Volkenrecht Flashcards
Welke 2 elementen moeten zijn voldaan om a/e regel een gewoonterechtelijk karakter te kunnen geven?
STATENPRAKTIJK (materieel element)
- elke staatsactiviteit kan statenpraktijk vormen als bron v. IGR
- officiële publieke verklaringen, nationale wetgeving, diplomatieke correspondentie, verdragen sluiten, fysieke acties…
- voorwaarden:
1) extensief (verschillende Staten) (cf. North Sea)
2) uniform en standvastig (cf. Nicaragua vs. US)
3) voldoende lange tijd (cf. North Sea)
OPINIO IURIS (psychologisch element)
- overtuiging dat men verplicht/juridisch gebonden is zich op bepaalde manier te gedragen
- onderscheid met loutere gewoonte is niet altijd eenvoudig
- vaak onthuld door instrumenten v. NGO’s (want Staten handelen via regering en maken zelden intenties kenbaar)
- RS stelt steeds minder strenge eisen
In welke voorbeeldtekst vinden we een duidelijke doctrine v/d R2P-leer?
Resolutie VN Veiligheidsraad - Libië (eerste)
- tussenkomst VR in burgeroorlog in Libië
- in kader v. Hoofdstuk VII (dwangmaatregelen, maar hier zonder militair optreden)
Hoe wordt de autonomie v. IGO’s beschermd, wat is het nadeel hieraan en wat zijn mogelijke oplossingen hiervoor?
immuniteit t.a.v. nationale rechters (bv. art. 105 Handvest)
nadeel: moeilijk IGO aansprakelijk te stellen voor schendingen I.R.
alternatieve (maar beperkte) oplossingen:
- rekenschap (bv. via zelfregulering)
- aansprakelijkheid LS
Voorbeeldteksten over maatregelen door VN Veiligheidsraad in kader v. Hoofdstuk VI Handvest
- resolutie VN Veiligheidsraad (Midden-Oosten 2013)
- resolutie VN Veiligheidsraad (terrorists attack- 2015)
Voorbeeldtekst over VN die een internationale vordering voor schade geleden door de VN zelf instelt? Heeft ze daar internationale RPH voor?
Reparation for injuries suffered
Welke teksten gaan over handelingen door particulieren die wel of niet worden beschouwd als handelingen door de Staat i/h kader van staatsaansprakelijkheid?
- Nicaragua v. VS
- Tehran hostages
In welke tekst staan de voorwaarden voor een verdragsregel om een regel v. IGR te kunnen worden?
North Sea Continental Shelf
Wat houdt het zelfbeschikkingsrecht in?
+ welke teksten gaat daarover
+ welke bepaling
alle volkeren hebben recht om hun politieke status vast te leggen en economie, sociale en culturele ontwikkeling na te streven
- UN Declaration Rights Indigenous Peoples
- Mgwanga v. Cameroon
Op welke manieren kunnen NGO’s internationaal optreden?
RPH onder nationaal recht, dus i.p. geen RPH in I.R., maar rol breidt wel uit
1) akkoorden sluiten met IGO’s waarop volkenrecht v. toepassing is (bv. tentenkampen bouwen)
2) beperkt deelnemen aan besluitvorming binnen internationale organisaties (bv. consultative status bij VN)
3) optreden als vriend v/h Hof bij internationale geschillenbeslechting
4) optreden als procespartij in internationale geschillenregeling (b. bij het EHRM)
5) kunnen nog altijd naar arbitrage (als andere partij, bv. Staat, akkoord is met arbitrage)
Arrest waarin aan bod komt dat economische sancties geen schending v/h verbod op geweld uitmaken?
Nicaragua vs. US
Wat is de tegenhanger v. die rechtsmacht?
rechtsmacht impliceert verantwoordelijkheid
= Staat die rechtsmacht uitoefent op bepaald grondgebied verplicht rechten te verzekeren v. wie zich daarop bevindt
Wat zijn de implied powers van een IGO?
oprichtingsverdrag = bevoegdheden + beperkingen
daarnaast ook geïmpliceerde bevoegdheden aanvaarden = noodzakelijk om expliciete bevoegdheden te kunnen uitoefenen
(bv. vrede en veiligheid –> VN kan dan aantonen dat het noodzakelijk is om eigen personeelsleden te kunnen beschermen)
altijd riskant, want het stáát er niet
In welk document staan bepalingen die het de VN mogelijk maken om specifiek gebruik v. geweld goed te keuren in het kader v/d taak v. de VN-VR om internationale vrede en veiligheid te onderhouden?
Hoofdstuk VII Handvest (artt. 39 en 42)
Wat is de wisselwerking tussen het IGR en verdragen + voorbeeldtekst
- inhoud verdrag kan IGR worden (bv. als heel veel Staten aangesloten zijn bij verdrag)
voorwaarden:
1) verdragsbepaling moet normerend zijn v. aard
2) wijdversprijde en representatieve deelname i/d statenpraktijk
3) extensieve en uniforme statenpraktijk
- gewoonterecht kan verstollen in verdragen (uitholling IGR)
- geen hiërarchie tussen verdrag en gewoonte, maar wanneer dezelfde materie geregeld in verdrag en gewoonte, dan gaat verdragsbepaling voor
- Staten kunnen bij verdrag afwijken van gewoonteregel (tenzij ius cogens is)
voorbeeldtekst: North Sea Continental Shelf
Welke voorbeeldteksten kunnen we linken aan het thema van de adviesprocedure bij het IGH?
