठ्ठे, त्यसको नेपाली ! त्यो मेरोजत्तिकै शुद्ध छ ! मेरोजत्तिकै प्रवाहमय ! मेरोजत्तिकै परिस्कृत !
