Katel Flashcards

1
Q

Katelova T predstavlja

A
  • pokušaj da se združe nalazi F analitičkih studija L
  • deo podataka prikupio i na osnovu vršenja razl. eksperimenata ili jednostavnog proučavanja P posmatranjem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Katel L

A
  • ono što omogućava predviđanje šta će osoba uraditi u datoj okolnosti
  • čine je skupina crta, među kojima se posebno izdvajaju i dinamičke crte koje određuju motivaciju
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

crta

A
  • izvod koji se pravi na osnovu posmatranog P, kako bi se izmerila pravilnost ili doslednost tog P
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

mogu se razdvojiti

A
  • površinske
  • izvorne crte
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

površinske crte

A
  • klasteri manifestnih promenljivih
  • (P koja liče se definišu kao jedna promenljiva)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

izvorne crte

A
  • osnovne promenljive koje određuju površinska ispolajvanja
  • najkorisnije za predviđanje P
  • mogu se identifikovati pomoću FA
  • značajnije od površinskih
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

svaka pojedinačna crta može da predstavlja rez. delovanja F

A
  • nasleđa, sredine ili njihove interakcije
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

površinske crte predstavljaju ishod mešavine F nasleđa, sredine ili njihove interakcije

A
  • dok su izvorne crte rez. njihovog pojedinačnog dejstva, budući da su dobijene faktorisanjem u vidu čistih, nezavisnih uticajak
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

crte nastale dejstvom sredinskih uticaja su

A
  • sredinom oblikovane crte
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

crte nastale pod genetskih uticajem su

A
  • konstitucionalne crte
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

crte se mogu podeliti i prema modalitetu ispoljavanja na

A
  • dinamičke
  • SB
  • temperamenta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

diman. crte

A
  • stavljaju pojedinca u akciju prema nekom cilju
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

crte SB

A
  • odnose se na uspešnost sa kojom pojedinac postiže neki cilj
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

crte temperamenta

A
  • odnose se na konstitucionalne vidove rk. pout brzine, energije i emoc. reaktivnosti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Katel izdvaja i promenljive sklopove u L

A
  • poput uloga i stanja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

poželjno je napre raspravljati o crtama temperamenta i SB

A
  • kao najstabilnijim
  • potom o dinamičkim crtama koje su negde srednje stabilne
  • na kraju o stanjima i ulogama
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

3 glavna izvora podataka o L su

A
  • L, S i T-podaci
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Katel se bavio FA nalaza studija koje su koristile sva 3 tipa upitnika

A
  • smatrajući da ako se izvorne crte pojave u okviru sva tri tipa upitnika, mogu da se smatraju funkcionalnim jedinicama L
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Katel je sa saradnicima došao do otkrića da se sličan sklop crta javlja u okviru procena ili samoprocena

A
  • ali se drugačiji rez. dobiju iz ob. metoda
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Katel je insistirao da se počne od pravljenja adekvatnog uzorka ukupne sfere L

A
  • krenuo od izučavanja prideva kojima se opisuje L
  • navedeni u reniku
  • izdvojio 35 površinskih crta koje su bile osnova za FA L-podataka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

putem procena i upitnika dobijene su uglavnom crte SB

A
  • dok su crte dobijene na objektivnim testovima mogle da se rasporede u sve tri grupe crta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

neke od crta L koje su dobijene u T-podacima

A
  • odgovaraju crtama drugog reda koje su izdvojene u L i S_podacima
  • deo pdoudarnosti među podacima obš. time da su pristupi uzimali uzorke pdataka sa različitim nivoom opštosti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

jednačina specifikacije

A
  • predložio da se sve vrste crta preko kojih se može opisati L mogu izraziti preko jednačine specifikacije

