Toetsweek begrippen 1,2,5 Flashcards
aantrekkingsfactor/pullfactor
reden om naar een gebied toe te verhuizen
afstotingsfactor/pushfactor
reden om uit een gebied te verhuisen
afzetmarkt
klanten die producten wil kopen
aquifer
waterdragende laag in de ondergrond
arbeidsintensief
bedrijf dat arbeider nodig heeft
arbeidsmigrant/economische migrant
iemand die vanuit zijn gebied naar een ander gebied gaat voor werk
assemblage
product in elkaar zetten
bevolkingsdiagram
staafdiagram van bevolking op leeftijd
bevolkingspolitiek
Maatregelen van de overheid om bevolkings verspreiding te beinvloeden
bevolkingsspreiding
verdeling van men op gebied of land
bodemerosie
bovenste laag bodem verdwijnt door wind of water
communisme
staat heeft alle bedrijven in bezit en bepaalt welke producten er gemaakt worden
cultuur
alles wat je heb aangeleerd
debiet
de hoeveelheid water dat door de rivier stroomt
delta
rivier die voor de mondig vertakt
dimensie
hoek vanuit waar je iets bekijkt
drijvende bevolking
migranten die ergens anders wonen dan waar ze zijn ingeschreven
eenkindpolitiek
gezinnen mogen maar 1 kind hebben
export
uitvoeren van goederen en diensten naar een ander land
gemengde rivier
rivier die gletser smeltwater en regen water afvoert
gletsjerrivier
rivier die smeltwater van gletsjer afvoert
global city/wereldstad/Metropool
grote stad die invloed heeft op de economie-politiek en cultuur
globalisering
internationale uitwisseling van goederen-mensen- info en geld
groeiland/opkomend land
land die een snelle economische groei maakt
grondwater
water dat in de grond zit
grondwaterpeil
bovenkant van grond water
hightechindustrie
industrie op het gebied van technische kennis
hoogvlakte
gebied hoger dan 500m
hydro-elektriciteit
elektriciteit opgewekt door water
infrastructuur
voorzieningen die een persoon-goederen en info nodigt heeft om te vervoeren
internationale arbeidsverdeling
verdeling van werk over verschillende landen
irrigratie
nathouden va landbouwgrond
isotherm
lijn die plaatselijke en een gelijke temperatuur verbindt met elkaar
kennisintensief
vakkennis die nodig is om een product te maken
kolonie
gebied dat in bezit is van een ander land meestal europees land
laagvlakte
gebied onder de 500m ligt
lagelonenland
land met lage arbeidskosten
leeftijdsopbouw
verwachten aantal leeftijds groepen van een bevolking
levensverwachting
aantal verwachtende levensjaren op een bepaalde leeftijd
luchtstreek
Temperatuur in een bepaald klimaat
mechanisatie
vervaning van menselijke arbeid door machines
megastad
stad met meer dan 10 mil inw
migratie/migranten
van de ene naar de andere plek verhuizen mensen die dit doen zijn migranten
milieuramp
door mens veroorzaakte ramp (geeft schade aan natuur)
multinationale/ multinationale onderneming
bedrijf met winkels-fabrieken in een ander land
natuurramp
ramp veroorzaakt door de natuur (vaak veel slachtoffers)
Newly Industrializing Countries NIC’s
landen die snel in de industrie zijn opgekomen
ontbossing
kappen van bossen
piekafvoer
extreem hoog water afvoer in rivier
regenrivier
rivier die water krijgt door regenwater
regiem
schommeling van water afvoer in rivier
regionale ongelijkheid
verschil tussen welvaart in twee gebieden
relief
hoogte verschil in landschap
ruraal-urbane migratie
Migratie van platteland naar stad
sociale ongelijkheid
verschillen in welvaart en ongelijkheidskansen tussen groepen men
speciale economische zone (sez)
buitenlandse bedrijven mogen zich in dat gebied vrij vestigen en hoeven weinig belasting te betalen
stadsdorp
verstedelijkt dorp omwringt door stedelijke bebouwingen
stroomgebied
het gebied dat afwatert op de hoofd rivier
stuwdam
dam met daarachter een voorraad water
toendra
boomloos gebied met mossen lage struiken- grassen
uitschuiven
onderdelen van productie verplaatsen naar goedkoper land
urbanisatie
(verstedelijking) steeds meer men gaat in de stad wonen
urbanisatiegraad
% stedelingen in een land
urbanisatie tempo
snelheid waarmee de urbanisatie graad toe neemt
vergrijzing
toename van ouderen
waterscheiding
grens tussen 2 stroomgebieden
woningdichtheid
aantal woningen per km2
analfabetisme
men die 15+ zijn en niet kunnen lezen of schrijven
armoedegrens
minimale inkomen dat je nodig hebt om te kunnen leven
artsendichtheid
aantal artsen per 1000 inw
autonomie
zelfbestuur
basisbehoefte
wat je nodig hebt om te leven huisvesting- onderwijs- gezondheidszorg- voedsel
beroepsbevolking
men die betaald werk (wil) doen
bnp per inw
gemiddelde inkomen per jaar
braindrain
goedopgeleide men naar buitenland
bnp
geld dat alle inw samen verdien per jaar
buitenlandse investering
inverstering van een buitenlands bedrijv in een land
corruptie
aannemen van geld in ruil daarvoor men voortrekken
deelstaat
gebied binnen een land dat zelfbestuur heeft
dienstensector/tertiare sector
bedrijven die zich bezig houden met leveren van diensten
diversificatie
