Ιστολογία Flashcards
Ποια είναι τα μεμβρανώδη οργανίδια του κυττάρου?
Πρόκειται για κοίλους σχηματισμούς που διαθέτουν τοίχωμα λιποπρωτεϊνικής φύσεως.
Κυτταρική μεμβράνη
Μιτοχόνδρια
Κολλώδες ενδοπλασματικό δικτυωτό
Λείο ενδοπλασματικό δικτυωτό
Συσκευή του golgi
Λυσσοσωμάτια
Υπεροξειδοσωμάτια
Ποια είναι τα μη μεμβρανώδη οργανίδια του κυττάρου?
Ελεύθερα Ριβοσωμάτια
Μικροσωληνάρια
Κεντριόλια
Νημάτια
Τι είναι η μεροκρινής έκκριση?
Η μεροκρινής έκκριση είναι μια διαδικασία εκκρίσεως πρωτεϊνικών προιόντων που αφήνει τελείως άθικτο το κύτταρο.
Το περιεχόμενο των εκκριτικών κύστεων συγχωνεύεται όλο και περισσότερο καθώς αυτές πλησιάζουν στην κορυφή του κυττάρου.
Οι αφοριστικές μεμβράνες των εκκριτικών κύστεων συγχωνεύονται με την κυτταρική μεμβράνη και το περιεχόμενο τους εξωθείται στον αυλό του αδένα. Έτσι όταν οι εκκριτικές κύστεις αδειάζουν το περιεχόμενο τους δεν παράγεται καμία λύση της συνέχειας της κυτταρικής μεμβράνης.
Τι είναι η αποκρινής έκκριση του κυττάρου?
Κατά την αποκρινή έκκριση (apocrine secretion) που παρατηρείται στο μαστικό αδένα αποβάλλεται μαζί με κάθε εκκριτικό λιποσταγονίδιο, ένα μικρό τμήμα της κυτταρικής μεμβράνης και η λεπτότατη στιβάδα του κυτταροπλάσματος. Τα κύτταρα του μαστικου αδένα συνθέτουν και εκκρίνουν και πρωτεΐνες (καζεΐνη). Τα εκκριτικά κοκκία της καζεΐνης εκκρίνονται με τη διαδικασία της μεροκρινούς έκκρισης .
Τι είναι η ολοκρινής έκκριση?
Κατά την ολοκρινή έκκριση το κύτταρο μεταβάλλεται ολοκληρωτικά σε έκκριμα. Παρατηρείται στα κύτταρα των σμηγματογόνων αδένων. Το κυτταρόπλασμα των κυττάρων αποτελείται από πολυάριθμα κυστίδια που περιέχουν λίπος. Ο πυρήνας παρουσιάζει πύκνωση. Η κυτταρική πύκνωση είναι μια πρόδρομη εκδήλωση κυτταρικού θανάτου. Τελικά τα κύτταρα αποσυντίθεται και το λιπώδες περιεχόμενο τους απελευθερώνεται στον αυλό του αδένα.
Ποιος είναι ο ρόλος της συσκευής του Golgi?
1) Συγκέντρωση και απελευθέρωση των εκκριτικών προϊόντων του κυττάρου
2) Προσθήκη υδατανθράκων στις πρωτεΐνες για τη σύνθεση του κυτταρικού επιχρίσματος και ορισμένων εκκριτικών προϊόντων λιποπρωτεϊνικής φύσεως
3) Θείωση των υδατανθράκων στα χονδρικά κύτταρα, οι οποίοι στη συνέχεια απελευθερώνονται ως συστατικά της μεσοκυττάριας θεμελιακής ουσίας
4) Σχηματισμός λυσσοσωματίων
Τι είναι το μονόστιβο πλακώδες επιθήλιο?
Αποτελείται από ένα στίχο πολύ αποπλατισμένων κυττάρων με ανώμαλα συνήθως χείλη, λεπτότερα στην περιφερειακή τους μοίρα και παχύτερα στην κεντρική μοίρα που περιέχει τον πυρήνα. Το μονόστιβο πλακώδες επιθήλιο των ορογόνων υμένων ονομάζεται μεσοθήλιο, ενώ εκείνο που καλύπτει εσωτερικά τον αυλό των αγγείων και τις κοιλότητες της καρδιάς ονομάζεται ενδοθήλιο.
