Miażdżyca Teoria Flashcards

1
Q

Mysze używane w modelu doświadczalnym do miażdżycy

A
  1. ApoE-knockout mice -> z wyłączonym genem dla Apolipoproteiny E
  2. Pozwoliły stwierdzić, że np. brak tylko INFγ zmniejsza miażdżycę o 60%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Antygeny prezentowane przez makrofagi limfocytom T w rozwoju miażdżycy

A
  1. Utleniona LDL
  2. HSP60
  3. β2-glikoproteina I
  4. Fragmenty antygenów bakteryjnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Mewastatyna

A
  1. Pierwsza statyna

2. Wykazała toksyczność na zwierzętach -> nie weszła do praktyki klinicznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Statyny mechanizm działania

A
  1. Są inhibitorami reduktazy HMG-CoA (3-hydroksy-3-metyloglutarylo-CoA)
  2. Blokują pierwszy etap syntezy cholesterolu (były nieudane próby ze związkami blokującymi dalsze etapy)
  3. Powodują ↓ syntezy cholesterolu -> ↑ receptorów dla LDL -> ↑ transportu wewnątrzkom LDL i ↓ stężenia LDL we krwi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Stężenie LDL-C poniżej którego obserwuje się redukcję wymiarów blaszek miażdżycowych

A

75 mg/dl

-> badania SATURN, ASTEROID

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Interakcje statyn z lekami

A
  1. Terapia łączona z statyny z Ezetymibem w porównaniu z monoterapią statyną powoduje jeszcze większą redukcje blaszki miażdżycowej
  2. ↑ ryzyka miopatii gdy połączona statyna z fibratem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Lowastatyna farmakokinetyka

A
  1. Prolek (nieaktywny lakton) przekształcany głównie w wątrobie do aktywnej postaci kwasu hydroksylowego z otwartym pierścieniem
  2. Uzyskiwana z grzyba
  3. Metabolizowana przez CYP3A4 -> w db rozp w wodzie metabolit
  4. Biologiczny okres półtrwania -> 3h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Simwastatyna farmakokinetyka

A
  1. Prolek (nieaktywny lakton) przekształcany głównie w wątrobie do aktywnej postaci kwasu hydroksylowego z otwartym pierścieniem
  2. Uzyskiwana ze źródeł naturalnych
  3. Metabolizowana przez CYP3A4 -> w db rozp w wodzie metabolit
  4. Biologiczny okres półtrwania -> 2h
  5. Słynna z badania 4S (Scandinavian Simvastatin Survival Study) -> udowodniło ich skuteczny wpływ w IHD
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Fitostatyna

A
  1. = Minakolina K = Lowastatyna
  2. Pochodzi z innego źródła niż orginalna Lowastatyna -> z ekstraktu z drożdży z ryżu czerwonego -> “naturalna”
  3. Działa tak jak normalna Lowastatyna ale zwykle w małych stężeniach -> jak suplement
  4. Może też wywołać miopatię
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Prawastatyna farmakokinetyka

A
  1. Uzyskiwana ze źródeł naturalnych
  2. Nie jest metabolizowana przez CYP2A19!!!
  3. Biologiczny okres półtrwania -> 1-3 h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Atorwastatyna

A
  1. Uzyskiwana ze źródeł sztucznych
  2. Metabolizowana przez CYP3A4
  3. Biologiczny okres półtrwania -> długi (14 h) -> a aktywność jeszcze dłuższa (20-30 h) -> bo aktywne metabolity
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Rozuwastatyna

A
  1. Syntetyczna, zawiera siarkę
  2. Metabolizowana przez CYP2A19
  3. Biologiczny okres półtrwania -> długi (19 h)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Pitawastatyna

A
  1. Syntetyczna
  2. Metabolizowana przez CYP2A19
  3. Biologiczny okres półtrwania -> długi (11 h)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Przyjmowanie statyn

A
  1. O krótkim okresie półtrwania -> wieczorem (bo największa aktywność reduktazy HMG-CoA ok godz 0.00)
  2. O długim okresie półtrwania -> mogą być przyjmowane rano
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Działania niepożądane statyn

A
  1. Miopatie
  2. Uszkodzenie wątroby -> monitorujemy podczas terapii AspAT i ALAT (3-krotny ↑ -> odstawiamy statyny)
  3. Teratogenność -> nie wolno stosować w ciąży
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Miopatie w czasie terapii statynami