- Reparation for injuries suffered
- Legality of the use by a State of nuclear weapons in armed conflicts
- Onafhankelijkheidsverklaring Kosovo
Welke elementen neemt het IGH in overweging om te beslissen dat een bepaalde Staat op een bepaalde grondgebied territoriale soevereiniteit mag laten gelden? (in afnemend belang) + welk arrest hebben we besproken in dat verband?
In welke tekst komt dit aan bod?
TITEL
- juridische benadering = voorkeur voor documenten
- wie kan historische titel bewijzen (of latere overdracht ervan)
- in context dekolonisatie: uti possedetis toepassen, zelfs al leidt het tot overnemen grenzen door kolonisator getrokken
UITOEFENING SOEVEREINITEIT
- ordehh, bekommernis om volk, belastingen heffen, rechtbanken die uitspraak doen over misdrijven in dat grondgebied,…
BELANG VAN HET VOLK
- wat is in belang v/h volk dat er woont
- meer humane kant
tekst: Burkina Faso v. Niger (over belang van het volk slechts in separate opinion)
Hoe heette het IGH vroeger, wanneer werd het opgericht en wanneer is de naam gewijzigd?
1920: Permanent Hof voor Internationale Justitie
1945: IGH
voorbeeldtekst: worden ondernemingen beschermd door het IR dat zij ook kunnen afdwingen en in die mate dan ook internationale RPH hebben
Santa Elena v. Costa Rica
Wat is het doel van voorbehouden?
Staten aanmoedigen deel te nemen in multilaterale verdragen door toe te laten hun verplichtingen jegens andere Staten te moduleren
Leg uit: plichten v. IGO’s: rekenschap eerder dan aansprakelijkheid
REKENSCHAP = verplichting om gedrag te verrechtvaardigen:
- gedrag toetsbaar aan vooraf vastgelegde normen
- toetsing uitgevoerd door een geloofwaardig (dus voldoende onafhankelijk) toezichtsmechanisme
- er moeten gevolgen zijn als de toetsing tot de vaststelling leidt dat het gedrag niet te rechtvaardigen is
AANSPRAKELIJKHEID = juridische aansprakelijkheid voor internationale onrechtmatige daad
- schending internationale verplichting
- toerekenbaar a/e internationale organisatie
- vaststelling door een rechter
- onrechtmatigheid leidt tot verplichting tot herstel
Voorbeelden v. directe en indirecte agressie door een Staat.
DIRECTE DAAD V. AGRESSIE
- invasie
- aanval door gewapende troepen en militaire bezetting
- annexatie door gebruik v. geweld
- bombardementen
- blokkades v. havens
INDIRECTE DAAD V. AGRESSIE
- gewapende bendes
- groeperingen
- huurlingen sturen naar andere Staat die gewelddaden plegen
Waar staan de regels over staatsaansprakelijkheid voor internationale onrechtmatige daad geformuleerd?
+ wat is de juridische waarde v. deze bepalingen
- Articles on State Responsibility
- géén ontwerpverdrag
- maar ontwerpbepalingen wel beschouwd als representatief voor IGR op dit vlak
Voorbeeldtekst waarin noodzaak wordt ingeroepen om een internationale onrechtmatige daad (schending verdrag) te rechtvaardigen?
Gacikovo-Nagymaros
2de manier om algemene rechtsbeginselen te lezen: als beginselen ten grondslag v. IR al regelgevend systeem en waar dus altijd rekening mee gehouden moet worden
Gabcikovo-Nagymaros
Wat zijn de kenmerken van internationale RPH?
- drager R&P
- vermogen vordering in te stellen naar I.R. om rechten vrijwaren + volkenrechtelijke aansprakelijk zijn i.g.v. niet-naleving v. plichten
- internationale akkoorden/verdragen sluiten
- verschillende immuniteiten/privilege
Wat zijn de redenen voor succes van arbitrage i/h I.R.?
- consensueel karakter (i.p.v. opgedrongen gerechtelijke procedure)
- ad hoc-karakter
- keuzevrijheid v. personen
Op welke grond kunnen Staten een collectief recht op zelfverdediging uitoefenen? + wat is het bekendste voorbeeld?
- voorzien in een verdrag (bv. NATO-verdrag waarin Staten overeenkomen dat een aanval tegen één van hen beschouwd wordt als aanval tegen allen)
Aansprakelijkheid v. LS’en om de immuniteit van IGO’s t.a.v. nationale rechters ‘op te vangen’
Behrami en Saramati
recht van zelfverdediging kan ingezet worden tegen niet-statelijke actor als de aanval van die actor kan worden toegeschreven aan een Staat
Congo vs. Uganda
Tekst waarin IGH stelt dat unilaterale verklaring v. onafhankelijkheid niet verboden is door het I.R.