R = o1C1 + o2C2 + … on*Cn

  • sugeriše da se svako P mode predvideti preko crta koje osoba poseduje (C1-Cn) i važnosti u prisutnoj okolosti (o1-on)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

velika važnost podrazumeva

A
  • veliku vrednost na o, mala vrednost koja će iznositi 0
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

ako crta inhibira P vrednost na o

A
  • će biti negativna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

smatra se da svaka crta ima nezavisno i

A
  • zbirno dejstvo na P
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

jednačina podrazumeva i višedimenz. predstavljanje

A
  • okolnosti i osobe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

osoba je opisana skorovima na skupini crta

A
  • okolnost pomoću skupa okolnosnih pokazatelja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

jednačina specifikacije može da ima praktičniju primenu u zapošljavanju

A
  • tako da se bira najbolje radno mesto za osobu na osnovu skupa njenih crta L kombinovanih sa različitim ps. okolnostima
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

izdvajaju se 3 vrste dinamičkih crta

A
  • stavovi
  • ergovi
  • sentimenti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

stav pojedinca u nekoj okolosti

A
  • zainteresovanost određenog intenziteta za tok radnje, uzimajući u obzir neki ob.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

iz stavova se

A
  • zaključuju ergovi i sentimenti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

stavovi ne moraju

A
  • uvek da budu izraženi rečima
  • njihovo psotojanje može biti utvrđeno na osnovu P i fizioloških promena u određenim situacijama
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Katel je merio snage stavova

A
  • H da ima svesni i nesvesni sačinitelj stava
  • 5 sačinitelja stavova koje je obeležio grčim slovima od alfa do epsilon
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

u praksi se mere 2 sačinitelja drugog reda

A
  • svesni i nesvesni aspekt stava
  • snaga stava se dobija sabiranjem tih mera sačinitelja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

učvršćeni stav

A
  • predstavlja izvor sukoba pri donošenju odluke o P, u obimu u kome stav sadrži negativne znake u j-specif.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

mogući indeks stepena sukoba koji je izražen u posebnom stavu je odnos

A
  • zbira neg. opterećenja okolnosti i zbira pozitivnih okolnosti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Ergovi su

A
  • konstitucionalne dinamičke izvorne crte koje su urođene i dozvoljavaju osobi da bude akt. u odnosu na posebne klase ob, da doživljava emo. i vrše radnje koijma dolaze do cilja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

4 glavna dela erga su

A
  • opažajni odgovor
  • emoc. odgovor
  • instrumentalne radnje koje vode cilju
  • postizanje cilja
  • ako se poslednje dve komp. udruže -> izdvajaju se: k, afektivna i konativna komp. erga
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Katel izdvaja 10 ergova

A
  • glad
  • seks
  • društvenost
  • roditeljsko zaštitništvo
  • radoznalost
  • beg (strah)
  • borbernost
  • sticanje
  • samopotvrđivanje
  • narcistička seksualnost
41
Q

sentimenti

A
  • sredinom oblikovana dinamička crta koja je rezultat iskustvenih i socio-kult. F
  • paralelni su sa ergovima
  • nagone osobu da obrati pažnju na određene ob. i da u odnosu na njih ispoljava određena osećanja i P
42
Q

sentimenti se formiraju oko značajnih institucija

A
  • i osoba na osnovu stavova formiranih tokom života
43
Q

najvažniji sentimenti su

A
  • karijera, sprot i igre, interesovanja za mehaniku, religija, roditelji, partner i samstvo
44
Q

dinamičke crte su međusobno povezane

A
  • u modeluposredovanja
  • stavovi poreduju sentimentima
  • sentimenti ergovima (mada sentimenti mogu biti posrednici i drugim sentimentima)
  • ergovi su osnovne nagonske sile u L
45
Q

posredni i preklapajući putevi između ergova, sentimenata i ispoljenih stavova

A
  • pružaju osnovu za izvođenje ergova i sentimenata iz stavova koji variraju među pojedincima ili unutar jednog pojedinca
46
Q

mere stavova koje se dobijaju se potom faktorišu

A
  • dobijeni F se tumače kao ergovi i sentimenti
47
Q

samstvo ili samosentiment

A
  • jedan od sentimenata koji je posebno značajan pošto gotovo svi stavovi imaju tendenciju da u većoj ili manjoj meri odražavaju samstvo koje je potom povezano sa ispoljavanjem većine ostalih sentimenata i ergova
48
Q

