استوماتیت

Question 1

استوماتیت چیست؟علائم؟

Answer 1

التهاب دهان

َجوش آهسته و دردناک،
کاهش اشتها = احتمال ایجاد آنورکسی
حرکت مداوم فکین و لبها
ریزش بزاق نیز

Question 2

چه عواملی سبب استوماتیت در گاو میشوند؟

Answer 2

عوامل فیزیکی:
ضایعات تروماتیک مثلاً لوله زدن، قرص خوران، شکستگی دندان، مشکل مادرزادی در
جفت نشدن فکها، علوفههای خاردار، غذاهای بسیار سرد یا بسیار گرم

• عوامل شیمیایی:
  برخی داروها و مواد سوزاننده مثل هیدرات کلرال، برخی پمادها مثل نیترات نقره (که سگ آن را از روی بدنش میلیسد)، جیوه (به شدت سوزاننده)، شاخسوز، اسیدها و قلیاها، فنُل، برخی مسمومیتهای قارچی، اورمی ناشی از مشکلات کلیوی
• عوامل عفونی:
  مثل نکروباسیلوز در گاو (معمولاً در گوسالههای زیر ۳ ماه)، اکتینومایکوز بیشتر در استخوان و قسمتهای سخت، اکتینوباسیلوز که موجب میوزیت و سفت شدن زبان (زبان چوبی) میشود.

عوامل ویروسی:
ضایعات وزیکولی که در FMD (تب برفکی) دیده میشود. FMD در گوسفند بیشتر دارای علائم در پاها است تا علائم دهانی. در این حالت بین انگشتان پا وزیکول و زخم ایجاد میشود و اصطلاحاً گله میخوابد. استوماتیت وزیکولر در اسب و گاو مشترک است اما FMD فقط در گاو دیده میشود. MCF (تب نزله ای بدخیم)را گاهی از طریق خونریزیهایی که در پرزهای زبانی و دهانی ایجاد
میشود، تشخیص میدهیم.

• ضایعات اروزیو (Erosive): غشای پایه آسیب نمیبیند، لذا اثر آن باقی نخواهد ماند. مثل ضایعات ناشی از BVD (اسهال ویروسی گاوان)و طاعون
گاوی در دهان

ضایعات اولسراتیو (Ulcerative):
غشای پایه آسیب میبیند، لذا اثر آن باقی خواهد ماند و Scar Tissue ایجاد میکند. مثلاً ضایعات ناشی از MCF

• ضایعات پاپولی (Papular): حالت سلولی دارد. اثر آن مانند محل نیش زدن پشه است. مثل BPS (استوماتیت پاپولی گاو،
)Bovine Papular Stomatitis

• ضایعات پوستولی (Pustular): چنانچه در ضایعات وزیکولی کوچک که حالت تاولی دارد، آب و سرم تبدیل به چرک شود،
به ضایعه مورد نظر، پوستول میگویند.

عوامل قارچی:
ضایعات ناشی از قارچ راینوسپوریدیوم سیبری (Rhinosporidium seeberi) در دهان
گاو که گاهی در واژن هم مشاهده میگردد

Question 3

عوامل ایجادکننده اوستوماتیت گوسفند؟

Answer 3

در گوسفند عوامل باکتریایی که ایجاد استوماتیت میکنند اندک هستند،

اما عوامل ویروسی مثل PPR از مهم ترین ایجاد کنندههای ضایعات اروزیو در دهان گوسفند است.

گاهی FMD نیز موجب استوماتیت در گوسفند میگردد.

بیماری زبان آبی (Blue Tongue) نیز موجب
ایجاد این نوع ضایعات در گوسفند میگردد.

ضایعات گرانولوماتوز مثلاً در پاپیلوما و اکتیمای واگیر (زئونوز، درگیری پوزه، لبها و
نوک زبان در سنین پایین) نیز میتوانند موجب استوماتیت در گوسفند گردند

Question 4

عوامل ایجاد اوستوماتیت در اسب؟

Answer 4

ضایعات فیزیکی و تروماتیک،
ضایعات وزیکولی و
هرپس ویروسها

Question 5

علائم بالینی استوماتیت؟

Answer 5

بیاشتهایی جزئی یا کامل (بسته به شدت) مثلاً فوزوباکتریوم که موجب توکسمی شده و متعاقب آن باعث بیاشتهایی میگردد.
َج ِوش آهسته و دردناک،
بزاق کش دار یا کف آلود
کنده شدن مخاطات،
بوی بد دهان (ناشی از فعالیت باکتریها و استوماتیت باکتریایی)، بزرگ شدن عقدههای لنفاوی سر
سلولیت
گاهی پس از بهبودی
استوماتیت، فیبروز اتفاق میافتد.
تب(، این استوماتیت یا ثانویه است مثلاً ناشی از
MCF و یا این که ناشی از فوزوباکتریوم است. این باکتری هنگامی که زخمی در دهان ایجاد
شود، از فرصت استفاده نموده، وارد خون شده و توکسمی ایجاد میکند)

Question 6

درمان استوماتیت؟

Answer 6

ناشی از mcf درمان نمیشه
ناشی از bvd و fmd در صورت تشخیص قابل درمان
اگر عامل عفونی بود جداسازی حیوان بیمار از سالم و درمان غیر اختصاصی و اختصاصی

غیراختصاصی:شستوشوی دهان با بتادین ۲ درصد و سولفات مس ۲ درصد و کربنات سدیم ۴ درصد و در صورت عدم وجود این مواد سرکه.

اگر نکروز وجود داشت درمان اختصاصی مثلا بافت نکروتیک را کنده و ضدعفونی میکنیم

به دام غذای نرم و در صورت بی اشتهایی مایع درمانی