Hoofdstuk 3: Parlementaire democratie

Question 1

Democratie

Answer 1

Bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitvorming

Question 2

Referendum

Answer 2

Volksstemming over een bepaalde politieke kwestie

Question 3

Indirecte democratie / Parlementaire democratie

Answer 3

Het volk neemt niet zelf de beslissingen maar laat dit over aan gekozen vertegenwoordigers (in een parlement)

Question 4

Belangrijkste kenmerken van de parlementaire democratie in Nederland (7)

Answer 4

1. Rechten van minderheden worden gerespecteerd
2. Machtenscheiding
3. Bevolking kiest volksvertegenwoordigers in het parlement
4. Regering en parlement maken samen wetten en deze gelden pas als de meerderheid dit besluit
5. Er is individuele vrijheid
6. Burgers hebben politieke grondrechten: iedereen vanaf 18 jaar mag stemmen en zich verkiesbaar stellen; iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten; verkiezingen zijn vrij, eerlijk en geheim; iedereen mag demonstreren
7. Er bestaat persvrijheid

Question 5

Belangrijkste kenmerken van een autoritair regime (7)

Answer 5

1. Geen machtenscheiding
2. Geen onafhankelijke rechters
3. Bij verkiezingen is er sprake van verkiezingsfraude, manipulatie en geweld
4. Oppositiepartijen zijn vaak verboden
5. Geen rechtsstaat en grondrechten worden niet gerespecteerd
6. Geen persvrijheid
7. Grote rol voor militairen om verzet van het volk te onderdrukken

Question 6

Ideologie

Answer 6

Verzameling ideeën over wat belangrijk is in de maatschappij en hoe mensen het beste met elkaar kunnen samenleven

Question 7

Linkse ideologie

Answer 7

Wil dat de overheid actief ingrijpt om de ongelijkheid tussen mensen te verminderen

Question 8

Rechtse ideologie

Answer 8

Vindt dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor een beter bestaan

Question 9

Politiek midden

Answer 9

Ideologie tussen links en rechts in

Question 10

Liberalisme

Answer 10

Politieke ideologie waarbij mensen niet als gelijk gezien worden, maar wel als gelijkwaardig. Persoonlijke en economische vrijheid, individuele verantwoordelijkheid en tolerantie zijn belangrijke waarden. Zijn voor vrijemarkteconomie. Ook wel rechts genoemd. Bijvoorbeeld VVD, D66, Volt.

Question 11

Socialisme / Sociaaldemocratie

Answer 11

Politieke ideologie waarbij benadrukt wordt dat niet iedereen gelijke kansen en mogelijkheden heeft. Overheid moet zorgen dat mensen solidair zijn. Kennis, inkomen en macht moeten eerlijker verdeeld worden. Solidariteit en gelijkwaardigheid zijn belangrijke waarden. Ook wel links genoemd. Bijvoorbeeld PvdA, SP, GroenLinks.

Question 12

Confessionalisme / Christendemocratie

Answer 12

Politieke ideologie gebaseerd op het geloof / christendom. Streeft naar een samenleving gebaseerd op waarden uit de Bijbel. Naastenliefde en saamhorigheid zijn belangrijke waarden. Overheid laat zoveel mogelijk over aan maatschap organisaties (maatschappelijk middenveld). Tussen links en rechts in (midden). Bijvoorbeeld CDA, ChristenUnie, SGP.

Question 13

Progressief

Answer 13

Vooruitstrevend, de maatschappij willen veranderen (persoonlijke vrijheid of veranderingen in het algemeen)

Question 14

Conservatief

Answer 14

Behoudend, benadrukken wat al is bereikt, tradities in stand houden

Question 15

Actiegroep

Answer 15

Groep die één bepaald doel wil bereiken, bijvoorbeeld behoud van natuur of welzijn van dieren. Roepen op om actie te voeren of gaan demonstreren.

Question 16

Belangengroep

Answer 16

Verdedigt de belangen van één bepaalde groep, bijvoorbeeld scholieren, weggebruikers of huizenbezitters. Geven voorlichting, lobbyen en voeren actie.

Question 17

Politieke partij

Answer 17

Groep mensen met globaal dezelfde ideeën over een goede samenleving

Question 18

Actief kiesrecht

Answer 18

Recht om bij verkiezingen je stem uit te brengen

Question 19

Passief kiesrecht

Answer 19

Recht om je verkiesbaar te stellen

Question 20

Spindoctor

Answer 20

Communicatiedeskundige die kandidaten adviseert over een zo positief mogelijk imago

Question 21

Zwevende kiezer

Answer 21

Kiezer die niet bij elke verkiezing op dezelfde partij stemt

Question 22

Voornaamste redenen om een partij te kiezen (4)

Answer 22

1. Standpunten komen overeen met jouw ideeën
2. Partij let goed op jouw belangen
3. Je stemt strategisch
4. De persoon spreekt je aan

Question 23

Evenredige vertegenwoordiging

Answer 23

Alle uitgebrachte stemmen worden verdeeld over het totale aantal zetels

Question 24

Districtenstelsel / Meerderheidsstelsel

Answer 24

Het land wordt verdeeld in districten en per district komt de kandidaat met de meeste stemmen als afgevaardigde in het parlement (bijvoorbeeld in de VS en VK)

Question 25

Regering

Answer 25

Heeft officieel de dagelijkse leiding van Nederland, bestaat uit de koning en ministers

Question 26

Kabinet

Answer 26

Is in de praktijk verantwoordelijk voor de besluiten in de landelijke politiek, bestaat uit ministers en staatssecretarissen

Question 27

Premier / Minister-president

Answer 27

Leider van de regering, zorgt dat ministers goed met elkaar samenwerken

Question 28

Minister

Answer 28

Heeft eigen beleidsterrein, bijvoorbeeld Defensie, Onderwijs, Financiën, geeft leiding aan duizenden ambtenaren

Question 29

Staatssecretaris

Answer 29

Werkt onder minister, is verantwoordelijk voor een deel van zijn beleidsterrein

Question 30

Troonrede

Answer 30

Leest de koning op Prinsjesdag (derde dinsdag in september) voor, hierin staat wat de regering heeft bereikt en het komende jaar wil gaan doen

Question 31

Miljoenennota

Answer 31

Opent de minister van Financiën op Prinsjesdag, hierin staan alle plannen van het kabinet voor dat jaar. Tevens de rijksbegroting: overzicht van alle inkomsten en uitgaven die het kabinet verwacht.

Question 32

Kabinetsformatie

Answer 32

Samenstellen van ministers en staatssecretarissen die samen het land besturen

Question 33

Coalitie

Answer 33

Samenwerkingsverband van twee of meer partijen

Question 34

Regeerakkoord

Answer 34

Plannen van de coalitie voor de komende jaren

Question 35

Formateur

Answer 35

Meestal lijsttrekker van de grootste partij, zoekt geschikte ministers en staatssecretarissen bij elkaar, wordt doorgaans minister-president