Advies IGH over Onafhankelijkheidsverklaring Kosovo
Wat zijn volgens de International Law Commission de kenmerken v/d internationale onrechtmatige daad? (+ bepaling)
TOEREKENBAARHEID
- handeling staatsorgaan = handeling Staat
- nationaal recht bepaalt wie staatsorgaan is
- geldt i.p. voor alle machten (ook ReM)
- ook als orgaan buiten zijn bevoegdheid handelt
- handeling particulier in bepaalde gevallen
- handeling v. opstandige beweging alleen als ze nadien nieuwe regering of nieuwe Staat vormen
SCHENDING INTERNATIONALE VERPLICHTING
- internationale verplichting bestaat op ogenblik stellen betwiste handeling
- nationaal recht kan een schending v/e internationale verplichting niet rechtvaardigen
Hoe werkt het sanctiecomité dat VN Veiligheidsraad kan oprichten tegen terroristische organisaties?
1) vaststelling internationaal terrorisme is bedreiging V&V
2) instelling sanctiecomité gericht tegen terroristische organisatie bij naam genoemd in resolutie
3) sancties (vergelijkbaar met die in burgeroorlog Libië) tegen terroristische organisaties en leden daarvan (bij burgeroorlog Libië was dat tegen regime)
4) gebaseerd op informatie door LS’en verschaft aan sanctiecomité (bv. aanwezigheid organisatie in land, personen die er deel v. uitmaken, etc.)
Tekst waarin regels staan over diplomatieke verkeer
El Malki
VvW inzake diplomatiek verkeer staat niet in BB
Wat valt er onder het grondgebied van een Staat?
- grond en ondergrond (natuurlijke rijkdommen!)
- territoriale zee en continentaal plat
- binnenwateren
- luchtruim boven het grondgebied
- schepen en vliegtuigen die geregistreerd zijn op de Staat
Voorlopige maatregelen tijdens geschil
Cambodia v. Thailand
<p>Wat zijn de juridische gevolgen v/d erkenning v/e Staat?</p>
<p>- erkennende staat erkent de Staat als gelijke
- handelingen v. die entiteiten aanvaard als handelingen v/e Staat (tegenstelbaarheid)
maar wat betreft bestaan Staat: mainstream standpunt: erkenning v/e Staat door andere Staten doet er eigenlijk niet toe, indien staatsschap zou afhangen v. erkenning door andere Staten zou dat tot onzekerheid leiden</p>
Op welke manier is de situatie in Libië vergelijkbaar met die in Syrië + waarom werd er in Syrië géén R2P toegepast?
- vanuit standpunt burgerbevolking
- schending mensenrechten en mogelijks misdaden tegen de mensheid door het regime
- gebruik v. geweld door oppositietroepen
- burgerslachtoffers
Rusland stelde veto (bondgenoot Syrië)
<p>Zijn de bronnen uit art. 38 IGH-Statuut hiërarchisch opgesomd?</p>
nee, maar volgorde heeft wel belang in de praktijk
<p>Op welke manier kunnen individuen internationale RPH hebben?</p>
<p>- klacht instellen bij sommige toezichtsmechanismen voor mensenrechten
- individuele strafrechtelijke ASH (voor ISH)</p>
<p>Wat wordt bedoeld met versnipperd verdragenrecht en welk probleem kan hieruit voortvloeien + oplossingen?</p>
- vele instanties die verdragen maken = vele wetgevers
- risico op fragmentering/conflicten
OPLOSSINGEN:
- verdragenrecht uit VvW
- algemene rechtsbeginselen
- ius cogens
- interpretatie
Wat is het belangrijkste arrest dat de IGH geveld heeft over internationale vrede en veiligheid en waarom?
Nicaragua v. VS
- omdat bijna alle onderdelen v. art. 51 Handvest komen erin aan bod
- termen kunnen ingevuld worden o.b.v. IGR (Staat? Gewapende aanval? Inherent recht?)
- recht op zelfverdediging is IGR
- verdragen en IGR zijn complementair
- art. 51 Handvest is op zich al gewoonterecht, maar IGH voegt er voorwaarden aan toe (noodzakelijk en proportioneel)
Hoe kunnen ontbinding v/e Staat en het zelfbeschikkingsrecht zich tot mekaar verhouden?
ontbinding v/e Staat = federale Staat die desintegreert
I.R. kan constituerende entiteiten dan zien als met het recht op zelfbeschikking dat leidt tot staatsschap
Waar vind je de gevestigde bronnen van het internationale recht?
art. 38 Statuut IGH
Tekst waarin IGH oordeelt dat een ius cogens geen voorrang heeft op immuniteiten (i.t.t. gewone gewoonterechtelijke regels)
Duitsland vs. Italië
Wat is het verschil tussen de RPH v. Staten en die v/d VN?