A
  1. Zwykle tylko bóle mięśniowe
  2. Ale mogą prowadzić do rabdomiolizy z następowym AKI z zatkania nefronów mioglobiną
  3. Są skutkiem ↓ endogennej syntezy koenzymu Q10 (ubichinonu) przez zahamowanie reduktazy HMG-CoA
  4. Dlatego każdy zgłaszany ból mięśni przez pacjenta na statynach -> należy traktować poważnie i zlecić monitorowanie stężenia CK (kinazy kreatynowej)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Działanie plejotropowe statyn mechanizm

A
  1. Niezwiązane bezpośrednio ze ↓ cholesterolu
  2. Związane z hamowaniem prenylacji białek wewnątrzkom -> bo rodniki izoprenylowe (np. pirofosforan farnezylu, czy geranogeranylu) powstają na drodze biologicznej identycznej do biosyntezy cholesterolu -> potrzebują reduktazy HMG-CoA
  3. Prenylacja białek polega na dołączeniu do nich tłuszczowych kotwic, przyczepiając je do błon komórkowych -> najczęściej dotyczy białek G (np. Ras, RhoA, Rac1) -> w efekcie wpływają na czynność śródbłonka naczyń i szlaki wewnatrzkom zapalne, a także metabolizm kości i mięśni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Efekty działania plejotropowego statyn

A
  1. Przeciwdziałanie dysfunkcji śródbłonka naczyń
  2. ↓ procesu zapalnego w naczyniach krwionośnych
  3. Osłabienie agregacji płytek
  4. Stabilizacja blaszki miażdżycowej
  5. Działanie antytrombotyczne
  6. ↑ fibrynolizy
  7. Działanie antyosteoporotyczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Żywice wiążące kwasy żółciowe działanie

A
  1. Wiążą kwasy żółciowe w pp -> ↓ ich zwrotnego wchłaniania -> ↓ cholesterolu w hepatocytach -> ↑ ekspresji w nich receptora dla LDL -> ↑ transportu LDL dokomórkowego i ↓ stężenia LDL we krwi
  2. Powodują też ↑ VLDL w wątrobie -> ↑ triglicerydów w osoczu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Żywice wiążące kwasy tłuszczowe działania niepożądane

A
  1. Nudności
  2. Wzdęcia
  3. Zaparcia lub biegunka
  4. Zaburzenie wchłaniania witamin A, D, E, K
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Fibraty działanie

A
  1. Zwiększają działanie lipazy lipoproteinowej
  2. Są agonistami PPAR-α (receptora jądrowego aktywowanego przez peroksymalny czynnik proliferujący α), które stymują β-oksydację kwasów tłuszczowych i kontrolują homeostazę energetyczną organizmu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Fibraty efekty działania

A
  1. Znaczny ↓ VLDL i triglicerydów w osoczu krwi
  2. Umiarkowany ↓ LDL we krwi
  3. Niewielki ↑ HDL we krwi (bo ↑ ekspresji Apo-II)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Okres działania fibratów

A
  1. Gemfibrozyl (1,5 h)
  2. Bezafibrat (2 h)
  3. Klofibrat (18-22 h)
  4. Fenofibrat (20 h)
  5. Cyprofibrat (38-86 h)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Działania niepożądane fibratów

A
  1. Miopatie -> rzadko, ↑ ryzyka gdy ze statynami
    1) bóle i skurcze łydek
  2. Objawy ze strony pp
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Interakcje lekowe fibratów

A
  1. Ze statynami -> ↑ ryzyka miopatii
    1) Najbezpieczniejszy Fenofibrat -> jest on fibratem z wyboru
    2) Największe ryzyko -> Gemfibrozyl -> unika się jego stosowania ze statynami
26
Q

Leki obniżające stężenie lipidów w surowicy - uwagi kliniczne

A
  1. Przy dominującym ↑ cholesterolu (przede wszystkim LDL) -> statyny
  2. Przy dominującym ↑ triglicerydów -> fibraty
27
Q

Ezetymib mechanizm działania

A
  1. Blokuje białko Niemann-Pick C1 Like 1 (NPC1L1) w enterocytach
    - > zaburza funkcję kompeksu aneksyna 2 - kaweolina 1 w obrębie brzeżka szczoteczkowego , odpowiedzialnego za wiązanie i transport cholesterolu
    - > blokuje także aminopeptydazy
28
Q

Ezetymib działanie

A
  1. Hamuje bezpośrednio wchłanianie cholesterolu pokarmowego

2. W efekcie obniża jego stężenie w surowicy

29
Q

Ezetymib zastosowanie

A
  1. Dołączany do statyn, gdy są one nieskuteczne w monoterapii
  2. W monoterapii gdy działania niepożądane nie pozwalają na podanie statyn (rhabdomyoliza)
30
Q

