mutazioen eragileak + eboluzioa Flashcards
eragile mutageniko def
berez/zoriz mutazio asko gertatu
agente mutagenikoak = eragileak
agente mutagenikoak
- fisikoak
- kimikoak
- biologikoak
fisikoak
erradiazioak
1. ionizatzaile: x eta gamma
2. ez ionizatzaile: UV
erradiazio ionizatzaile
X eta gamma izpiak
- uhin luzera laburra = energia handia
- partikula erradiaktiboak = zelula barruko atomoen ionizazioa aldatu
- atomo ionizatuek bortizki erreak DNArekin = mutazioak
- erradiazio tasa handia = mutazio tasa handitu
partikula ionizatuen eragina dnan
- dna molek elektroiak galdu
- base nitrogenatuen eraztunak apurtu
- DNAn fosfodiester lotura apurtu
- kromosomak apurtu
errad ez ionizatzailea
UV
- DNAk erraz xurgatu izpiak = DNA baseen aldaketa
- ondoz ondoko 2 base arteko lotura kobalentea eratu
- timina/ zitosina dimeroak eratu
- erreplikazioa oztopatu
- mutazio somatikoak eragin (azaleko minbizia)
eragile kimikoak
base nitrog antza duten konposatu km
1. BASEAK aldatu
2. BASE ANALOGO batekin ordezkatu
3. beste MOLEK batzuk tartekatu/txertatu
base nitrogenatuak aldatu
1. eragile desaminante
basea desaminatu = beste base batean bilakatu= erreplikazioan ordezkapena
2. eragile akilante:
metilo/etilo sartu =erreplikazioan ordezkapena gertatu
base analogo batekin ordezkatu
base nitrogenatuaren antza duen beste subs bat sartu
1. minbiziei aurre egiteko subst
2. antibiralak: azt
azt antibiral funtzionamendua
erretrobirus tratamendua
VIH
azt txertatu = erreplikazioan akatsak sortu = garapena oztopatu
beste molekula batzuen tartekatzea
- molekulek beren burua dnan tartekatu
- delezioak/gehiketak sortu
- konposatu kimiko mutageniko batzuk: anilina,nitrosamina,benzopireno,nitrito,triptofano,asbesto
eragile biologikoak zeintzuk
- birusak
- transposonak
birusak
material genetikoa ostalarien genetan kokatu
info gen aldatu
ADB: herpesbirus, birus onkogeniko
Transposonak
- dna sekuentziak zehatzak
- genoman zehar mugitu
- transpoasa enz kodetzen duen genea dute
- transpoasak dna sekuentzian mugimenduak katalizatzen ditu
mutazioak eta eboluzioa
eragin onuragarria dute = ondare genetikoa handitu= espezieen aniztasuna = eboluzioa
gene berriak agertu, hautespen naturalak mutaziorik onena aukeratu
aldaketa azkarrak eragiten dutenak onenak= gen berean modu errepikakorrean eragin