Τι είναι το πολυστιβο πλακωδες επιθήλιο?
Πολύστιβο πλακώδες επιθήλιο
Συγκροτείται από πολλές κυτταρικές στιβάδες. Η πιο βαθιά από άποψη θέσεως στιβάδα συγκροτείται από κυβοειδή ή κυλινδρικά κύτταρα που στηρίζονται πάνω στον βασικό υμένα και ονομάζεται βλαστική στιβάδα. Πάνω από την στιβάδα αυτή υπάρχουν πολλές στιβάδες από πολυεδρικά η ατρακτοειδή κύτταρα. Οι επιφανειακές στιβάδες του επιθηλίου αποτελούνται από αποπλατυσμένα κύτταρα. Τα κύτταρα των επιφανειακών στιβάδων αντικαθίστανται συνεχώς από κύτταρα των βαθύτερων στιβάδων. Ο τύπος αυτός των επιθηλίων απαντάται στην στοματική κοιλότητα, στην επιδερμίδα στον οισοφάγο, στον κόλπο και σε άλλα όργανα.
Τι είναι το μονόστιβο κυβικό επιθήλιο?
Αποτελείται από ένα στίχο κυβοειδών κυττάρων. Απαντάται στο θυρεοειδή αδένα και στην εξωτερική επιφάνεια της ωοθήκης.
Τι είναι το μονόστιβο κυλινδρικό επιθήλιο?
Αποτελείται από ένα στίχο κυλινδρικών ή πρισματικών κυττάρων τα οποία είναι ψηλότερα από τα κυβοειδή. Απαντάται στο βλεννογόνο του εντερικού σωλήνα και τους εκφορητικούς πόρους πολλών αδένων.
Το κροσσωτό μονόστιβο κυλινδρικό επιθήλιο καλύπτει εσωτερικά τον αυλό του ωοαγωγού τους μικρούς βρόγχους του πνεύμονα και τον κεντρικό σωλήνα του νωτιαίου μυελού.
Τι είναι το ψευδοπολύστιβο κυλινδρικό επιθήλιο?
Έχει εμφάνιση πολύστιβου επιθηλίου. Όλα τα κύτταρα συνδέονται με το βασικό υμένα αλλά έχουν διαφορετικό ύψος. Έτσι άλλα κύτταρα φτάνουν στην ελεύθερη επιφάνεια και αλλά όχι. Τα τελευταία ονομάζονται βασικά κύτταρα και είναι ανισοϋψή. Το ψευδοπολύστιβο επιθήλιο απαντάται στους μεγάλους εκφορητικούς πόρους πολλών αδένων.
Το ψευδοπολύστιβο κροσσωτό κυλινδρικό επιθήλιο απαντάται κυρίως στους βρόγχους του πνεύμονα, στην τραχεία αρτηρία και ρινική κοιλότητα.
Τι είναι το πολύστιβο μεταβατικό επιθήλιο?
Όλα τα κύτταρα του μεταβατικού επιθηλίου συνδέονται με το βασικό υμένα, ώστε το επιθήλιο αυτό να αποτελεί ένα είδος ψευδοπολυστιβου επιθηλίου. Το μεταβατικό επιθήλιο απαντάται στα όργανα της εκφορητικής οδού του ουροποιητικού συστήματος. Τα κύτταρα της επιφανειακής στιβάδας είναι μεγάλα με υποστρόγγυλη την ελεύθερη επιφάνεια τους. Όταν το όργανο διαστέλλεται οι σχέσεις μεταξύ των κυττάρων μεταβάλλονται αμοιβαία, ο αριθμός των κυτταρικών στιβάδων μειώνεται και τα κύτταρα της επιφανειακής στιβάδας αποπλατύνονται υπερβολικά.
Πώς ταξινομούνται οι εξωκρινείς αδένες με βάση τη σύσταση του εκκριματος που παράγουν?