Ezetymib działania niepożądane

A
  1. Ból głowy

2. Dolegliwości z pp

31
Q

Kwas nikotynowy działanie

A
  1. Jest witaminą (B3, niacyna), działa przez swój receptor (Gi -> ↓cAMP) -> zlokalizowany na adipocytach
  2. ↓cAMP w adipocytach skutkuje ↓ uwalniania FFA
  3. Hamuje wątrobową produkcję trójglicerydów i VLDL -> ↓ ich stężenia w surowicy
  4. W sposób pośredni powoduje:
    1) ↓ stężenia LDL w surowicy
    2) ↑ stężenia HDL -> przez ↑ ekspresji Apo-II
  5. Pobudza również PPAR-γ -> uruchamia geny odpowiedzialne za transport zwrotny cholesterolu -> ↑ wychwytu cholesterolu na obwodzie
32
Q

Kwas nikotynowy działania niepożądane

A
  • > silne
    1. Napadowe czerwienienie twarzy
    2. Kołatanie serca
    3. Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
33
Q

Kwas nikotynowy zapobieganie działaniom niepożądanym

A
  1. Są one spowodowane łączeniem się kwasu nikotynowego ze swoim receptorem na komórkach Langerhansa w skórze -> powoduje ↑ produkcji PGE2 i PGD2 -> roszerzenie naczyń i rumień
  2. Dlatego opracowano połączenie kwasu nikotynowego z Laropiprantem -> wybiórczym antagonistą receptora dla PGD2
  3. Połączenie to łagodzi w znacznym stopniu objawy naczyniorozkurczowe
34
Q

Acypimoks

A
  1. Pochodna Kwasu Nikotynowego
  2. Stosowana w mniejszych dawkach
  3. Wywołuje znacznie mniej działań niepożądanych
35
Q

Probukol

A
  1. Zmniejsza osoczowe stężenie:
    1) LDL
    2) HDL!
  2. Niejasny mechanizm działania
36
Q

Kwasy tłuszczowe ω-3 -> DHA i EPA

A
  1. Słabo poznany mechanizm działania
  2. Możliwe, że oddziaływują na receptory jądrowe i powodują ↓ ekspresji ApoB
  3. Także możliwe, że znaczenie ma tworzenie prostanoidów o innych właściwościach niż te z AA
  4. W efekcie powodują korzystne działanie antyarytmiczne i słabe przeciwpłytkowe
  5. Także zmniejszają stężenie triglicerydów i VLDL o około 30% w dobowych dawkach >2g, wpływają także w mniejszym stopniu na zawartość lipidów i lipoprotein w surowicy
37
Q

PCSK9 rola w organiźmie

A
  1. PCSK9= Proprotein Convertase Subtilisin/ Kexin type 9
  2. Nasila endosomalną i lizosomalną degradację receptorów LDL w wątrobie -> powoduje ↑ stężenia LDL w surowicy
  3. Zmniejsza zdolność nerek do usuwania LDL z krwi
38
Q

Inhibitory PCSK9 działanie

A
  1. Powodują przedłużenie funkcjonowania receptora LDL

- > efekt synergistyczny z działaniem statyn

39
Q

Ewolokumab zastosowanie

A
  1. Przeciwciało przeciw-PCSK9

2. Leczenie hipercholesterolemii z wysokim stężeniem LDL -> już zarejestrowane w Unii Europejskiej

40
Q

Ewolokumab działania niepożądane

A
  1. ↑ stężenia enzymów wątrobowych
  2. ↑ stężenia kinazy kreatynowej
  3. Splątanie
  4. Bóle głowy
  5. Uczucie zmęczenia
  6. Bóle kończyn i stawów
41
Q

Lomitapid działanie

A
  1. Inhibitor MTTP -> Microsomal Trigliceryde Transfer Protein
  2. Bardzo skutecznie obniża stężenie lipidów w surowicy
42
Q

Lomitapid zastosowanie

A
  1. Rodzinna homozygotyczna hipercholesterolemia -> dostępny w EU
43
Q

Lomitapid działania niepożądane

A
  1. Napady dusznicy bolesnej
  2. Palpitacje serca
  3. Zaburzenia zpp
  4. Uczucie zmęczenia
  5. Bóle głowy
  6. ↑ stężenia enzymów wątrobowych
44
Q

Mipomersen działanie i zastosowanie

A
  1. Anysensowny oligonukleotydowy inhibitor ApoB-100

2. Stosowany w Rodzinnej Homozygotycznej Hipercholesterolemii

45
Q

Mipomersen działania niepożądane

A
  1. Zespół grypopodobny
  2. Bóle głowy
  3. Nudności
  4. Uczucie zmęczenia
  5. ↑ stężenia enzymów wątrobowych
46
Q