minder eenzijdig maken van economie
duurzame hulp/structurele hulp
hulp waar een land iets blijvend aan heeft
etnische groep
deel van een volk dat in een ander land bij elkaar wonen
etnische minderheid
etnische groep die in het land in de minderheid zijn
import
invoer van goederen en diensten
industrie
goederen produceren met behulp van machines
informele sector
ongeschoold-slechtbetaald werk in de diensector dat niet officieel wordt geregistreerd
invoerrechten
belasting op producten in land
kennismigrant
arbeidsmigrant die vanwege zijn kennis moet verhuizen
landbouw
houden van dieren en verbouwen van gewassen
mangrove
tropische kusten waar de bomen is zoutwater leven
menselijke factor
verschijnsel verklaren van uit een mens
multiculturele samenleving
men die samenleven met verschillende culturen
natuurlijke factor
verschijnsel verklaren vanuit natuur
natuurlijke hulpbron
producten uit de natuur die men goed kan gebruiken
neokolonialisme
afhankelijkheid van arme landen ten opzichte van rijke landen na de kolonisatie
noodhulp
hulp om te kunnen overleven
ondervoeding
tekort aan voedsel
ontwikkeld land
rijk land met hoog ontwikkelingspeil
ontwikkelingshulp
steun die arme landen krijgen om hun levensomstandigheden te verbeteren
ontwikkelingskenmerk
kenmerk of een land rijk is of arm is
ontwikkelingsland
arm land met laag ontwikkelingspeil
ontwikkelingssamenwerking
rijke- arme landen werken samen om hun leefomstandigheden te verbeteren
remittances
migranten die geld sturen naar een land van herkomst
savanne
tropen met lange grassen en groepen bomen en struiken
steppe
droog gebied waar net genoeg water valt voor grassen en lage struiken
tropisch regenwoud
dicht ondoordringbaar bos in de tropen
vrije wereldhandel
Handelssysteem waar alle landen met elkaar in vrede handel kunnen drijven
vrije wereldhandel
Handelssysteem waar alle landen met elkaar in vrede handel kunnen drijven
welvaart
iemand die genoeg geld heeft om zijn behoefte te kunnen voorzien
welzijn
iemand die toegang heeft tot basisbehoefte
werkgelegenheid
aanwezigheid van banen
zelfvoorzienend
kunnen voorzien in je eigen behoefte
zuigelingensterfte
kinderen die in het eerste levensjaar dood gaan
aanslibingskust
kust met veel afzet matriaal
aardkorst
dunne laag gesteente om de aarde
afbraakkust
kust met veel wegeslagen materiaal
atmosfeer
lucht om ons heen
benedenloop
einde van een rivier
biosfeer
leven op aarde mens-plant-dier
bovenloop
eerste stuk van rivier
branding
breking van golfen in ondiep water
breuk
barst of scheur in de aardkorst
chemische verwering
verwering waarbij de samenstelling van het gesteente verandert
eindmorene
verpulverend materiaal die in de loop van de jaren in glestjers zit
endogene kracht
aardkorst verandert van binnenuit
erosie
uitschuren en afschuren van hard gesteente
exogene kracht
aardkorst verandert van buitenaf
firn
korrelige oud sneeuw
firnbekken
verzamel bekken van overjarige sneeuw
geofactor
factor die vorming landschap mede bepaalt
glaciaal/ijstijd
koude periode waarin de gemiddele temperatuur daalt
gletsjer
enorme ijsmassa
gletsjerpoort
plek waar smelt water uit de gletsjer stroomt
gletsjertunnel
tunnel die onder de gletsjer ontstaat
golf
rimpel in water
grondmorene
sediment dat onder het ijs achterblijft als gletsjer smelt
heuvelland
gebied tussen 200m en 500m
hoefijzermeer
meer dat is gevormt door afsnijding
hooggebergte
gebied hoger dan 1500m
horst
stuk aard oppervlakte die minder naar benende is gezakt dan de slenk
hydrosfeer
water op aarde
interglaciaal
warme periode tussen twee ijstijden
jong gebergte
gebergte dat een paar mil jaar oud is
klifkust
steile kust die onstaan is door de zee die de onder kant heeft afgebrokkeld
kustduin
heuvel die langs de kustlijn is ontstaan door wind
laagland
gebied lager dan 200m
landschapskringloop
verwering en erosie die telkens het landschap veranderen
lengteprofiel
doorsnede van rivier
meander
natuurlijke bocht in de rivier
mechanische verwering
uiteenvallen van gesteente
middelgebergte
gebied tussen 500m en 1500m
middenloop
midden van de rivier
neerslag
water die vormt in de dampkring
oud gebergte
gebergte dat 100 mil of ouder is
plaat/schol
stuk van de aardkorst
plooiingsgebergte
gebergte dat ontstaan is door plooiing
rivier
natuurlijke waterloop
sediment
meegroevende zand- en kleideeltje die bezinken
sedimentatie
afzetting van materiaal dat mee is genomen door water wind ect.
sedimentgesteente
gesteente dat is ontstaan aangespoeld materiaal van wind water ect.
slenk
omlaag gezakt deel van de aardkorst
strandwal
zandbak die door branding is opgeworpen en boven zeeniveau ligt
stroomstelsel
rivier in zijn geheel
U-dal
dal in de vorm van een u
V-dal
dal in de vorm van v
verhang
verval per km
verval
hoogteverschil tussen 2 plaatsen aan rivier
verwering
het uiteenvallen van gesteente
verweringsmatriaal
puin dat ontstaat door verwering
zijmorene
gletsjer puin aan de zijkant