Οι εξωκρινείς αδένες ταξινομούνται επιπλέον ανάλογα με τη σύσταση του εκκρίματος που παράγουν σε ορογόνους, βλεννογόνους και μικτούς. Στους ορογόνους αδένες τα κύτταρα είναι μάλλον μικρά. Ο σφαιρικός τους πυρήνας βρίσκεται πιο κοντά στη βάση του κυττάρου. Το κυτταρόπλασμα χρωματίζεται έντονα και περιέχει στην κορυφαία μοίρα του κυττάρου εκκριτικά κοκκία.
Στους βλεννογόνους αδένες το μεγαλύτερο μέρος του κυττάρου κατέχεται από τα σταγονίδια της προβλενίνης
Στους μικτούς αδένες συνυπάρχουν ορογόνα και βλεννογόνα κύτταρα. Στις μικτές αδενοκυψέλες ή αδενοσωλήνες τα ορογόνα κύτταρα καλύπτονται συνήθως από τα βλεννογόνα και εξαιτίας του σχήματος που παίρνουν λέγονται μηνοειδή κύτταρα.
Τα μηνοειδή κύτταρα επικοινωνούν με τον αυλό της αδενοκυψέλης ή των αδενοσωλήνων διαμέσου των μεσοκυττάριων εκκριματοφόρων τριχοειδών.
Κάτω από ποιές συνθήκες συμβαίνει φυσιολογικά η κυυταροφαγία?
Φυσιολογικά η κυυταροφαγία συμβαίνει:
Στα μακροφάγα του σπλήνα όπου καταστρέφονται τα γηρασμένα ερυθροκύτταρα του αίματος
Στα κύτταρα του Sertoli των όρχεων όπου απομακρύνονται τα υπολείμματα των σπερματίδων
Στα κύτταρα του μελάχρου επιθηλίου όπου προσλαμβάνονται τα δισκία των ραβδίων του αμφιβληστροειδή χιτώνα.
Τι είναι τα πλασμοκυτταρα?
Τα πλασμοκύτταρα έχουν ωοειδές σχήμα ποικίλο μέγεθος και άφθονο και έντονα βασίφιλο κυτταρόπλασμα. Το κυτταρόπλασμα εμφανίζει εξαιρετικά αναπτυγμένο κοκκώδες ενδοπλασματικό δικτυωτό, πολυπληθή
ριβοσωμάτια και αναπτυγμένη συσκευή του Golgi. Τα εκκριτικά κυστίδια σχηματίζονται κατά τον ίδιο τρόπο που σχηματίζονται στο παγκρεατικό κύτταρο.
Χαρακτηριστική στον πυρήνα είναι η διάταξη της χρωματίνης που θυμίζει τις ακτίνες τροχού. Τα κύτταρα αυτά απαντούν αραιά στον χαλαρό συνδετικό ιστό. Είναι πολυάριθμα στο χόριο του βλενογόννου του
εντερικού σωλήνα και στο λεμφικό ιστό, ιδιαίτερα μάλιστα σε φλεγμονώδεις καταστάσεις. Τα πλασμοκύτταρα προέρχονται από τα Β-λεμφοκύτταρα του αίματος που μεταναστεύουν στον συνδετικό ιστό
διαπερνώντας το τοίχωμα των τριχοειδών αγγείων.
Τα πλασμοκύτταρα έχουν άμεση σχέση με την χυμική άμυνα του οργανισμού διότι παράγουν ανοσοφαιρίνες. Η παραγωγή ανοσοσφαιρινών (αντισωμάτων) είναι αποτέλεσμα της δράσης των αντιγόνων.
Τι είναι ο χαλαρός ή αραιός συνδετικός ιστός?
Πρόκειται για τον πιο διαδεδομένο συνδετικό ιστό. Απαντάται:
Στα διάφορα όργανα ως ερειστικό υπόστρωμα
Στα μεταξύ των οργάνων διάκενα
Κάτω από το δέρμα και τους βλεννογόνους
Γύρω από τα νεύρα και αγγεία
Κάτω από το μεσοθηλιο των ορογόνων υμένων
Εξαιτίας της χαλαρής συνοχής του είναι ελαστικός αλλά όχι ανθεκτικός στις μηχανικές επιδράσεις.
