Leerdoel (7)8/9/12

Question 1

Niet-hemolytische transfusiereacties

bloed is schadelijk) (6

Answer 1

• allergische reactie op plasmaeiwitten
• sepsis door bacteriële contaminatie
• koortsreactie door HLA-antistoffen tegen donorleukocyten of -trombocyten, oplossing = filtratie
• transfusion related acute lung injury (TRALI)
• volume-overbelasting
• ijzerstapeling bij meervoudige transfusies

Question 2

Hemolytische transfusiereacties
(bloedonderdelen worden afgebroken) (2)

Answer 2

• acuut: <30 minuten na de transfusie, IgM-antistoffen, AB0-
  incompabiliteit
• uitgesteld: 5-10 dagen na de transfusie, Irregulaire IgG-antistoffen

Question 3

Hemovigilantie

Answer 3

het systematisch monitoren van bijwerkingen en nadelige incidenten in de gehele transfusieketen van donor tot patiënt, en daarnaast alles wat bij kan dragen aan een veiliger en effectiever gebruik van bloedproducten.

Question 4

De hematopoëtische stamcel

Answer 4

is het begin van de hematopïse in het beenmerg.

Question 5

myeloïde cellijn

Answer 5

Onder de myeloïde cellijn vallen de erytrocyten, leukocyten (granulocyten (neutrofiel, eosinofiel & basofiel) en monocyten) en de trombocyten.

Question 6

lymfoïde cellijn

Answer 6

Lymfocyten vallen onder de lymfoïde cellijn.

Question 7

Erytrocyt functie

Answer 7

zorgen voor het transport en uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxidevan en naar weefsels

Question 8

Erytrocyt morfologie

Answer 8

De erytrocyt heeft heeft de vorm van een biconcaaf, ook wel delle genoemd. Daarnaast is de ery kernloos en is vervormbaar in kleine ruimtes. De kleur van erytrocyten is bruin-roze.
Het cytoskelet bestaat uit:
- Spectrine, biedt stevigheid en behoudt biconcave vorm.
- Actine, maakt beweging van het cytoskelet mogelijk.
- Ankyrine, verankering van het celmembraan aan het cytoskelet.

Question 9

Anemie + symptomen

Answer 9

• Een tekort aan Hb in erytrocyten in het bloed. De waardes van Hb zijn minder dan de referentiewaarden.
• Symptomen: bleekheid, vermoeidheid, duizeligheid en kortademigheid.

Question 10

Oorzaken anemie (4)

Answer 10

• bloedverlies
• vochthuishouding niet goed
• verstoorde aanmaak
• verhoogde afbraak

Question 11

de 3 soorten anemie

Answer 11

Microcytaire anemie
Normocytaire anemie
Macrocytaire anemie

Question 12

Microcytaire anemie

Answer 12

Een verlaagd MCV, wat betekent dat de erytrocyten kleiner zijn dan normaal gesproken.
door ijzergebrek, hemoglobinopathieën, loodvergiftiging of chronische ziekten/bloedverlies.
Hier zijn de ferritine en CRP verlaagd. Het typische ziekte beeld is: hypochromasie. Hier zijn de rode bloedcellen nauwelijks gevuld met hemoglobine.

Question 13

Normocytaire anemie

Answer 13

Erytrocyten hebben een normale grootte.
Kan veroorzaakt worden door hemolyse, verstoorde aanmaak van erytrocyten, chronische ziekte of een infectie, nierziekten, zwangerschap, ijzergebrek gecombineerd met vitamine B12/folumzuur. Het wordt gezien na acuut bloedverlies, hemolytische anemie, niet aanmaken erytrocyten door ziekte. Hier zijn de ferritine en kreatine verlaagd

Question 14

Macrocytaire anemie

Answer 14

Een verhoogd MCV, wat betekent dat de erytrocyten groter zijn dan normaal gesproken.
Kan komen door vitamine B12/folumzuur tekort, chronisch alcoholisme/leveraandoening, medicatie, hemolyse, schildklieraandoening of een beenmerginsufficiëntie. Bevat ook reticulocyten en een verhoogd LD en MCV. Je ziet het typische ziekte beeld hyperchromasie, dit zie je vaak als erytrocyten te vroeg in de ciruclatie komen.

