امتحان Flashcards
١) دو آيه در اهميت اخلاق از ديدگاه قرآن باترجمه بنويسيد
١) “هو الذي بعث في الاميين رسولاً منهم يتلوا عليهم آياته و يزكّهم و يعلمهم الكتاب و الحكمة…” (الجمعة، ٢)
(او كسى است كه در ميان جمعيت فزستاده از خودشان برانگيخت كه آياتش را بر آنها مى خواند و آنها را تزكيه مى كند و به آنان كتاب و حكمت مو آموزد).
٢) “قد افلح من زكّاها. و قد خاب من دسّاها…” (الشمس، ٩-١٠)
(هر كس نفس خود را پاك و تزكيه كرد، رستگار شد. و آن كس كه نفس خويش را با مصعيت و گناه آلوده ساخت، نوميد گشت!)
٢) حقيقت اخلاص را با توجه به سخن پيامبر اكرم توضيح دهيد
مرحوم ملّا فيض كشانى در “محجّة البيضاء” مى فرمايد: حقيقتِ اخلاص آن است كه نيّت انسان از هر گونه شرك خفي و جلي پاك باشد.”
رسول خدا (ص) فرمود: “إنّ لكل حق حقيقة و ما بلغ عبد حقيقة الإخلاص حتٰى لا يحب أن يحمد علٰى شيء من عمل لله.” - يعنى:- هر حقيقتى نشانه اى دارد هيچ بنده اى به حقيقت اخلاص نمى رسد مگر زمانى كه دوست نداشته باشد كه او را به خاطر اعمال الهى اش بستايند.
٣) با توجه به آيه شريفه “الا بذكر الله تطمئن القلوب” بفرماييد چرا ذكر خداوند متعال موجب ارامش دلهاست؟
چون ذكر خدا آرامش است كه مى تواند انسان را از لغزشها برهاند و به فضائل اخلاقى بياريد. و خداوند تنها كسى استكه مشكلات انسان را حلّ مى كند.
٤) حقيقت توكل را بيان فرماييد
در حديثى رسول خدا از حضرت جبرايل (ع) سوال فرمود، “ما التوكّل علٰى الله؟” (توكّل بر خدا چيست؟)
حضرت جبرايل (ع) عرض فرمود: “العلم بانّ المخلوق لا يضرّ و لا ينفع و لا يعطي و لا يمنع و استعمال اليأس ما الخلق.”
(علم و آگاهى است به اين كه مخلوق نمى تواند نه زيانى و نه سودى و نه چيزى و نه از وى باز دارد و به كار بستن يأس از خلق است.”
٥) آثار مثبت تواضع را توضيح دهيد
١) محبّت
٢) نظم
٣) بلندى مقام
٤) قبولى عبادت
٦) باتوجه به حديث امام على بن ابى طالب نشانه هاى تواضع را نام ببريد
“ثلاث من رأس التواضع: أن يبدأ بالسلام من لقيه، و يرضٰى بالدون من شرف المجلس. و يكره الريا و السمعة.”
(٣ چيز است كه سر آغاز تواضع است: ١) نخست اينكه انسان هر كس را ببيند ابتدا به او سلام كند. ٢) و در پايين مجلس بنشيند. ٣) تظاهر و ريا و سمعة را ناخوش دارد.)
٧) آراء مفسرين را در مورد ‘صبر جميل’ بيان فرماييد (طبق تفسير آيه شريفه ١٨ از سوره يوسف)
بعضى گفته اند: “صبر جميل” آن است كه براى خدا باشد.
بعضى نيز گفته اند: “صبر جميل” آن است كه شكايت نزد خلق در آن نيست و عرضِ حال خود به خالق كند و پناه آوردن به او. رسول خدا (ص) فرمود درباره “صبر جميل”: (هو الذي لا شكوٰى معه).
٨) اقسام صبر را نام برده و به اختصار توضيح دهيد
به سه شاخه تقسيم شده است:
١) “صبر بر اطاعت” = ايستادگى در برابر مشكلات اطاعت فرمان خدا است.
٢) “صبر بر معصيت” = ايستادگى در برابر شهوات و هوا كه مى تواند تمام ايمان را از بين ببرد.
٣) “صبر بر مصيبت” = ايستادگى در برابر حوادث دردناكى كه صبر و شكيبائي را از دست ندهد،
٩) دو نمونه از شكرگذارى در سيره اهل بيت را به اختصار توضيح دهيد
١) از امام باقر (ع): {رسول خدا (ص) در جواب اعتراض عائشة فرمود: “ألّا أكون عبداً شكوراً؟” / آيا من بنده شكر-گزار خدا نباشم!؟}
٢) از هشٰام بن أهمر: {پياده شدن إمام كاظم (ع) از مركبش و سجده شكر طولانى وى براى ياد افتادن نعمتهاى خدا}.
١٠) شأن نزول سوره مباركه دهر (انسان) را طبق نظر شيعه و اهل سنت بيان فرماييد
همه علماء سنّى و شيعه اتفاق نظر دارند كه همه سوره الدهر/الانسان درباره اهل البيت (ع) رسول (ص) نازل شده است و فضائل آنها - خصوصاً آيات ٨ و ٩.
١١) آيه شريفه “ادفع بالتى هى احسن السيئة نحن اعلم بما يصفون” به كدام مرحله از مراحل عفو اشاره دارد؟ به آيات مشابه آن نيز اشاره نماييد
اين آيه به مرحله فراتر از عفو اشاره مى دهد چون رسول خدا (ص) فرمود: “بدى را با نيكى دفع كن تا دشمنان سرسخت تبديل به دوستان گرم و صميمى شوند. و اين آيه به آيه ٢٢ سوره الرعد مشابهه دارد چون أُولىٰ الألباب بدى ديگران را با نيكى تلافى مى كنند. و اين مرحله براى هر كس نيست بلكه براى كسانى كه داراى صبر و استقامتند.
١٢) بر اساس كلام امام على نشانه هاى رياكاران را نام ببريد
١) يكسل اذا كان وحدة
٢) ينشط اذا كان في الناس
٣) يزيد في العمل اذا اثنٰى عليه
٤) ينقص من العمل اذا لم يُثنٰى عليه
١٣) راه هاى زدودن غفلت را نام ببريد
١) استمرار و دوام ذكر - ياد خدا دل را بيدار مى كند
٢) صلاة با حضور قلب و در سر وقت
٣) تفكّر و انديشه
٤) تغيير محيط
١٤) شأن نزول آيه شريفه “ان هذا اخى له تسعه و تسعون نعجه… و خرّ راكعا و أناب” را بيان فرماييد
دو برادر به عنوان شكايت نزد نبى داود (ع) آمدند:
- برادر ديگر ٩٩ ميش داشت
- برادر ديگر ١ ميش داشت
- آن برادر كه ٩٩ ميشها داشت بسبب حرص آن اميش برادرش مى خواست… نتيجه: ستم.
١٥) مفهوم حسد و فرق آن با غبطه را توضيح دهيد
فرق آن اين است كه انسان آرزو مى كند كه نعمتى همانند ديگران يا بيشتر از آنها داشته باشد، بى آنكه زوال نعمت كسى را داشته باشد. “حسد” صفت مذموم است و “غبطة” صفت پسنديده و مايه ترقى و پيشرفت است.
إمام الصادق (ع) فرمود: “إنّ المؤمن يغبط و لا يحسد و المنافق يحسد و لا يغبط.”