Μέσα στην άφθονη μεσοκυττάρια ουσία περιέχονται κολλαγόνες, ελαστικές και δικτυωτές ίνες.
Απαντώνται επίσης όλοι οι τύποι των κυττάρων του συνδετικού ιστού.
Πολυπληθέστερα είναι τα μακροφάγα, οι ινοβλάστες και τα λιποκύτταρα.
Τι είναι ο κανονικός πυκνός συνδετικός ιστός?
Ο πυκνός συνδετικός ιστός χαρακτηρίζεται για τη λιγοστή θεμελιακή ουσία, την αφθονία κολλαγόνων ινών και τα ολιγάριθμα κύτταρα στα οποία επικρατούν οι ινοβλάστες. Για τους παραπάνω λόγους ονομάζεται και ινώδης συνδετικός ιστός. Η πυκνή διάταξη των ινών του έχει ως αποτέλεσμα να γίνεται λιγότερο εύκαμπτος αλλά πολύ ανθεκτικός στις μηχανικές πιέσεις. Στον κανονικό πυκνό συνδετικό ιστό, οι κολλαγόνες ίνες έχουν πολύ πυκνή διάταξη και καθορισμένη κατεύθυνση παράλληλη με τη φορά της πίεσης ή ολκής που ασκείται πάνω στον ιστό.
Υπάρχει κυρίως στους τένοντες, συνδέσμους, περιτονίες και απονεύρωσεις.
Τι είναι ο ακανόνιστος πυκνός συνδετικός ιστός?
Ο πυκνός συνδετικός ιστός χαρακτηρίζεται για τη λιγοστή θεμελιακή ουσία, την αφθονία κολλαγόνων ινών και τα ολιγάριθμα κύτταρα στα οποία επικρατούν οι ινοβλάστες. Για τους παραπάνω λόγους ονομάζεται και ινώδης συνδετικός ιστός. Η πυκνή διάταξη των ινών του έχει ως αποτέλεσμα να γίνεται λιγότερο εύκαμπτος αλλά πολύ ανθεκτικός στις μηχανικές πιέσεις.
Στον ακανόνιστο πυκνός συνδετικό ιστό, οι κολλαγόνες ίνες συγκροτούν αδρές δεσμίδες που διαπλέκονται και σχηματίζουν πυκνά και στερεά δίκτυα που εξασφαλίζουν την ανθεκτικότητα του ιστού.
Ανάμεσα στις κολλαγόνες ίνες συνυπάρχουν ελαστικές ίνες όπως επίσης και ινοβλάστες που εκπέμπουν αποφυάδες.
Συναντάται στο χόριο του δέρματος, μερικών βλεννογόνων και στα ινώδη περιβλήματα των οργάνων.
Τι είναι ο βλεννώδης συνδετικός ιστός?
Ο βλεννώδης συνδετικός ιστός υπάρχει μόνο στο έμβρυο (κάτω από το δέρμα, στον ομφάλιο λώρο). Αποτελείται από άφθονη και βλεννώδη μεσοκυττάρια ουσία στην οποία περιέχονται αρκετές λεπτές κολλαγόνες ίνες. Τα κυτταρικά στοιχεία του ιστού είναι αποπλατυσμένα ινοβλάστες με αποφυάδες που συχνά αναστομώνονται με τις αποφυάδες των γειτονικών ινοβλαστών.
Τι είναι ο ελαστικός ιστός?
Στον ελαστικό ιστό επικρατούν ελαστικές ίνες, που δίνουν στον ιστό και γενικά στα όργανα που σχηματίζει ελαστικές ιδιότητες και κιτρινωπή χροιά. Οι ελαστικές ίνες συγκροτούν δεσμίδες ή δίκτυα ή λεπτούς και συνήθως διάτρητος υμένες, τους θυριδωτούς υμένες, οι οποίοι αποτελούν το μέσο χιτώνα των μεγάλων αρτηριών.
Τι είναι ο δικτυωτός ιστός?