Staten = originele RPH
VN = afgeleide RPH (zoals alle IGO’s met internationale RPH) (Staten die IGO mee gecreëerd hebben, hebben de RPH gegeven)
Is er precedentenwerking bij het IGH? In welke tekst kunnen we hier een bepaling over vinden?
- geen precedentenwerking (feitelijk wel - voor consistentie i/d RS en rechtszekerheid)
- IGH Statuut
Voorbeeldtekst: maakt strafrechtelijke ASH voor oorlogsmisdaden in nationale conflicten deel uit v/h IGR?
Tadic
Voorbeeldtekst: immuniteit v. diplomaten
Al Malki
Wat is de juridische status v/h Verdrag van Montevideo in het I.R.?
IGR geworden
maar 4de criterium voor staatsschap niet
In welke situaties heeft de VN Veiligheidsraad zoal beslist om géén machtiging te verlenen voor militair optreden bij de bedreiging v. internationale V&V, maar wel dwangmaatregelen zonder wapengeweld heeft afgekondigd?
BESTRIJDING TERRORISME
- na aanslag op vliegtuit dat neerstortte in Lockerbie
- dwangmaatregelen opgelegd aan Libië om verdachte Libiërs uit te leveren
- na 09/11 en andere terroristische aanslagen (bv. in Parijs)
TEGENGAAN VERSPREIDING MASSAVERNIETIGINGSWAPENS
- nucleaire, chemische en biologische wapens
- bv. tegen N-Korea na test met kernwapens
- ratio legis: gebruik/testen massavernietigingswapens bedreigt de hele internationale gemeenschap
zelfbeschikkingsrecht realiseren door onafhankelijkheid te verwerven
- Mwanga v. Cameroon - Onafhankelijkheidsverklaring Kosovo - Onafhankelijkheidsverklaring Krim
inherent recht op zelfverdediging, individuele of collectieve zelfverdediging, gewapende aanval (bijna alle elementen v. art. 51 Handvest)
Nicaragua v. US
Welke 3 immuniteiten moeten we onderscheiden en waar worden ze juridisch geregeld?
+ tekst die we van elk hebben besproken
IMMUNITEIT STAAT ZELF
- gewoonterecht (vaak discussie)
- Duitsland vs. Italië
IMMUNITEIT BUITENLANDSE STAATSHOOFDEN EN MINISTERS
- gewoonterecht
- Belgium vs. Senegal en Warrant-zaak
IMMUNITEIT DIPLOMATEN
- VvW over diplomatiek verkeer (staat niet in BB, relevante bepalingen staan in arrest Al Malki)
- Al Malki
In welk document staat de samenstelling en besluitvorming v/d VN Veiligheidsraad?
VN Handvest
Wat zijn de fasen in een geschillenbeslechtingsprocedure voor het WHO?
1) consultaties tussen betrokken Staten)
2) behandeling door panel van 3 experten
3) beroep bij Vaste Beroepscommissie (professionele rechters) = rapport is bindend
4) niet naleving beslissing = Dispute Settlement Body v. WHO toestemming vragen voor proportionele tegenmaatregelen (handelssancties)
Waar staat de primaire bevoegdheid v/d VN Veiligheidsraad?
art. 24 Handvest (handhaving vrede en veiligheid)
<p>Wat is het onderscheid tussen de erkenning v/e Staat en de erkenning door de internationale gemeenschap v/e regering?</p>
<p>erkenning regering = erkennen bevoegdheid om Staat te vertegenwoordigen op internationale niveau
probleem wanneer regering op ongrondwettelijke wijze a/d macht komt of blijft (bv. militaire coup, volksrevolutie, oneerlijke verkiezingen...)
maar: zelfs indien discussie over regering blijft Stat bestaan</p>
voorwaarden voor NGO om te kunnen tussenkomen in procedure voor het ICSID
Foresti v. South-Africa
Op welke manier is internationale RPH voor ondernemingen zo belangrijk voor die onderneming?
Bepaalt hoe ze hun rechten in gastland kunnen beschermen.
- verdragen: ondernemingen kunnen geen partij worden
- gewoonterecht: gericht op Staten
Je komt al gauw uit bij:
- soft law (ondernemingen kunnen onderschrijven, maar is niet bindend)
- onrechtstreekse regelgeving (verplichtingen voor Staten om het gedrag v. ‘hun’ ondernemingen te regelen)
- internationaal strafrecht (ondernemers als individuen)
Welke teksten hebben besproken i.v.m. ICSID?
- Santa Elena v. Costa Rica
- Foresti v. South-Africa
Welke verschillende vormen van geschillenbeslechting zijn in de cursus aan bod gekomen en welke geschillen regelen zijn?
- klassieke interstatelijke geschillenbeslechting (IGH)
- arbitrage tussen ondernemingen en Staten (bv. ICSID)
- interstatelijke gespecialiseerde geschillenbeslechting (bv. WHO)
- strafrechtelijke ASH v. individuen (ISH)
Is het advies van het IGH bindend?