Question 15

Neutrofiele granulocyt

Answer 15

De grootste groep granulocyten leukocyten
Ze spelen een rol bij het aanvallen en vernietigen van bacteriën en virussen. Door fagocytose (opeten van lichaamsvreemdmateriaal), chemotaxis (vrijkomen chemokinen) en vertering (afbraak ROS). Deze komt in 2 soorten voor segment en staaf.

Question 16

Afwijkingen (6) neutrofiele granulocyt

Answer 16

• Neutrofiele leukocytose
• Neutropenie
• Hypersegmentatie
• Pelger-Huet
• Apoptose (celdood)
• Linksverschuiving

Question 17

Eosinofiele granulocyt

Answer 17

Zij spelen een rol bij allergische reacties en afweer tegen parasieten. Zij doen dit door eerst aan de parasiet te binden en vervolgens de celwand te beschadigen door middel van oxidatieve reacties.

Question 18

Afwijking Eosinofiele granulocyt

Answer 18

Eosinofilie

Ligt boven de referentiewaarde. Allergische of parasitaire reactie.

Question 19

Basofiele granulocyt

Answer 19

dit zijn de minst voorkomende witte bloedcellen. De functie is dat ze reageren op verschillende allergenen (allergische reacties) en histamine afgeven. Dit histamine veroorzaakt irritatie en ontsteking in het weefsel

Question 20

Afwijking Basofiele granulocyt

Answer 20

Basofilie

Ligt boven de referentiewaarde. Erg zeldzaam. Komt voor bij chronisch myeloïde leukemie.

Question 21

Monocyt

Answer 21

De moncyten fagocyteren en presenteren antigenen. Ze zijn maar kort in de bloedbaan, waarna ze verplaatsen naar weefsels en organen.

Question 22

Afwijking monocyt

Answer 22

Monocytose
Ligt boven de referentiewaarde. Kan komen door een langer bestaande infectie of bij chronische myelo-monocytaire leukemie.

Question 23

Lymfocyt

Answer 23

Vormt antistoffen bij infecties en ontstekingen; het vernietigen van virus-geïnfecteerde cellen en tumorcellen.

Question 24

Afwijkingen (2) lymfocyt

Answer 24

Lymfocytose
Referentiewaarde ligt boven. Oorzaken hiervan kunnen zijn:
chronische lymfatische leukemie, een lymfoom of acute lymfatische leukemie.
Lymfopenie
Referentiewaarde ligt onder. Dit kan komen door een HIV-infectie, door geneesmiddelen of een auto-immuunziekte zoals systematische lupus erythematodes (SLE).

Question 25

Plasmacellen

Answer 25

Maken antistoffen

kunnen ook foutief zijn en ernstige ziektes meebrenge

Question 26

Hemolytische anemie

Answer 26

Hemolytische anemie is een anemie die ontstaat door een verhoogde afbraak van erytrocyten. De oorzaken zijn te verdelen in erfelijke en verworven oorzaken.

Question 27

Hemoglobinopathie

Answer 27

Dit is de meest voorkomende oorzaak van aangeboren hemolytische anemie. Hemoglobinopathie is een verzamelnaam voor afwijkende vormen of een afwijkende aanmaak van hemoglobine. Erytrocyten hebben dus een afwijking in hun inhoud of structuur waardoor ze versneld zullen worden afgebroken.

Question 28

Auto-immuun hemolytische anemie

Answer 28

Dit ontstaat doordat het lichaam antistoffen tegen eigen erytrocyten aanmaakt. Deze autoantistoffen zorgen voor een verhoogde afbraak van erytrocyten. AIHA is een vorm van een verworden hemolytische anemie.