samstvo se nalazi u dinamičkoj mreži

A
  • među poslednjima dostiže puni razvoj
49
Q

u nekim proučavanjima se pojavljuju povezani i odvojeni

A
  • super-samosentiment i idealni samosentiment
50
Q

samosentiment

A
  • generalno igra značajnu ulogu u objedninjavanju L
51
Q

očuvanje samstva je neophodno za zadovoljenje

A
  • svih ostalih sentimenata i ergova
52
Q

sukob i prilagođavanje se takođe mogu prikazati

A
  • j-specif. koja izražava uključenost dinamičkih izvornih crta osobe u akciju
53
Q

stanja uloge i umerenosti

A
  • j-specif. sadrži znakove SB, temperamenta, ergova, sentimenata, stanja, uloga i usmerenosti
54
Q

na osnovu stabilnih F

A
  • lako je predviđati P
55
Q

na osnovu uloga, stanja i usmerenosti koji su nestabilni

A
  • predviđanje je ,alo teže
  • jako je bitno trenutno stanje organizma u tim situacijama
56
Q

Katel predlaže da se okolnosti podele na fokalne okolnosti

A
  • predstavljaju okolnosti na koje osoba reag. neposredno i drugi tip
  • uslove pozadine koji određuju trenutno stanje organizma, tako da ovi pozadinski uslovi zapravo imaju ulogu modulatora, menjajući ps. značenje okolnsti na si. način tako da osoba odgovara na njih u skladu sa tim u kojoj je ulozi, stanju, itd.
57
Q

stanja su FA uglavnom određena kao crte

A
  • međutim od običnih crta se razlikuju po tome što ne predstavljaju korelaccije između skorova na testu
58
Q

stanja predstavljaju korelacije

A
  • među razlikama u skorovima.
59
Q

Katel, F stanja

A
  • strepnja
  • potištenost
  • stres
  • umor
  • opšta autonomna akt.
60
Q

razvoj L se može posmatrati kao

A
  • deskripcija promena tokom t i kao dejstvo genetskih i sredinskih F i zakona sazrevanja i učenja koji opisuju uticaj ovih F na oblikovanje P
  • Katel je primenio oba pristupa
  • bio je usmeren na pronalaženje sličnih F na uzrastima počev od 4g zrelog doba
61
Q

analiza nasleđe sredina

A
  • multipla apstraktna analiza varijanse (MAVA metod)
62
Q

multipla apstraktna analiza varijanse (MAVA metod)

A
  • razvio Katel, da izuči uticaj nasleđa i sredine na L
  • prikupljanje podataka o sličnostima između bliz i braće i sestara podizanih zajedno, i usvojenih koji su odgajani u razl domovima
  • nakon - analiza podataka radi procene IR svake crte koja potiče od nasleđa, sredine ili njihove interakcije
63
Q

pokazano je da su r između nasleđa i sredine

A
  • uglavnom negativne, što Katel tumači kao dokaz zakona prinuđivanja na biosoc. prosek
  • što znači da postoji tendencija sredinskih uticaja da si. protivreče ispoljavanju genetske varijacije
64
Q

Katel razlikuje 3 značajne vrste uč

A
  • prve dve su KU i IU
  • malo unapređeniji oblik IU - integraciono učenje
65
Q

KU

A
  • značajno za učvršćivanje emoc. stavova na znakove sredine
66
Q

IU

A
  • značajno za uspostavljanje sredstva za zadovoljavanje ergičkih ciljava
  • poseban značaj za izgrađivanje dinam. mreže
  • posebo značajan oblik konfluentno uč.
67
Q

konfluentno uč.

