MIKRO - ORGANISMES Flashcards
Waarom is dit so moeilik om viruses te klassifiseer?
Dit kan nie as lewend of nie-lewend beskou word nie.
Dit is nie in enige van die 5 koningkryke geplaas nie = lewende chemikaliee.
Wat is die twee komponente waaruit alle viruses bestaan?
- Proteienkapsel: beskerm die genetiese materiaal.
- Nukleiensuur (DNA & RNA): genetiese materiaal van virus.
Wat beteken dit dat virusse aselluler is?
- Nie volledige selle
- Geen sitoplasma en membraangebonde organelle
- Prokarioties
Wat is die grootte van baie klein virusse?
20 – 300 nanometer.
Hoe word virusse beskou in terme van parasitisme?
Hulle word beskou as verpligte parasiete.
Wat is ‘n patogeen?
Mikro-organisme wat siektes veroorsaak.
Hoe spesifiek is virusse wat gasheerselle betref?
Die proteienkapsel van virus bevat komponente van membraan van gasheersel en kan dus aan membraan vasheg.
Wat is die naam van ‘n virus wat bakteriee aanval?
Bakteriofaag.
Wat is die eerste stap in die replisering van virusse?
Adosorpsie – virus heg vas aan die oppervlakte van die gasheersel.
Wat gebeur tydens die indringing fase van virus replisering?
Die nukleiensuurinhoud van die virus word ingespuit in die gasheersel.
Wat is die simptome van hondsdolheid?
- Tas jou senuweestelsel aan – kopseer, koors, seer keel.
- Gaan na die brein – gedeltelik verlam, hidrofobie, mal en aggresief.
Wat veroorsaak MIV?
Virus in ligaamsvloeistowwe van geinfekteerde persoon.
Wat is die simptome van COVID-19?
- Koors
- Seer spiere
- Moegheid
Wat is die oorsaak van polio?
Gedeeltelik of permanente verlamming.
Wat is die rol van virusse in ekosisteme?
- Maak van vaksienes.
- Patogene verlaag menslike bevolkings getalle.
- Hou dominante gasheerspesies in bedwang.
Tot watter koningkryk behoort bakteriee?
Prokarioties.
Waar kan bakteriee aangetref word?
- In lug
- Varswater
- Seewater
- Menslike vel
- Menslike dunderm
Wat is die drie vorme waarvolgens bakteriee geklassifiseer word?
- Spirilli - spiraalvormig
- Bacilli - staafvormig
- Cocci - sfeervormig
Wat is fotosintetiese bakteriee?
Gebruik sonlig, vervaardig eie voedsel.
Wat is chemosintetiese bakteriee?
Chemise reaksies, bv. deur nitrietse in nitrate te verander.
Hoe kan bakteriee voortplant?
Ongeslagtelike voortplanting deur tweedeling.
Wat is die belangrikheid van bakteriee in die omgewing?
- Fotosintetiese bakteriee
- Ontbinding
- Sirkulering van stikstof
Wat is die simptome van cholera?
- Naarheid
- Braking
- Loop maag
Wat is die oorsaak van tuberkulose?
Bakteriee – mycobacterium tuberculosis.
Wat is die belangrikste kenmerk van die protista koningkryk?
Eukariotiese organisme.
Wat is die verskil tussen plantagtige en dieragtige protista?
- Plantagtige protista het chloroplaste en is outotrofies.
- Dieragtige protista verkry hul voedsel van ander organismes en is heterotrofies.
Wat veroorsaak malaria?
Dieragtige protista, genoem plasmodium.
Hoe beland die malaria parasite in die menslike bloed?
Spesifieke vroulike muskiet wat die mens se bloed suig – anopheles mosquito.
Wat is die simptome van malaria?
- Koors
- Kopseer
- Lyfseer
- Duislig
- Moegheid
- Naarheid
- Diaree
- Opgooi
Hoe kan ‘n mens malaria voorkom?
- Trek langmoue aan
- Gebruik middels wat muskiete weg hou
- Vat antimalaria medisyne
- Slaap onder muskiet net
Wat is die struktuur van fungi?
- Eensellige gis
- Broodskimmel
- Sampioene
Hoe kan broodskimmel gekweek word?
- Maak brood klam
- Plaas in plastiek sake om dit warm te hou
- Hou dit in donker plek
Wat doen broodskimmel om brood te ontbind?
- Spore val op gunstige substraat
- Spore ontkiem en vorm swamdrade
- Skei ensieme af wat stysel in brood afbreek tot glukose
Wat is patogene?
Mikro-organismes wat siektes veroorsaak.
Wat is die stappe hoe ‘n vaksien werk?
- Dit is die verswakte vorm van die patogeen.
- Dit besit antigene = vreemde proteiene wat nou skadeloos is.
Wat is ‘n vaksien?
Dit is die verswakte vorm van die patogeen
Vaksiene bevat antigene, wat skadeloos is, maar die immuunstelsel stimuleer.
Hoe werk T-limfosiete in die immuunrespons?
T-limfosiete verwelg die antigene en vernietig dit
T-limfosiete word in die timusklier vervaardig.
Wat doen B-limfosiete?
B-limfosiete spaar antigene op en vervaardig teenliggaampies
B-limfosiete word in die beenmurg vervaardig.
Wat is biotegnologie?
Tegnologie wat lewende organismes gebruik tot voordeel van die mens
Dit sluit mikro-organismes in.
Wie het penicillin ontdek en wanneer?
Alexander Fleming in 1928
Penicillin is ‘n bekende antibiotikum.
Wat is die hipotese in die eksperiment met bakterieë?
Die skimmel het die groei van die bakterieë verhoed
Dit was gebaseer op die waarneming van bakterieë in petribakkies.
Wat is ‘n voorbeeld van ‘n onafhanklike veranderlike in die eksperiment?
Swam
Dit is die variabele wat deur die wetenskaplike ge manipuleer word.
Wat is ‘n gevolgtrekking oor die swam in die eksperiment?
Hierdie swam kan gebruik word as antibiotikum om bakterieë te vernietig
Dit het 17 jaar geneem om grootmaatproduksie van antibiotika te leer.
Hoe vernietig antibiotika bakterieë?
Verhoed dat bakterieë selwande vorm, proteïne en nukleiensure vervaardig
Antibiotika kan ook die selmembraan se deurlatenheid verander.
Hoe raak bakterieë weerstandig teenoor antibiotika?
DNA in die bakterieë ondergaan mutasie
Dit kan ook die toegangspunt van antibiotika blokkeer.
Wat veroorsaak dat ‘n mens diabeet raak?
Pankreas skei nie genoeg insulien af nie
Hoë glukose vlak in die bloed is ‘n gevolg.
Wat is die eerste stap in die genetiese manipulasie van bakterieë om insulien te vervaardig?
Geen wat insulien produseer word verkry uit chromosoom in menslike pankreas
Dit is die basis van die genetiese manipulasie proses.
Wat is ‘n voordeel van rekombinante genetegnologie?
Menslike GH vervaardig om absorpsie van CA in bene te beheer
Ander voordele sluit die vervaardiging van veilige entstowwe in.
Vul die leemte in: ‘n vaksien besit _______.
antigene
Antigene is vreemde proteiene wat die immuunrespons stimuleer.
Waar word insulien in bakterieë geaktiveer?
In die bakterieë na die plasmied met rekombinante DNA geplaas is
Dit lei tot die produksie van menslike insulien.