Nee
Beperkingen aan RPH v. IGO’s
Legality of the use of nuclear weapons VR was beter bevoegd geweest, Staat kan actief zijn op alle domeine v/h I.R., IGO alleen in kader v. bevoegdheden die hen door LS’en werden toegekend
Wat zijn ontsnappingsclausules en hoe worden die door het IGH meestal geïnterpreteerd?
Clausules waarop Staten die beschuldigd worden v. verdragsschennis vaak beroep doen
- onmogelijkheid uitvoering
- fundamentele verandering in omstandigheden
meestal restrictief geïnterpreteerd
Wat kan een Staat doen indien een andere Staat een beslissing v/h IGH niet uitvoert?
1) terug naar IGH gaan om niet-naleving vast te stellen (in praktijk worden 95% v/d vonnissen nageleefd)
2) naar VN Veiligheidsraad (opgelet: vetorecht speelt)
tekst over humanisering v. grensconflicten
Burkina Faso v. Niger
(moeten rekening houden met nomadische bevolkingsgroepen die grens moeten blijven oversteken + moeten rivier kunnen blijven gebruiken)
Voorbeeldtekst van zaak die bij de Vaste Beroepscommissie v/h WHO is terechtgekomen
Shrimps and turtles
Gelijkenissen en verschillen tussen contractenrecht en verdragenrecht.
GELIJKENISSEN
- bindend akkoord tussen Staten (indien ingestemd)
- R&P naleven (pacta sunt servanda)
- consensusmodel
- regelen creatie akkoorden, interpretatie en schendingen ervan
VERSCHILLEN
- Staten kunnen via verdragen I.R. maken
- multilateraal v. aard (i.p.v. bilateraal)
- consensusmodel kan niet volledig de ontwikkeling v/h IGR verklaren
Tegen wie kunnen IGO’s optreden (binnen hun bevoegdheden)? + voorbeeldtekst
- Staten die geen deel uitmaken v. organisatie én Staten die er wel deel v. uitmaken
- voorbeeldtekst: Legality of the Use of Nuclear Weapons
Waarop is het internationaal strafrecht gericht?
gericht op indivduele strafrechtelijke ASH voor individuen die zich schuldig hebben gemaakt aan schendingen v. humanitair recht (meestal, maar niet uitsluitend tijdens oorlog)
- oorlogsmisdrijven (zo ernstig dat naast de Staat ook het individu strafrechtelijk aansprakelijk moet worden gesteld)
- genocide
- misdrijven tegen de mensheid (want gaat om aantal handelingen die gesteld worden i/h kader v. wijdverbreide of stelselmatige aanval gericht tegen de burgerbevolking)
- agressie (wanneer Staat geweld gebruikt dat door I.R. v/d VR niet is toegelaten - internationaal strafrecht voegt hier persoonlijke ASH aan toe)
Wat was de invloed v/h Kellogg-Briand pact in het verband van het gebruik v. geweld?
Pact van Parijs (1928): verdrag waarbij 23 landen zich keren tegen aanvalsoorlog
- aanvalsoorlog = onrechtmatig
- later ondertekend door vele andere landen
- bleek weinig betekenis te hebben (cf. WO II)
Wat geldt als geweld i:d zin v. het VN Handvest?
AGRESSIE
= gebruik v. gewapende machten door Staat tegen de soevereiniteit, territoriale integriteit of politieke onafhankelijkheid v/e andere Staat, of in elke andere manier onverenigbaar met VN Handvest
- moet gedefinieerd zijn (zie art. 5 Statuut ISH)
ONGEPASTE DRUK EN GEBRUIK V. MACHT
- is economische of politiek druk geweld? (cf. Nicaragua v. VS: economische sancties géén schending)
- maar als het Staat ertoe aanzet om verdrag te ondertekenen kan het wel geweld zijn
- het reflecteert IGH in dat opzichtµ
BEDREIGINGEN
- verschil tussen bedreiging met geweld en gebruik v. geweld?
Waarom had de VN geen pasklaar antwoord op het probleem van terrorisme + oplossing?
- VN bij oprichting bedoeld voor geweld tussen Staten (evt. burgeroorlog), maar géén internationaal terrorisme
- hoe omgaan met niet-Statelijke actoren die terroristisch geweld plegen
- oplossing: instellen sanctiecomités (praktijk opgebouwd vanuit verschillende situaties)
1) vaststelling dat internationaal terrorisme bedreiging vormt voor V&V
2) instelling sanctiecomité tegen terroristische beweging (met naam genoemd in resolutie) actief in een LS
Is extraterritoriale rechtsmacht absoluut uitgesloten?