A
  • P i stavovi zadovoljavaju više od jednog cilja
  • tj. stavovi su povezani sa nekoliko sentimenata, sentimenti sa nekoliko ergova…
68
Q

integraciono učenje

A
  • pojedinac uči da poveća ukupno dugoročno zadovoljenje isticanjem jednih ergova i potiskivanjem drugih
  • presudan znača za formiranje samstva i super-samstva
69
Q

emp. način za proučavanje Č

A
  • postupak analize prilagođavanja - info o promenama crte kod većeg br. ljudi kao odgovor na prilagođavanja u svakodnevnom žviotu
  • analiza svih mogućih puteva prilagođavanja - može se izračunati prosečno preduzimanje svakog puta i to kako taj prosečni ef. deluje na menjanje crta
70
Q

Katel je dao analizu puteva prilagođavanja

A
  • imenujući ih dinamičkim raskrsnicama odnosno hijazmama koje se sreću u izražavanju blokiranih nagona od prostog gneva, sukoba ili strepnje do formiranja neurotičnog simptoma
71
Q

treptik

A
  • promene u L koje su posledica uticaja sredine
  • predlog da se dejstva sredine i nasleđa na istu crtu predstavljaju razl. krivulajma koje je planirao da dobije primenom multiple apstraktne analize varijanse koja bi uključivala poređenja između raznih uzrasnih, kulturnih i supkulturnih grupa
72
Q

Katel smatra da se dimenz. koje se koriste za opis pojedinca

A
  • mogu primeniti i na opis cele grupe definišući ih kao grupni SINTALITET koji je ekvivalentan pojedinačnoj L
73
Q

prim. izvor grupnog uticaja je porodica, a kao značani izdvajaju se još i

A
  • šk, vršnjaci, religija, posao, politička partija i narod.
74
Q

institucije mogu svoje dejstvo da ispostavljaju na tri načina

A
  1. svesno - želeći da oblikuju ponašanje pojedinca na određeni način
  2. nesvesno - F okolnosti mogu imati dejstvo na grupne/institucionalne uticaje na pojedinca
  3. kao rezultat obrasca P u nekim procesima u društvu, pojedinac može da dalje mdoifikuje P
75
Q

u opisivanju sintaliteta glavnu ulogu ima FA koja izdvajanjem određenog broja F omogućava

A
  • istraž. odnosa grupa koje variraju na tim F
  • izdvojio 10 sintaliteta naroda, od kojih 8 ima jasno značenje
76
Q

10 sinaltiteta naroda, 8 sa jasnim značenjem

A
  • brojnost
  • kulturni pritisak
  • kulturno nasleđe
  • posvećenost
  • promišljena marljivost
  • snažan i tvrdoglav red
  • buržujska malograđanština
  • budizam-monologizam
  • kulturna integracija
  • moral
77
Q

Katel smatra daje odnos između pojedinačnih članova grupe i sintaliteta grupa posredovan preko

A
  • promenljivih sklopova među kojima se posebno istče uloga.
78
Q

ono što su dinam. crte za pojedinca su dimenz. sadelatnosti za grupu

A
  • j-na specifikacije za
    grupnu sadelatnost može se napisati pomoću zainteresovanosti pojedinačnih članova koji pripadaju grupi
79
Q

Katel ističe značaj korišćenja R-tehnike

A
  • poređenje većeg br. pojedinaca po uspehu na 2+ testova
  • r između skorova osoba na različitim testovima govori o nivou slaganja testova.
  • tako se dobijaju opšte cret
80
Q

R-tehnika, Katela i Karosa - iz uzorka stavova korišćenih u okviru tehnike, izdvojeno

A
  • 20 stavova pomoću tri
    mere:
  • mere preferencije
  • mere fluentnosti
  • mere retroakt. inh.
81
Q

mere preferencije

A
  • između2 stava koja opisuju tok radnje važne za neki stav
82
Q

mere fluentnosti

A
  • traženo da sub. iznese što više zadovoljstava koja bi mogla da budu posledica toka radnje važne za neki stav
83
Q

mere retroakt. inh.