Αποτελείται από δικτυωτές ίνες και δικτυωτά κύτταρα. Οι δικτυωτές ίνες προσκολλώνται συνήθως στα δικτυωτά κύτταρα και σχηματίζουν με αυτά ένα δίκτυο στου οποίου τα διάκενα περιέχονται ελεύθερα κύτταρα. Ο δικτυωτός ιστός υπάρχει στα αιμοποιητικά όργανα και στο βλεννογόνο του εντερικού σωλήνα.
Τι είναι τα δικτυωτά κυτταρα
Τα δικτυωτά κύτταρα εμφανίζουν μεγάλο πυρήνα με μικρή πυκνότητα και κυτταρόπλασμα με μικρές και ανώμαλες αποφυάδες που συνδέονται με τις αποφυάδες των γειτονικών κυττάρων. Τα δικτυωτά κύτταρα των αιμοποιητικών οργάνων προέρχονται από περιαγγειακά μεσεγχυματικά κύτταρα, παράγουν δικτυωτές ίνες που προσκολλώνται στις αποφυάδες και το σώμα τους και έχουν μικρή φαγοκυτταρική ικανότητα.
Τι είναι τα σιτευτικα κύτταρα?
Τα σιτευτικα κύτταρα απαντώνται στο δέρμα, περιτοναϊκή κοιλότητα, εντερικό βλεννογόνο και πνεύμονες. Το σχήμα του ποικίλει και συνήθως είναι υποστρόγγυλα ή ωοειδή. Ο πυρήνας τους έχει κεντρική θέση. Το ενδοπλασματικό δικτυωτό έχει περιορισμένη ανάπτυξη ενώ η συσκευή του Golgi είναι καλά ανεπτυγμένη. Τα μιτοχόνδρια είναι σχετικά λίγα.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα του είναι η παρουσία στο κυτταρόπλασμα μεγάλου αριθμού κοκκίων. Τα κοκκία χρωματίζονται μεταχρωματικά με βασικές χρωστικές της ανιλίνης παίρνοντας διαφορετική χροιά από τη χρωστική που χρησιμοποιήθηκε. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται μεταχρωμασία. Τα κοκκία περιέχουν ηπαρίνη, ισταμίνη, πρωτεογλυκάνες κ.α.
Έχουν σημαντικό ρόλο στα αλλεργικά φαινόμενα και μεγάλη συγγένεια με τις ανοσοσφαιρίνες Ε (IgE).
Οι ανοσοσφαιρίνες Ε παράγονται από τα πλασμοκύτταρα, προσκολλώνται στην επιφάνεια των σιτευτικών κυττάρων και σχηματίζουν τις θέσεις υποδοχής του αντιγόνου. Η αλληλεπίδραση της συνδεδεμένης IgE με τους υποδοχείς, με το ειδικό αντιγόνο προκαλεί απελευθέρωση των μεσολαβητών.
Οι μεσολαβητές που εκλύονται από τα μαστοκύτταρα είναι δύο ειδών:
Α) Οι αποθηκευμένοι στα κοκκία όπως η ηπαρίνη, η ισταμίνη, οι πρωτεογλυκάνες, ο εωσινοφιλος χημειοτακτικός παράγοντας της αναφυλαξιας (ΕCF-A) κτλ
Β) Οι νεοσχηματιζόμενοι από την κυτταρική μεμβράνη όπως τα λευκοτριένια
Τι είναι ο καστανόχρους λιπώδης ιστός?
Αποτελεί παραλλαγή του λιπώδους ιστού και χαρακτηρίζεται από καστανή χροιά που οφείλεται μερικώς στην παρουσία πολλών κυτοχρωμμάτων στα μιτοχόνδρια. Χαρακτηρίζεται επίσης από το ότι τα λιποσταγονίδια των κυττάρων δεν συγχωνεύονται αλλά χωρίζονται μεταξύ τους με κυτταροπλασματικές δοκίδες ή διαφραγμάτια. Ο καστανόχρους λιπώδης ιστός υπάρχει σχετικά άφθονος στα ζώα που πέφτουν σε χειμερία νάρκη και σε μικρές ποσότητες στον άνθρωπο, ιδιαίτερα στο νεογνό.
