HC 9 - Genetica

Question 1

Wat is uniformiteit(1) waar wordt het veel toegepast(2)?

Answer 1

1. Dieren met minimale variatie in de genetische achtergrond

2. Academisch onderzoek

Question 2

Wat is het voor- en nadeel van uniformiteit?

Answer 2

1. Voordelen :
   - Subtiele effecten zichtbaar door uniforme achtergrond
   - Kleine kans op fout negatieven
2. Nadelen
   - Uniformiteit wordt vaak verkregen door inteelt

Question 3

Wat is variatie(1) en welke voordelen heeft dit(2)?

Answer 3

1. Dieren met veel genetische variatie
2. • Onderzoek is beter extrapoleerbaar (vertalen naar menselijke situatie
     - Beter voor testen medicijnen

Question 4

Wat is monozygoot?

Answer 4

Dieren met oorsprong uit 1 eicel. (bijv gordeldieren hebben monozygote 4-lingen)

Question 5

Wat is een homozygote inteelt stam en wat is het voordeel hiervan? Noem er minimaal 3.

Answer 5

1. Een inteeltstam is een stam waar van minimaal 20 generaties lang de broer en zus zijn gekruist (of met jongste ouder)
2. Homozygotie gaat omhoog
3. Er ontstaat een groep van uniform reagerende dieren
4. Deze stammen kunnen beschouwd worden als meer-eiige tweelingen
5. Iedere inteeltstam heeft zijn eigen “eigenschappen”

Question 6

Wat is een andere naam voor een homozygote inteeltstam?

Answer 6

Een isogene stam

Question 7

Wat is een co-isogene stam?

Answer 7

Deze stam is hetzelfde als een isogene stam maar verschilt in 1 gen ten opzichte van de “parent” stam

Question 8

Hoe ontstaat een co-isogene stam?

Answer 8

Door een spontane of geïntroduceerde mutatie

• Mutaties zonder duidelijk fenotype worden vaak niet opgemerkt.
• bijvoorbeeld de nunu mutatie –> naaktdieren

Question 9

Wat is een congene lijn en waar wordt deze voor gebruikt?

Answer 9

1. Dat zijn twee stammen die op één genetische locus van elkaar verschillen. (hier liggen meerdere genen)
2. Om uit te zoeken welk gen verantwoordelijk is voor een ziekte of fenotype

Question 10

Wat is de naamgeving van inteelt stammen?

Answer 10

Parent strain / substrain (= line number + substrain designation)

Question 11

Wat is de eerste fokstap in het maken van een congene lijn met een recessieve?

Answer 11

Twee homozygote ouderdieren met elkaar kruisen. De donor muis (brengt wenselijke eigenschap mee) en de ontvangende muis (waar de eigenschap in gefokt wordt)

Question 12

Wat is de F1 generatie van een congene lijn?

Answer 12

Dit zijn heterozygote dieren waar alleen de dominante eigenschappen tot uiting komen

Question 13

Wat is een intercross en wat gebeurd er tijdens de meiose wanneer er gefokt wordt op een recessief gen?

Answer 13

De kruising van broertjes en zusjes. Tijdens de meiose vindt er crossing over plaats zodat er kans is op dieren met 2 recessieve gen allelen.

Question 14

Hoeveel procent kans is er op een dier met 2 recessieve genen bij de eerste intercross van een recessieve congene lijn?

Answer 14

25% kans op een homozygote F1 muis

Question 15

Wat is een backcross?

Answer 15

Een dier met de wenselijke recessieve eigenschap (Homozygoot F1) kruisen met een recipient muis.
- hierbij ontstaan jongen met 1 gen van het recessieve allel

Question 16

Wat zijn de stappen van het maken van een congene lijn met een recessieve eigenschap?

Answer 16

1. Cross
   = donor met recipient dier
2. Intercross
   = broer en zus kruisen (hieruit ontstaat homozygoot F1)
3. Backcross
   = recipient met homozygoot F1 muis uit deze kruizing ontstaan heterozygote dieren
4. 2e cross
   = recipient kruizen met heterozygoot muis
5. Nieuwe intercross
   = rode ogen / zwarte muis selecteren voor de volgende backcross
6. Backcross
7. Nog minstens 6-8 cycli cross-intercross-backcross nodig om donorgen in recipient stam te krijgen

Question 17

Wat is de naamgeving van een congene lijn?

