Week 2: Eigendom, gemeenschap en mandeligheid Flashcards
Vormen van eigendomsverkrijging
- originaire verkrijging
- derivatieve verkrijging
Wat is originaire verkrijging?
nieuw recht; er is geen sprake van een voorganger waarmee rekening mee moet worden gehouden
Originaire verkrijging; soorten
- inbezitneming
- vinderschap
- schatvinding
Wat is derivatieve verkrijging?
ontleent recht aan een rechtsvoorganger door overgang
Soorten derivatieve verkrijging
- onder algemene titel
- onder bijzondere titel
Inbezitneming
eigendom verloren door prijsgegeven goed
alleen mogelijk bij res nullius
Res nullius
zaken zonder eigenaar
Vinderschap
alleen bij roerende zaken (res nullius). onbeheerd, dus niet in de macht van een ander. aangifte gemeente en na één jaar wordt houder bezitter (of ophalen gemeente)
Maatschappelijk criterium
verkeersopvattingen m.b.t. bestanddelen
is de zaak zonder dit bestanddeel compleet? is de hoofdzaak onvoltooid als bestanddeel ontbreekt?
Schadecriterium
zodanig verboden dat afscheiding zonder schade van betekenis niet mogelijk is
dan bestanddeel
Natuurlijke vrucht
vrucht was eerst bestanddeel van een andere zaak; wordt door afscheiding zelfstandige zaak
Wie is eigenaar bij een natuurlijke vrucht?
in beginsel de eigenaar van de hoofdzaak
uitzonderingen: vruchtgebruiker, erfpachter, pachter, huurder, eigendomsvoorbehoud
Burgerlijke vrucht
vruchten van goederen (zoals rente)
Natrekking hoofdzaak
waarde hoofdzaak aanzienlijk hoger dan die van de andere zaak (wordt dan bestanddeel)
volgens verkeersopvatting als hoofdzaak te beschouwen
Natrekking bestanddeel
al hetgeen volgens verkeersopvatting als onderdeel van een zaak wordt uigemaakt
Dépex/Bergel:
- afstemmingscriterium
- onvoltooidheidscriterium
- functie niet van belang
Afstemmingscriterium
in constructief opzicht op elkaar afgestemd
Onvoltooidheidscriterium
geschiktheid bij ontbreken zaak onvoltooid
Prorail/Stichting Rijswijk
of iets bestanddeel is, ligt aan alle omstandigheden van het geval
tijdelijke hulpfunctie = aanwijzing geen bestanddeel
UTB/Glencore
afscheiding bestanddeel niet mogelijk zonder beschadiging van betekenis
Stappenplan natrekking hoofdzaak
- roerende zaak?
- is de zaak aan te merken als bestanddeel hoofdzaak?
- is zaak aan te merken als hoofdzaak?
- is een hoofdzaak aan te wijzen?
- ja: eigenaar hoofdzaak = eigenaar (bestanddeel)
- nee: beide mede-eigenaar
Natrekking roerende zaken als geen sprake is van een hoofdzaak
- sprake van nieuwe zaak waarvan oude zaken bestanddelen vormen
- mede-eigendom eigenaren, evenredig aan de waarde daarvan
Stappenplan vermenging
- worden twee of meer zaken één zaak?
- zelfde stappenplan als natrekking:
- hoofdzaak?
- geen hoofdzaak? - wat voor vermenging?
Eigenlijke vermenging
zaken zijn niet meer individueel te onderscheiden (kleine pot verf in grote pot verf; zelfde kleur)
Oneigenlijke vermenging
Teixeira de Mattos: losse zaken, in casu aandelen, maar niet duidelijk welke van wie is
Individualiseringsbeginsel
zaak moet te onderscheiden zijn van andere zaken
Zaaksvorming stappenplan
- menselijk handelen (iemand vormt: scheppende arbeid)
- ontstaan nieuwe roerende zaak
- Kuikenbroederij
- Love/Love - hoofdregel: eigenaar oorspronkelijke zaak/zaken wordt eigenaar, meerdere eigenaren zelfde
- uitzondering: zaaksvorming voor zichzelf
Kuikenbroederij
- kuiken ondergaat een zodanige gedaanteverwisseling dat naar verkeersopvattingen een zaak met nieuwe identiteit ontstaat
- zaaksvorming voor zichzelf
Zaaksvorming voor zichzelf
- ook als het met andermans zaken gebeurt
- kan niet als kosten vorming te gering zijn
- Brede/St. Antonius
Verkrijging van eigendom van onroerende zaken
- bijzondere titel (m.n. overdracht)
- algemene titel
Natrekking bij onroerende zaken
- onroerende zaak?
- art. 5:20 BW
- duurzaam met de grond verenigd; eenheidsbeginsel (HR Portacabin)
Portacabin
- naar aard en inrichting bestemd om duurzaam ter plaatste te blijven
- duurzame bestemming moet naar buiten toe blijken
- verkeersopvatting geen zelfstandige maatstaf, maar kan indirect van belang zijn
Eigendomsvoorbehoud
in de koopovereenkomst (titel) is afgesproken dat de verkoper van een roerende zaak eigenaar blijft zolang er niet is betaald