Staat die rechtsmacht claimt buiten eigen grondgebied (o.g.v. nationale wetgeving) = spanning met soevereiniteit v. Staat die territoriale rechtsmacht heeft
daarom: beperking uitoefening extraterritoriale rechtsmacht via enkele internationaalrechtelijke beginselen
<p>In welke tekst staan de gronden voor ongeldigheid/nietigheid v. verdragen?</p>
<p>Verdrag v. Wenen</p>
Wat is het verschil tussen:
- onderhandeling
- bemiddeling en ‘good offices’
- onderzoekscommissie
- verzoening
ONDERHANDELING
= direct contact tussen de partijen
BEMIDDELING
= derde neutrale partij als onderhandelaar
ONDERZOEKSCOMMISSIE
= onafhankelijk orgaan moet feitelijke basis voor specifiek conflict vaststellen, kan als basis dienen voor onderhandelingen
VERZOENING
= onafhankelijk orgaan moet conflict onderzoeken en niet-bindend rapport met aanbevelingen doen gericht op oplossing conflict
Hoe houdt het I.R. toezicht op illegaliteit bij de claims voor staatsschap?
I.R. zal geen claims v. staatsschap onderschrijven door politieke entiteit (zelfs met effectief gezag) die zouden resulteren in schending dwingende normen
bv. zelfbeschikkingsrecht, verbod op gebruik geweld, verbod op raciale discriminatie
voorbeeldtekst waarin Staten wel tussenkomen in procedure voor IGH (maar dus niet zelf advies vragen)
Legality of the use of nuclear weapons
Wat zij twee kenmerken van het internationaal humanitair recht en hoe wordt het verder opgedeeld?
- interstatelijk recht
- schending leidt tot staatsASH
- hoofdzakelijk internationale gewapende conflicten, maar sommige basisregels uitgebreid naar interne gewapende conflicten
RECHT van GENEVE
- bescherming v. personen
- uitgangspunt: burgerbevolking is géén legitiem doelwit (>< strijders)
- ook combattanten die niet langer deelnemen aan vijandelijkheden (regels over hospitalen voor gewonde soldaten, repatriëring gesneuvelde soldaten, informeren familieleden, behandeling krijgsgevangenen)
- vnl. toepasselijk in internationale gewapende conflicten, maar sommige basisregels uitgebreid naar interne gewapende conflicten (burgerloorlogen)
RECHT van DEN HAAG
- verbod bepaalde methoden v. oorlogsvoering (m.n. aantal wapens buiten de wet stellen)
- omdat ze geen onderscheid maken tussen burgerbevolking en strijders (bv. chemische wapens)
- omdat ze disproportioneel veel leed toebrengen (cf. verbod op gebruik antipersoonsmijnen)
In welk document staan de redenen die onrechtmatigheid v/e onrechtmatige daad door een Staat kunnen doen vervallen en welke twee hebben we besproken?
Articles on Responsibility door ILC
- noodzaak
- tegenmaatregelen
<p>Wat is remedial secession?</p>
<p>mogelijkheid tot uitoefenen zelfbeschikkingsrecht (via afscheiding) als vorm v. herstel voor onrecht dat groep is aangedaan
bv. na jarenlange uitsluiting uit bestuur v/h land waartoe zij behoren of politieke marginalisering, SO zijn v. grote en systematische schendingen v. mensenrechten v/d regering waartoe zij behoren, geschiedenis v. repressie...</p>
Wat houdt de Responsibility to protect in?
- Staten moeten hun burgers beschermen tegen bedreigingen en gewelddaden (incl. genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid)
- als Staat er niet in slaagt moet de internationale gemeenschap dat doen (VN treedt dan op)
- werd aangenomen door Algemene Vergadering VN in 2005
- rechtvaardiging: noodzaak om burgerbevolking te beschermen bij gebrek aan bescherming door regime zelf
- nog geen IGR geworden (want ene keer wel gebruikt, andere keer niet, bv. Libië wel, Syrië niet, terwijl burgers ongeveer op gelijke wijze werden getroffen, is politieke keuze, veel kritiek op)
Wat als IGO het I.R. heeft geschonden?
- Behrami en Saramati (LS’en kunnen niet aansprakelijk worden gesteld, VN evenmin)
- UNMIK Human Rights Advisory Panel (zelfregulering)
Wat zijn de gevolgen van voorbehouden?
1) andere Staat reageert niet? - voorbehoud geldt in die relatie na 1j.
2) andere Staat gaat akkoord? - voorbehoud geldt vanaf aanvaarding
3) andere Staat maakt gewoon bezwaar? - bepaling waarop voorbehoud wordt gemaakt vervalt (voorbeeld v. soevereine gelijkheid)
4) andere Staat maakt fundamenteel bezwaar? - geen verdrag tussen die twee Staten (‘fundamenteel’ moet uitdrukkelijk vermeld worden)
Wat is het uitgangspunt en wat zijn de twee uitzonderingen inzake het verbod v. geweld? (+ hoe moeten ze geïnterpreteerd worden?)
uitgangspunt: vreedzame geschillenbeslechting
uitzonderingen (restrictief te interpreteren):
- recht op zelfverdediging
- recht op collectieve zelfverdediging
Staat die zich handelingen van particulieren nadien toeëigent in kader v. staatsASH
Tehran Hostages
Wat is het voor- en nadeel van de rechtsmacht aan het IGH toegekend via een compromis?