Τι είναι ο λιπώδης ιστός και τα λιποκύτταρα?
Ο λιπώδης ιστός στην πιο τυπική μορφή του αποτελείται από μεγάλα σφαιρικά κύτταρα, τα λιπώδη κύτταρα. Στο κυτταρόπλασμα των λιποδών κυττάρων, σχηματίζονται αρχικά μικρά λιποσταγονίδια, τα οποία προοδευτικά συγχωνεύονται σε μεγαλύτερα και τέλος σε μια μεγάλη σταγόνα λίπους. Η λιποσταγόνα αυτή καταλαμβάνει ολόκληρο σχεδόν το κύτταρο με αποτέλεσμα το κυτταρόπλασμα να ωθείται στην περιφέρεια του κυττάρου και να έχει τη μορφή δρεπανοειδούς στιβάδας στην παχύτερη θέση της οποίας υπάρχει ο προμήκης ή ωοειδής πυρήνας.
Τα λιπώδη κύτταρα κατάγονται από τους λιποβλάστες, οι οποίοι μοιάζουν με τους ινοβλάστες αλλά έχουν την ικανότητα να αποταμειεύουν λίπος στο κυτταρόπλασμα τους. Κατά την εξωμήτρια ζωή, οι λιποβλάστες προέρχονται από αδιαφοροποίητα μεσεγχυματικά κύτταρα που βρίσκονται γύρω από τα μικρά αγγεία.
Τι είναι τα κυτταροπλασματικά εγκλείσματα?
Τα κυτταροπλασματικά εγκλείσματα είναι προϊόντα του μεταβολισμού, πολλά από τα οποία συμμετέχουν στην κανονική λειτουργία του κυττάρου. Αντιπροσωπεύουν αποθηκευμένες θρεπτικές ουσίες, χρωστικές και κρυστάλλους που στο σύνολό τους αποτελούν την αδρανή μοίρα του κυτταροπλάσματος (παράπλασμα) η οποία δεν παρουσιάζει τις ιδιότητες της ζωής.
Οι θρεπτικές ουσίες που αποθηκεύονται στο κύτταρο είναι λίπος και υδατάνθρακες. Οι χρωστικές που υπάρχουν σε πολλά κύτταρα είναι δυνατόν να είναι εξωγενείς ή να συντίθενται από το ίδιο το κύτταρο (ενδογενείς). Ενδογενείς χρωστικές είναι η λιποφουσκίνη, η μελανίνη, κερατοϋαλίνη, αιμοσφαιρίνη και τα προϊόντα διάσπασης της.
Από ποια ιστολογικά στοιχεία αποτελούνται οι ενδοκρινείς αδένες?
Από πολυπληθείς ομάδες αδενικών κυττάρων που μοιάζουν με επιθηλιακά ή επιθηλιοειδή κυτταρα
Από λίγο συνδετικό ιστό ανάμεσα τους
Από πολυάριθμα αιμοφόρα τριχοειδή που έρχονται σε επαφή με τα αδενικά κύτταρα
Ποια η ονομασία των χρωμοσωμάτων ανάλογα με τη θέση του κεντρομερούς
Ακροκεντρικά: το κεντρομέρος βρίσκεται πολύ κοντά στο ένα άκρο του χρωμοσώματος και οι βραχίονες είναι εξαιρετικά άνισοι
Υπομεταιεντρικά: το κεντρομέρος τοποθετείται μεταξύ του ενός άκρου και του κέντρου του χρωμοσώματος και οι βραχίονες των χρωματιδίων είναι άνισοι
Μετακεντρικά: το κεντρομέρος είναι στο μέσο του χρωμοσώματος και οι βραχίονες των χρωματιδίων είναι σχεδόν ισομεγεθείς
Τελοκεντρικά: παραλλαγή των ακροκεντρικών
Από τι αποτελείται ο σπλήνας?
Ινώδης κάψα
Ινώδεις δοκίδες
Σπληνικός πολφός (λευκός και ερυθρός)
Νεύρα
Αγγεία