w3 rechtsgeschiedenis

Question 1

renaisance

Answer 1

herorientatie op de cultuur van de oude grieken en romeinen in de12e eeuw hiervoor was de achtergrond:
sociale economische ontwikkelingen: opkomst handel, verstedelijk, handel wordt steeds belangrijke en ook steeds meer mensen gaan naar de stad toe.

juridische ontwikkelingen: naast GR (lokaal) ontstaat geleidelijk het ius commune, een grensoverschrijdend Europees recht, gebaseerd op het RR. Het oude feodale stelsel past niet meer zo, er is grensoverschrijdend recht nodig.

Question 2

rechtswetenschap

Answer 2

ontstaat als wetenschappelijke discipline die aan de universiteiten wordt gegeven (12e en 13e eeuw), rechten ziet op romeins recht en canoniek recht

Question 3

drie elementen rechtswetenschap, juridische ontwikkeling 12,13e eeuw

Answer 3

1)herontdekking corpus iuris civilis (in het bijzonder de digesten)
2)nieuwe interpretatiemethode : scholastieke methode
3)nieuwe omgeving: de universiteit

Question 4

wat was de achtergrond van de herontdekking van het corpus iuris civilis

Answer 4

de investituurstrijd: de keizer van het HR stimuleert de receptie van het RR om ideologische redenen: o.a. ulpianus: de keizer is niet aan de wetten gebonden. Hiermee werd in het RR dus gesteld dat het recht van de keizer absoluut was : dit was aantrekkelijk voor de middeleeuwse keizer om zich hierop te beroepen in conflict met de paus

Question 5

scholastieke methode

Answer 5

in de 12e eeuw ontwikkelden jursiten en theologen de scholastieke methode. De aanname is dat gezaghebbende teksten (bijbel, CIC) een verborgen samenhang kenden.
Tegenspraken werden opgelost door distinctio te maken

Question 6

wat gebeurde er met de algemene regels uit het RR met scholastieke methode

Answer 6

de algemene regels uit het casuistische romeins recht werden gedestilleerd.
-daarmee vond geen reconstructie plaats van de oorrspronkelijke betekenis , maar actualisering en herontwikkeling van het RR.o

Question 7

Ontstaan universiteiten

Answer 7

In de 12e en 13e, er wordt een algemene studie (stadium generale ) gegeven, maar de focus ligt op theologie en rechten.

Question 8

Wat deden Europese vorsten m.b.t. univesiteiten

Answer 8

gingen privileges verbinden aan de universiteit om zo studenten te stimuleren om daar rr te studeren.

Question 9

politiek belang bij het stimuleren van universiteiten door keizers

Answer 9

er was behoefte aan RR-geleerden wegens de investituurstrijd

Question 10

de universiteiten ontwikkelden een nieuwe manier van denken: intellectuel

Answer 10

Intellectueel denken waarbij het sociologische figuur de nadruk legde op stuuderen of doceren. (middenklasse ging zich hierdoor beter ontwikkelen)

Question 11

glossatoren

Answer 11

stroming in de middeleeuwse rechtswetenschap

Question 12

glossen

Answer 12

studenten maakten dit , veklarende kanttekeningen bij ROmeinsrechtelijke teksten.

Question 13

glossator

Answer 13

dfe uitleg van de docent over kanttrekingen.

Question 14

glossa odinaria

Answer 14

een verzameling van ca. 100000 glossen op het cici met groot gezag voor de praktijk (wat niet wordt erkend door de glosse wordt nier erkend in de praktijk)

Question 15

commentatoren

Answer 15

bartolus, baldus, doorlopende commentaren (anders dan glossen). Net zoals de glossen werd de scholastieke methode toegepast, maar er werd meer een praktijkgerichte uitleg van RR gegeven.
-de commentatoren gaan de door de glossatoren uitgelegde teksten toepassen in de praktijk

Question 16

belangrijke werken van bartolus

Answer 16

ging over duitse keizer, conflicten tussen verschillende jurisdicties en over burgersch

Question 17

consilia

Answer 17

de belangrijkste literatuurvorm binnen commentatoren, bevatte adviezen aan de rechter en procespartijen, waarbij niet alleen naar het RR werd verwezen maar ook naar eigentijdse recht

Question 18

canoniek recht: middeleeuwse rechtsbron

Answer 18

de canonisten legden kerkelijke wetten (canones) uit d.m. scholastieke methode. Net zoals bij de glossatoren wordt er met kanttekeningen gewerkt, maar dan op kerkelijk recht

Question 19

belangrijkste werk canoniek recht

Answer 19

decreet van gratianus, een standaardverzameling van kerkelijk recht . Tegen de vroege 16e eeuw werden de compilaties samengevoegd en kreeg het de naam corpus iuris canonici

Question 20

gratianus analyse en bestudering van teksen

Answer 20

ook hij gebruikte scholastieke methode,hij voegde toevoegingen van annotaties (dicta) dat contradicties ging harmoniseren.

