Miażdżyca Teoria Flashcards
Mysze używane w modelu doświadczalnym do miażdżycy
- ApoE-knockout mice -> z wyłączonym genem dla Apolipoproteiny E
- Pozwoliły stwierdzić, że np. brak tylko INFγ zmniejsza miażdżycę o 60%
Antygeny prezentowane przez makrofagi limfocytom T w rozwoju miażdżycy
- Utleniona LDL
- HSP60
- β2-glikoproteina I
- Fragmenty antygenów bakteryjnych
Mewastatyna
- Pierwsza statyna
2. Wykazała toksyczność na zwierzętach -> nie weszła do praktyki klinicznej
Statyny mechanizm działania
- Są inhibitorami reduktazy HMG-CoA (3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA)
- Blokują pierwszy etap syntezy cholesterolu (były nieudane próby ze związkami blokującymi dalsze etapy)
- Powodują ↓ syntezy cholesterolu -> ↑ receptorów dla LDL -> ↑ transportu wewnątrzkom LDL i ↓ stężenia LDL we krwi
Stężenie LDL-C poniżej którego obserwuje się redukcję wymiarów blaszek miażdżycowych
75 mg/dl
-> badania SATURN, ASTEROID
Interakcje statyn z lekami
- Terapia łączona z statyny z Ezetymibem w porównaniu z monoterapią statyną powoduje jeszcze większą redukcje blaszki miażdżycowej
- ↑ ryzyka miopatii gdy połączona statyna z fibratem
Lowastatyna farmakokinetyka
- Prolek (nieaktywny lakton) przekształcany głównie w wątrobie do aktywnej postaci kwasu hydroksylowego z otwartym pierścieniem
- Uzyskiwana z grzyba
- Metabolizowana przez CYP3A4 -> w db rozp w wodzie metabolit
- Biologiczny okres półtrwania -> 3h
Simwastatyna farmakokinetyka
- Prolek (nieaktywny lakton) przekształcany głównie w wątrobie do aktywnej postaci kwasu hydroksylowego z otwartym pierścieniem
- Uzyskiwana ze źródeł naturalnych
- Metabolizowana przez CYP3A4 -> w db rozp w wodzie metabolit
- Biologiczny okres półtrwania -> 2h
- Słynna z badania 4S (Scandinavian Simvastatin Survival Study) -> udowodniło ich skuteczny wpływ w IHD
Fitostatyna
- = Minakolina K = Lowastatyna
- Pochodzi z innego źródła niż orginalna Lowastatyna -> z ekstraktu z drożdży z ryżu czerwonego -> “naturalna”
- Działa tak jak normalna Lowastatyna ale zwykle w małych stężeniach -> jak suplement
- Może też wywołać miopatię
Prawastatyna farmakokinetyka
- Uzyskiwana ze źródeł naturalnych
- Nie jest metabolizowana przez CYP2A19!!!
- Biologiczny okres półtrwania -> 1-3 h
Atorwastatyna
- Uzyskiwana ze źródeł sztucznych
- Metabolizowana przez CYP3A4
- Biologiczny okres półtrwania -> długi (14 h) -> a aktywność jeszcze dłuższa (20-30 h) -> bo aktywne metabolity
Rozuwastatyna
- Syntetyczna, zawiera siarkę
- Metabolizowana przez CYP2A19
- Biologiczny okres półtrwania -> długi (19 h)
Pitawastatyna
- Syntetyczna
- Metabolizowana przez CYP2A19
- Biologiczny okres półtrwania -> długi (11 h)
Przyjmowanie statyn
- O krótkim okresie półtrwania -> wieczorem (bo największa aktywność reduktazy HMG-CoA ok godz 0.00)
- O długim okresie półtrwania -> mogą być przyjmowane rano
Działania niepożądane statyn
- Miopatie
- Uszkodzenie wątroby -> monitorujemy podczas terapii AspAT i ALAT (3-krotny ↑ -> odstawiamy statyny)
- Teratogenność -> nie wolno stosować w ciąży
Miopatie w czasie terapii statynami
- Zwykle tylko bóle mięśniowe
- Ale mogą prowadzić do rabdomiolizy z następowym AKI z zatkania nefronów mioglobiną
- Są skutkiem ↓ endogennej syntezy koenzymu Q10 (ubichinonu) przez zahamowanie reduktazy HMG-CoA
- Dlatego każdy zgłaszany ból mięśni przez pacjenta na statynach -> należy traktować poważnie i zlecić monitorowanie stężenia CK (kinazy kreatynowej)
Działanie plejotropowe statyn mechanizm
- Niezwiązane bezpośrednio ze ↓ cholesterolu
- Związane z hamowaniem prenylacji białek wewnątrzkom -> bo rodniki izoprenylowe (np. pirofosforan farnezylu, czy geranogeranylu) powstają na drodze biologicznej identycznej do biosyntezy cholesterolu -> potrzebują reduktazy HMG-CoA
- Prenylacja białek polega na dołączeniu do nich tłuszczowych kotwic, przyczepiając je do błon komórkowych -> najczęściej dotyczy białek G (np. Ras, RhoA, Rac1) -> w efekcie wpływają na czynność śródbłonka naczyń i szlaki wewnatrzkom zapalne, a także metabolizm kości i mięśni
Efekty działania plejotropowego statyn
- Przeciwdziałanie dysfunkcji śródbłonka naczyń
- ↓ procesu zapalnego w naczyniach krwionośnych
- Osłabienie agregacji płytek
- Stabilizacja blaszki miażdżycowej
- Działanie antytrombotyczne
- ↑ fibrynolizy
- Działanie antyosteoporotyczne
Żywice wiążące kwasy żółciowe działanie
- Wiążą kwasy żółciowe w pp -> ↓ ich zwrotnego wchłaniania -> ↓ cholesterolu w hepatocytach -> ↑ ekspresji w nich receptora dla LDL -> ↑ transportu LDL dokomórkowego i ↓ stężenia LDL we krwi
- Powodują też ↑ VLDL w wątrobie -> ↑ triglicerydów w osoczu
Żywice wiążące kwasy tłuszczowe działania niepożądane
- Nudności
- Wzdęcia
- Zaparcia lub biegunka
- Zaburzenie wchłaniania witamin A, D, E, K
Fibraty działanie
- Zwiększają działanie lipazy lipoproteinowej
- Są agonistami PPAR-α (receptora jądrowego aktywowanego przez peroksymalny czynnik proliferujący α), które stymują β-oksydację kwasów tłuszczowych i kontrolują homeostazę energetyczną organizmu
Fibraty efekty działania
- Znaczny ↓ VLDL i triglicerydów w osoczu krwi
- Umiarkowany ↓ LDL we krwi
- Niewielki ↑ HDL we krwi (bo ↑ ekspresji Apo-II)
Okres działania fibratów
- Gemfibrozyl (1,5 h)
- Bezafibrat (2 h)
- Klofibrat (18-22 h)
- Fenofibrat (20 h)
- Cyprofibrat (38-86 h)
Działania niepożądane fibratów
- Miopatie -> rzadko, ↑ ryzyka gdy ze statynami
1) bóle i skurcze łydek - Objawy ze strony pp