Question 29

Allo-immuun hemolytische anemie

Answer 29

Dit ontstaat wanneer het lichaam antistoffen aanmaakt tegen erytrocyten die van een ander individu afkomstig zijn. Deze antistoffen kunnen worden aangemaakt nadat een patiënt een bloedtransfusie heeft gehad of een zwangerschap heeft doorgemaakt.

Question 30

Megaloblastaire anemie

Answer 30

Het wordt veroorzaakt door een tekort aan vitamine B12 of foliumzuur. Dit leidt tot een slechte DNA-synthese, waardoor er onvoldoende erytrocyten kunnen worden aangemaakt. De cellen zijn groter dan normaal en de kernen van de erytroblasten zijn veel onrijper dan de rest van de cel

Question 31

Hemocytometrie

Answer 31

de term waarmee men het meten van de grootte, de celinhoud en andere parameters van erytrocyten, de trombocyten en de leukocyten bedoelt.

Question 32

De belangrijkste hemocytometrische parameters voor erytrocyten zijn: (4)

Answer 32

• De concentratie hemoglobine (hb)
• De grootte van de erytrocyt (MCV)
• Het volume aan erytrocyten in volbloed: het hematocriet (Ht), de variatie in volume van de erytrocytenpopulatie in een bloed monster (RDW)

Question 33

Allo-antistoffen

Answer 33

Antistoffen tegen een ander individu (zelfde soort)

Question 34

Auto-antistoffen

Answer 34

antistoffen tegen eigen individiu

Question 35

Xeno-antistoffen

Answer 35

antistoffen tegen andere soort

Question 36

Intravasale hemolyse

Answer 36

Wanneer het celmembraan van de erytrocyten kapot wordt gemaakt door complementbindende IgM-antistoffen waarbij hemoglobine direct vrijkomt in het bloed.

Question 37

ABO-antoganisme

Answer 37

De IgG-antistoffen van de moeder, welke kunnen passeren door de placenta, zorgen voor het hemolyseren van de erytrocyten van het kind.

Question 38

IJzergebreks anemie

Answer 38

Een tekort aan rode bloedcellen door een tekort aan ijzer. Parameters zijn: ferritine, dit is een maat voor de hoeveelheid ijzeropslag in weefsels, Transferine, dit is een transporteiwit voor ijzer en serum ijzer.

Question 39

Trombocyten

Answer 39

Bloedplaatjes worden aangemaakt in het beenmerg in een proces dat tromboiese heet. Ze zijn gelangrijk voor de bloedstolling en bij het vormen van stolsels om het bloeden te stoppen.

Question 40

Morfologie trombocyten

Answer 40

Het heeft een schijfvormige vorm welke in stand wordt gehouden doormiddel van een cytoskelet welke bestaat uit microtubuli. Rond de trombocyt bevindt zich een plasmamembraan waarop zich geabsorbeerde plasmaeiwitten bevinden.

Question 41

Hemoglobine

Answer 41

bevindt zich in de rode bloedcellen. Het hemoglobine transporteert zuurstof van de longen naar de weefsels en koolstofdioxide van de weefsels naar de longen.
4 eiwitketens. 2 a-eiwitketens en 2 b-eiwitketens.
Elke eiwitketen bindt ook een zogenaamd heemmolecuul. Dit is een molecuul bestaande uit porfyrine en een ijzeratoom. Als dit molecuul is gebonden heeft het bloed een rode kleur. Hemoglobine kan 4 zuurstofmoleculen binden, aan het ijzer.

Question 42

Kwalitatieve of structurele hemoglobinopathie

Answer 42

als door een afwijking in de eiwitketens het hemoglobine minder goed functioneert. > sikkelcelanemie

Question 43

Kwantitatieve hemoglobinopathie

Answer 43

Indien er wel goede, maar te weinig eiwitketens van een bepaald type worden gemaakt. >Thalassemie