Mimetyki hormonów tarczycy

A
  1. Charakteryzują się wysoką selektywnością wątrobową
47
Q

Inhibitory Lp-PLA2

A
  1. Lp-PLA2 = Fosfolipaza A2 związana z lipoproteinami
  2. Podawane wspólnie ze statynami
  3. Zwiększają ich efekt plejotropowy i stabilizujący blaszkę miażdżycową
48
Q

ANGPTL3Rx

A
  1. Sekwencja antysensowna -> hamuje aktywność ANGPTL3 (Angiopoietin-like 3 protein)
  2. Jest ono niezależnym czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy -> u osób z podwyższonym -> rozwija się hiperlipidemia
  3. Jest produkowane w wątrobie i reguluje metabolizm lipidów i glukozy
  4. Obniżenie jego stężenia -> ↓ LDL i triglicerydów
49
Q

Fitosterole

A
  1. Konkurują z cholesterolem przy wnikaniu w jelitach
  2. Słabo obniżają LDL i cholesterol
  3. Występowanie:
    1) rośliny strączkowe
    2) owoce
    3) warzywa
    4) kasze
    5) ziarna
50
Q

Anacetrapib

A
  1. Antagonista CETP - Cholesteryl Ester Transfer Protein
  2. CETP odpowiada za przenoszenie estrów cholesterolu z HDL do LDL i VLDL
  3. Zahamowanie CETP -> ↑ HDL
51
Q

Antagoniści CETP

A
  1. Anacetrapib -> w badaniach
  2. Torcetrapib -> wycofany ze względu na ↑ śmiertelności u osób go zażywających
  3. Dalcetrapib i Ewacetrapib -> nie wykazały korzyści w badaniach klinicznych
52
Q

Bromodomena

A
  1. Domena białkowa związana z potranslacyjną modyfikacją histonów
  2. Wiąże acetylowane histony i reguluje transkrypcję genów przez mechanizm epigenetyczny
53
Q

Apabetalon

A
  1. Inhibitor BRD4 (Bromodomain-containing protein 4) w badaniach
  2. Zwiększa HDL i Apo A-I
  3. Zmniejsza częstość występowania poważnych niepożądanych zdarzeń sercowych
54
Q

Apo A-IM (Milano)

A
  1. Wariant Apo A-I
  2. Powoduje tworzenie się HDL o lepszej zdolności do transportu cholesterolu z tkanek
  3. U nosicieli mutacji Apo A-1M występują duże stężenia triglicerydów i małe HDL, a mimo to nie chorują na miażdżycę
55
Q

Mimetyki Apo A-IM działanie

A
  1. W badaniach
  2. Zapobiegają rozwojowi zmian miażdżycowych w modelach zwierzęcych
  3. Mogą zmniejszać już istniejące zmiany miażdżycowe
56
Q

Liaza cytrynianowa zależna od ATP

A
  1. Cytozolowa -> znajduje się w hepatocytach i w tk. tłuszczowej
  2. Rozszczepia cytrynian do acetylo-CoA i szczawiooctanu
  3. Acetylo-CoA jest substratem do syntezy cholesterolu
57
Q

Inhibitory liazy cytrynianowej zależnej od ATP

A
  1. Powodują hamowanie wątrobowej syntezy steroli
  2. Także powodują up-regulation receptora dla LDL i ↓ LDL w osoczu
  3. Są obecnie planowane badania kliniczne
58
Q

Inhibitory syntezy lipoproteiny(a)

A
  1. Lipoproteina(a) ma udowodnione działanie aterogenne

2. Badane są antysensowne oligonukleotydy hamujące syntezę Apo(a)

59
Q

Wolanesorsen działanie

A
  1. Antysensowny inhibitor syntezy ApoC-III
  2. Powoduje silny ↓ stężenia triglicerydów w osoczu z jednoczesnym ↑ HDL
  3. W badaniach
60
Q

Modulatory PPAR-α

A
  1. Mają mieć wszystkie zalety fibratów, a być pozbawione działania niepożądanego - miopatii
61
Q

2-Hydroksypropylo-β-cyklodekstryna

A
  1. Jest to cykliczny oligosacharyd
  2. Zmniejsza wielkość blaszki miażdżycowej i zawartość kryształów cholesterolu w obrębie blaszki miażdżycowej
  3. Nie zmienia stężenia cholesterolu w surowicy -> działa przez obniżenie prozapalnych cytokin
  4. Bardzo obiecujące wyniki na myszach apoE-knockout