voordeel: partijen kunnen voor bepaalde geschillen aandacht vragen voor specifieke wetgeving (naast feit dat IGH hele I.R. in rekening kan brengen, bv. Burkina Faso v. Niger: aandacht gevraagd voor beslissingen door koloniale mogendheden genomen)
nadeel: moet gesloten worden nadat geschil gerezen is, dus kan zijn dat verhoudingen niet vriendschappelijk genoeg meer zijn om een compromis daarover te sluiten
rechtsovertuiging kan ook bewezen worden door verklaringen, door normatieve benadering (zeggen dat men iets zal doen) - laksere interpretatie gewoonterecht kan als het het goede doel dient (bv. bescherming menselijke waarden)
Tadic Volstaat dat Staten bereid zijn militairen aansprakelijk te stellen om te bewijzen dat dit gewoonterecht is (los v. aard conflict)
<p>Welke 4 manieren v. verwerven v. grondgebied erkent het I.R.?</p>
<p>OCCUPATION
- grondgebied opeisen omdat nog niet werd opgeëist door andere Staat
- effectieve controle hebben over grondgebied, de staatsfuncties uitoefenen (die afhangen v/h grondgebied in kwestie)
- openlijk en vreedzaam gedrag v/e soevereine autoriteit aantonen
- gedurende bepaalde periode
PRESCRIPTION
- effectieve controle en staatsfuncties
- maar: voordien andere soevereine autoriteit die nu berust in territoriale claim nieuwe Staat
- nog nooit succesvol gebeurd
CESSIE
- overdracht (bij verdrag) grondgebied ene Staat naar andere Staat
- verwerving koloniaal grondgebied
- uitbreiding grondgebied v/e Staat
- component v. vredesverdragen
ANNEXATIE
- verovering, grondgebied andere Staat verwerven middels geweld
- niet meer erkend door I.R.</p>
In welke tekst staan de bepalingen over wie een vordering kan instellen bij het ISH?
Statuut ISH
Rechter heeft nogal wat vrijheid om het IR te interpreteren
- Costa Rica vs. Nicaragua - Awas Tingni - Shrimps and turtles
<p>Wat is de ontstaansgeschiedenis van het ISH?</p>
<p>- opgericht als Joegoslavië Tribunaal
- door VN Veiligheidsraad als preventieve maatregel: regeringsleiders, ministers en militairen verwittigen dat ze individueel aansprakelijk kunnen worden gesteld indien ze genocide of andere oorlogsmisdrijven begaan
- inhoudelijk gebaseerd op verdagen die al lang bestonden (bv. verdragen v. Genève
- individuen strafrechtelijk aansprakelijk maken bij internationale rechter
- nu: algemener bevoegdheid dan bij oprichting</p>
Wat zijn de effecten van de wederkerigheid indien de facultatieve verklaring van rechtsmacht is gedaan onder voorwaarde van wederkerigheid?
- facultatieve verklaring geldt dan alleen tussen de deelnemende Staten
- IGH alleen bevoegd over conflicten waar de verklaringen v/d partijen samenvallen
opgelet: mogelijks Vandenberg-voorbehoud = bevoegdheid alleen als alle betrokken partijen betrokken zijn bij het geschil én het verdrag in kwestie
Hoe gaat het I.R. om met unilaterale afscheuring?
niet legaal of illegaal
zullen niet onderschrijven zolang de Staat zich niet effectief gevestigd heeft (behalve in koloniale situaties)
In welke tekst staan de twee uitzonderingen op verbod v. geweld?
VN Handvest
definitie ‘implied powers’ door het IGH
Legality of the use of nuclear weapons
Hoe gaat het I.R. om met gebieden waar geen soevereiniteit kan worden gevestigd?
blijft eigendom v/d internationale gemeenschap
- ofwel: vrij gebruik door alle Staten (volle zee en hemellichamen in de ruimte)
- ofwel: beschouwd als gemeenschappelijk erfgoed v/d mensheid (oceaanbodem
Op welke twee manieren kan de VN Veiligheidsraad optreden?
in kader v. HOOFDSTUK VI
- vreedzame geschillenregeling
- kan enkel met instemming v. betrokken Staat (bv. zenden internationale verkiezingswaarnemers)
in kader v. HOOFDSTUK VII
- dwangmaatregelen (tegen wil in v. betrokken Staat)
- bindend voor alle LS’en
- met of zonder geweld
Wat zijn problemen die rijzen bij het instellen v/e sanctiecomité tegen terroristische organisatie?
- personen die op lijst voorkomen protesteren vaak tegen vermelding (heeft veel gevolgen)
- gebrek aan fair trial-karakter bij procedures, te meer omdat informatie komt v. LS’en die soms politieke bedoelingen hebben met organisatie als terroristisch te bestempelen
- evt. OZ door Ombudsman
tekst over verplichting erga omnes waardoor elke Staat die partij is bij een verdrag belang heeft om een vordering i/t stellen, om naleving verdrag af te dwingen
Belgium vs. Senegal
<p>Heeft de RS v/h IGH precedentenwerking + waar kan de bepaling hierover gevonden worden?</p>
<p>- nee, maar IGH streeft wel naar consistentie
| - artt. 38, 1, d en 59 IGH-Statuut</p>
Geschillenbeslechting via verdragsclausule
Pulp Mills on the River Uruguay
Wat is de rechtsmacht van het ISH?
bevoegd te onderzoeken of individuen zich schuldig hebben gemaakt aan aantal internationale misdrijven waarvoor het ISH bevoegd is verklaard via het oprichtingsverdrag (Statuut ISH)
<p>Definitie IGO + 2 voorbeelden</p>
<p>autonome actoren die door Staten bevoegdheden toegewezen hebben gekregen
bv. EU, VN</p>
voorlopige maatregelen bevolen door IGH:
- bindend?