Question 21

hoezo werd het lastig om canoniek en en romeins recht te onderscheiden van elkaar

Answer 21

door gebruik van scholastieke methode bij beide, typisch van deze vermenging was de rechterlijke romeins canonieke procedures ordo iudicarius : geinspireerd doro justinianus cici, maar had ook zeker zijn invloed van cr

Question 22

feodaal recht

Answer 22

betreft een fusie an het publiek en privaatrecht.
libri feodorium is belangrijkste verzameling en wordt vanaf de 12 e eeuw toegevoegd aan CiC

Question 23

ius commune

Answer 23

bestaat deeels uit RR, CR, FR. Het gewoonterecht maakt geen del uit van het standaard ius commune omdat ieder gebied zijn eigen GR heeft

Question 24

engelse common law geboorte

Answer 24

tot aan de 12e eeuw golden deze rechtsbronnen in Engeland als elders in Europa. Vanaf de 12e eeuw ontstond er een afwijking van het ius commune en ging het common law centraal staan in engels

Question 25

kern common law

Answer 25

rechtersrecht dat werd ontwikkeld door koninklijke rechters. Een verschil met het ius commune is dat het common law ongeschreven is.

Question 26

belangijke politieke gebeurtenis voor het ontstaan van common law

Answer 26

1066 verovering van willem de veroveer, hij verslaat de Engelse troepen en annexeert Engeland. Vanaf de 12e eeuws tromen normandische koningen naar uitbreiding van de jurisdictie ten koste vanlokale aadel, door instelling van koninklijke rechters die door engeland gaan rondreizen en lokaal recht gaan spreken in de naam van de koning.

Question 27

writs

Answer 27

een soort dagvaarding waarmee een partij wordt gedaagd vor en koninklijke rechter. Dit wordt uitgevaardigd door de koninkijke kanselarij ;chansery op verzoek van procespartij

Question 28

wat is de dagvaarding (writ)

Answer 28

een insttuctie van de lokale gezagsdrager (sherrif) om bescherming te bieden aan de klager, tenzij de verweerden bereid is zich voor de koninklijke rechter te verantwoorden

Question 29

institutionalisering van de writs

Answer 29

vanaf de 13e eeuw gaat de koninklijke kanselarij bijhouden in welke gevallen al eerder een writ is verleend.

Question 30

in de loop van de 13e eeuw in verband met brengen met writs

Answer 30

een geleidelijke uitbreiding van het aantal writs–> uitbreiding jurisdictie koninklijke rechter –> koninklijke rechtspraak is niet langer meer een utizondering, maar regel

Question 31

hoe maakte common law zich geleidelijk los van romeinsrechtelijke invloeden

Answer 31

in de 12e en 13e eeuw waren koninklijke rechters vaak universitait geschoolde juristen:cr of rr gestudeerd. Vanaf de 14e eeuw werden ook leken benoemd tot koninklijke rechter

Question 32

nieuwe juridische beroepsgronden common law

Answer 32

barristers (pleiten), attorneys (adviseren). Niet geschoold aan universiteiten maar aan in of chancery.

Question 33

reactie tegen common law

Answer 33

magna carta 1215, lokale edellieden verzetten zich tegen de uitbreiding van de koninklijke jurisdictie. Daardoor ontstaat militaire opstand tegend e koning. Vervolgens leidt dit tot een vredesverdag tussen janz onder land en baronnen.
-de koning wordt voor het eerst in constitutionele zin gebonden aan de wet

Question 34

reactie tegen het common law: geen nieuwe writs maar

Answer 34

equity in 1258 wordt de provisions of oxford door koning edward 1 uitgevaardigd . Er werd daarmee een verbod gelegd op het uitvaardigen van writs in nieuwe gevallen. Writs konden alleen nog maar uitgevaardigd worden in vergelijkbare gevallen.
–>begrenzing van de rechtsmacht van de koninklijke rechters

Question 35

uitzonderlijke gevallen wanneer er geen writ beschikbaar was

Answer 35

, dan kon de koning alsnog bescherming bieden o.g.v. zijn geweten.
-hiermee ontstond er een nieuw systeem van koninklijke rechtspraak, namelijk equity

Question 36

wanneer vind equity rechtspraak plaats

Answer 36

wanneer er geen writ uitgevaardigd kan worden en het onbillijk zou zijn om niets aan de situatie te doen.

Question 37

waarom wordt equity uitspraak door canoniekr echt beinvloed

Answer 37

=wat billijkheid betreft wordt door de rechters (geestelijken bepaald) daarom is er een grote invloed van het CR

Question 38

wie wordt verantwoordelijk voor equity

Answer 38

koninklijek kanselarij

Question 39

koninkijke wetgeving

Answer 39

-hendrik 2: assize of clarendon: hervorming strafrechtelijke procedures: exclusieve jurisdictie koninklijke rechtbanken in strafrechtelijke zaken en invoering jury 12 mannen
-vanaf het einde vand e 13e eeuw gaat het parlement petities aanbieden aan de koning: de antwoorden daarom moeten gebaseerd worden als wetten (statues). Formeel blijft de koning wetgever, maar in feite gaat het initiateif uit van het parlement
-wetten hebben voorrang boven het common law maar veronderstellen het beste daarvan