A
  • izvodi u spojeno sa z. fluentnosti gde se sub. izlažu 3 jednocifrena br. i posmatra se njihov uticaj na stav.
84
Q

rezultati na merama su faktorisani, izdvojeno je

A
  • 8F
  • 7 se podudaralo sa 6 ergova
  • 1 sa sentimentom utvrđenim u prethodnim ispitivanjima pomoću R-tehnike
  • nakon određivanja F, bilo je moguće proceniti skorove za svako
    ispitivanje.
85
Q

P-tehnika

A
  • porede skorovi istog pojedinca na
    merama u razl. situacijama i trenucima
  • rez - govori o tome koliko su razl. P individe slična u varijacijama.
  • daje jedinstvene crte pojedinca.
86
Q

potrebno je obezbediti mere čije

A
  • ponovno rađenje neće značajno
    uticati na rez. pojedinca i takođe se mora raditi sa crtama koje pokazuju svakodnevnu fluktuaciju.
87
Q

Q-tehnika

A
  • poređenjem 2+ pojedinaca na
    razl. merama pri čemu ukoliko se poredi veći br. individua omogućeno je pravljenje
    klastera osoba koje se slične na tim merama.
88
Q

Kod diferencijalne R-tehnike su merenja ponovljena dva puta

A
  • a koreliraju se i F razlike nastale u tim merenjima
89
Q

Ajzenk na ličnost gleda kao na hijerarhiju

A
  • na vrhu: široke dimenzije – tipovi, potom crte (ekvivalentne Katelovim izvornim crtama), zatim
    naviknuti odgovori i na dnu specifični odgovori
90
Q

na nivou tipova Ajzenk posmatra L na 3 dimenzije

A
  • N
  • X
  • psihoticizam
91
Q

sličnosti Ajzenka i Katela

A
  • koriste procene, upitnike, situacione testove i fiziološke mere
    u cilju utvrđivanja F L (čak je Katel pronašao F II reda u podacima
    procene i upitnicima koji odgovaraju dvema Ajzenkovim dim.),
  • interesuju za nasledne uticaje na L.
92
Q

novina AJzenk u FA uvodi i

A
  • tehniku analize kriterijuma gde je F određen tako da max odvaja posebnu grupu na osnovu nekog kriterijuma.
93
Q

osn. odlika Ajzenkovog pristupa je

A
  • upotreba FA unutar definisanog T okvira
94
Q

Gilfordov upitnik GZTS i Katelov upitnik 16FL uveliko zahvataju istu sferu L, mada se F najčešće ne poklapaju u osnovi

A
  • „jedan na jedan“ najverovatnije jer
    Gilford koristi međusobno nezavisne F, dok Katel dopušta njihovu zavisnost.
95
Q

Gilford vidi L kao hijerarhijski sklop

A
  • tipovi - primarne crte
  • heksis - specifične dispozicije sl. navikama
  • specif. akt
96
Q

dim. SB, temperamenta i
hormetičke dimenzije koje izdvaja Gilford odgovaraju Katelovim crtama

A
  • SB, temperamenta i dinamičkim crtama
  • Gilford uveo i telesne dim. i dim.
    patologije kako bi objasnio pć.
97
Q

kritike FA - produkt je upravo ono što je uloženo u nju

A
  • naziv dobijenih F subjektivan i
    da može da bude odabran tako da potvrđuje postavljenu T,
  • neslaganja koja
    postoje između rezultata dobijenih u FA razl. autora
  • neki autori jednostavno izdvajaju određene F bez razmišljanja o razvojnim procesima koji se nalaze u njihovoj osnovi i H koje se odnose na P, a neophodne su za
    predviđanje P…
98
Q

prednost pristalica FA je ta što im ova metoda omogućava

A
  • emp. proveru prethodno postavljenih T, dok mnogi psiholozi
    određuju svoje T bez emp. provere njihovog važenja, t
  • mnogi autori insistiraju na prethodno postavljanje H o prirodi ps. F koji očekuju da
    dobiju u FA i koji uvode u analizu što ih štiti od kritika subjektivnosti.