TEORIJA HARI STEK SALIVENA Flashcards
KRATKA BIOGRAFIJA HARI STEK SALIVENA
- Rođen je u Norviču (Norwich), gradu u državi Njujork 1892. god, u irskoj imigrantskoj porodici.
- Medicinu je diplomirao 1917. godine na Čikaškom koledžu za medicinu i hirurgiju.
- Po završetku studija radi u psihijatrijskoj bolnici u Vašingtonu a zatim u Merilendu.
- Psihianalitički trening započinje tokom studija, a nastavlja po napuštanju bolnice u Merilendu i započinjanju privatne prakse u Njujorku.
- Jedan je od osnivača Vašingtonske škole za psihijatriju, 1936. god.
- godine osniva časopis Psihijatrija, čiji će urednik biti do smrti.
- Za života je objavio samo jednu knjigu u kojoj je prikazao svoju teoriju (1947. god.)
- Poshumno je objavljeno pet knjiga koje integrišu njegova predavanja o ličnosti, shizofreniji, kliničkim istraživanjima u psihijatriji, tehnici psihijatrijskog intervjua.
- Umro je 1949. godine u Parizu.
TEORIJA HARI STEK SALIVANA
struktura ličnosti
•Međusobna situacija, interpersonalno ponašanje osobe, je osnovna jedinica koje definiše ličnost.
•Psihički procesi su interpersonalni a ne intrapsihički:
- Dinamizmi: ponavljajući, relativno trajni sklopovi ponašanja
- Perosnifikacije: predstave koje osoba ima o sebi i drugima
•Saznajni procesi:
-prototaksički - najprimitivniji, tok neposredne svesti,
-parataksički - nalaženje uzročno-posledičnih veza između istovremenih dogadaja koji objektivno nisu povezani,
•sintaksički - misaoni procesi koji omogućuju uspostavljanje logičkog reda između događaja i komunikaciju između ljudi.
Dinamika ličnosti
- Ličnost je energetski sistem čije su osnovne operacije usmerene na zadovoljenje potreba i redukciju napetosti, odnosno postizanje stanja zadovoljstva.
- Napetost ima dva izvora: nezadovoljene potrebe i strepnju.
- Strepnja je poseban oblik napetosti koja je posledica stvarne ili imaginarne opasnosti po bezbednost osobe.
- Preobražaj psihičke energije se odvija kroz rad - bilo fizicki bilo intelektualni. Rad je način oslobađanja od napetosti
- Oblici ponašanja se uče kroz interakcije sa drugima.
Razvoj ličnosti
•Ličnost se razvija kroz stadijume, koji nisu univerzalni već karakteristični za zapadno društvo:
- stadijum odojčeta od rođenja do pojave govora,
- prelazak u detinjstvo: od artikulisanog govora do pojave želje za društvom za igru
- stadijum dečaštva: do polaska u školu
- stadijum premladalaštva: kratak period kada se uspostavljaju prvi ravnopravni interpersonalni odnosi
- stadijum ranog mladalaštva: dominacija seksualnih želja, razvoj dinamizma požude
- stadijum poznog mladalaštva: period preuzimanja prava i odgovornosti i ulaženja u uloge odraslih.
KARAKTERISTIČNE METODE ISTRAŽIVANJA PROCENE
- Salivan je podatke prikupljao opservacijom i intervjuom u kliničkoj praksi, najviše sa shizofrenim pacijentima.
- Razradio je tehniku intervjuisanja kao fazni proces u kome je intervjuer posmatrač koji učestvuje.
- Važio je za izuzetno talentovanog za komunikaciju sa shizofrenim osobama i sposobnim da „,uđe” u unutrašnji svet ovih osoba i razume njihovu perspektivu stvarnosti.
ZNAČAJ RADA HARI STEK SALIVANA
•Naročit doprinos dao je razumevanju etiologije, dinamike i lečenja shizofrenije
•Motivisao je istrazivače i izvan psihijatrije da se bave pitanjima međuljudskih odnosa, odnosa
ličnosti i kulture, psihoterapijskog procesa
•Njegova teorija podstakla je najviše istraživanja od svih neoanalitičkih teorija, zahvaljujući sklonosti Salivena da svoje pojmove čvrsto vezuje sa empirijskim opservacijama
•Tokom Il svestskog rata razvijao je tehnike selekcije regruta, podizanja borbenog morala, efikasnosti rukovođenja.