- IGH gebonden door verzoek?
welke voorbeeldtekst?
- ja, even bindend als arrest ten gronde
- IGH kan zelf inschatten wat nodig is om onomkeerbare schade te voorkomen
voorbeeldtekst: Cambodja v. Thailand
Voorbeeldtekst waarin het ISH schending/vernietiging v. gebouwen v. grote culturele en historische waarde als oorlogsmisdrijf aanvaardt
Al Mahdi
Wat is de UNESCO?
gespecialiseerde organisatie v/d VN die zich bezighoudt met onderwijs, wetenschap en cultuur
Wat zijn tegenmaatregelen die onrechtmatigheid doen vervallen en wat zijn de voorwaarden + in welke tekst staan ze?
tegenmaatregelen = handeling i.p. onrechtmatig, maar onrechtmatigheid vervalt omdat ze een reactie is op een eerdere onrechtmatigheid
ASR
voorwaarden:
1) proportioneel en noodzakelijk om rechten te vrijwaren en als oplossing via onderhandelingen niet mogelijk is
2) in overeenstemming met regels over het gebruik v. geweld in VN Handvest
3) geen schending mensenrechten, humanitair recht en ius cogens-regels
Wat is het doel v/h internationale humanitaire recht?
doel: gevolgen v. gewapend conflict voor niet-deelnemers aan vijandelijkheden v/h conflict minimaliseren en die niet-deelnemers beschermen
- niet vraag naar rechtvaardigheid oorlog (bv. reactie op agressie)
- maar: vertrekken v. feitelijke vaststelling dat er ergens een gewapend conflict bestaat
- interstatelijk recht –> schending leidt tot staatsASH
Wat is het voorwerp v/h ICSID-verdrag en o.g.wv. kunnen ondernemingen dan een zaak aanhangig maken bij het ICSID?
Op welke tdrie manieren kan de bevoegdheid v/h ICSID geregeld worden voor een concreet geschil?
voorwerp: Staten partij bij het ICSID-verdrag erkennen i.b. bevoegdheid van ICSID om uitspraak te doen over investeringsgeschillen (en onttrekken aan nationale rechter)
MAAR: instemming per zaak nog vereist, o.g.v.:
1) akkoord voor specifieke zaak
2) contractueel bedongen (clausule in investeringscontract)
3) Bilateraal Investeringsakkoord tussen gastland en thuisland v/d onderneming waarbij beide Staten aan elkaars ondernemingen altijd het recht verlenen
om naar ICSID te stappen als er een geschil rijst
<p>In welke tekst staan de definitie en de bepalingen inzake voorbehouden?
\+ wat is resultaat v. voorbehouden</p>
<p>Verdrag v. Wenen
resultaat: één verdrag kan netwerk v. R&P doen ontstaan door voorbehouden en bezwaren</p>
Wat is belangrijke kanttekening bij art. 2(4) Handvest over verbod v. geweld?
- geen verbod op gebruik in het algemeen, alleen in internationale relaties (dus geen verbod binnen eigen grondgebied v/e Staat)
- dan spelen andere R&P (cf. doctrine v/d humanitaire interventie)
- grenzen binnen de CIS niet te schenden
Welke voorbeeldteksten gaan over het recht op zelfverdediging?
- Nicaragua v. VS
- Congo v. Uganda
<p>Kan het IGR veranderd worden?</p>
- indien Staat gedrag stelt strijdig met IGR, kijken naar reactie andere Staten
- andere Staten reageren niet = berusting, kan als bewijs dienen voor nieuw IGR
Wat wordt begrepen onder rechtsmacht hebben op een grondgebied?
- rechtsregels uitvaardigen (wetgeving)
- recht te spreken (nationale rechtspraak)
- naleven regels en RS handhaven
Wat is een belangrijke verdienste geweest van de Tadic-rechtspraak?
dat in de statuten v/h ISH is opgenomen dat oorlogsmisdrijven ook in interne conflicten kunnen gebeuren
<p>Wat is de Mensenrechtenraad?</p>
<p>centraal hulporgaan v/d VN op vlak v. mensenrechten
- regering doen hierin aan politieke besluitvorming over de mensenrechtelijke actualiteit
- voorbereiding nieuwe verklaringen en verdragen op het gebied v. mensenrechten
ook kritiek: bv. VS trokken zich terug uit de Mensenrechtenraad</p>
NGO’s kunnen kandideren voor Consultative Status bij de VN
ECOSOC-resolution