Answer 17

Inteeltstam.Donorstam-allel

Question 18

Wat is het kruisschema voor een congene lijn met een dominante eigenschap?

Answer 18

1. Twee homozygote dieren kruisen (donor & recipient)
2. Backcross tussen nakomeling en recipient
3. Minstens 10 backcrosses nodig

• Bij dieren selecteren voor backcross altijd dieren met de wenselijke eigenschappen kruisen.

Question 19

Wat is een RIS (recombinante inteelt stam) en waar wordt deze voor gebruikt?

Answer 19

1. Chromosomen van twee stammen gemengd in een aparte inteeltlijn.
   - Genoom van stam A wordt gemengd met stam B. Beide voor 50% aanwezig.
2. Voor het bestuderen van combinatie genen / koppelen van genen aan fenotype of ziekte

Question 20

Hoe lang duurt het om een congene stam te fokken en hoeveel generaties en lijnen moeten er minimaal gefokt worden?

Answer 20

1. 7 jaar
2. minimaal 20 generaties
3. minimaal 20 lijnen

Question 21

Wat is de naamgeving van een RIS en hoe testen ze welke genen er aanwezig zijn?

Answer 21

1. Vaderstam letter x moederstam letter / nummer lijn

2. QTL analyse (quantative trait locus)

Question 22

Wat is een recombinant congene stam (RCS) en waarom is dit wenselijk over een RIS?

Answer 22

1. Het kruizen van de donorstam met de recipient stam om zo 95% van het genoom van de donor stam te verspreiden over 20 RCS lijnen.
2. Het genoom van de donorstam wordt op deze manier gelijkmatiger verdeeld over de recipient stam lijnen dan bij RIS.

Question 23

Hoe wordt een RCS gemaakt?

Answer 23

1. Donor kruisen met recipient
2. F1 kruisen met recipient
3. F2 kruisen met recipient
4. Vanaf de F3 generatie alleen nog maar intercrossen

Question 24

Hoeveel generaties en en hoeveel lijnen zijn er nodig bij een RCS lijn?

Answer 24

1. 20 generaties

2. 20 lijnen

Question 25

Wat is de naamgeving van een RCS en hoe testen ze welke genen er aanwezig zijn?

Answer 25

1. Hoofdletter achtergrondstam c (=voor recombinant congeen) S (=voor donorstam) lijn nummer 2. QTL analyse

Question 26

Wat is een Random Bred Populatie en waarom worden deze gefokt?

Answer 26

1. Het kruizen van verschillende inteeltstammen | 2. Geeft een niet inteelt stam

Question 27

Wat zijn de voorwaarden van het fokken van een RBP en wat is een nadeel?

Answer 27

1. Altijd een gesloten populatie - Welke stammen kies je? - Altijd een beetje inteelt - Kleinere populatie = meer inteelt 2. Random paartjes bij elkaar 3. Toepassen minimale inteelt door rotatieschema Nadeel : Beperkte reproduceerbaarheid

Question 28

Wat is een outbred populatie en waar wordt deze voor gebruikt?

Answer 28

1. Een populatie heterogene kruisingen - Het verschil met RBP en Outbred is dat dit wel goed reproduceerbaar is 2. Voor experimenten waarbij grote variëteit in genetische achtergrond gewenst is

Question 29

Wat is een hybriden populatie en hoe krijg je deze?

Answer 29

1. Standaardisatie van genetische variatie 2. Kruisen van meerdere inteeltstammen met elkaar 3. Hierbij is de F1 populatie de hybriden populatie

Question 30

Wat is een populatie eis bij Outbred stammen?

Answer 30

De populatie moet groot genoeg zijn voor een delta F van 1% Formule : DeltaF = 1/2n N = 50 bij deltaF 1%

Question 31

Wat is de formule bij een hybriden populatie?

Answer 31

N = n^2 - N / 2 = aantal F1 hybriden | - n = aantal inteelt stammen

Question 32

Hoe test je of een inteeltstam uniform is?

Answer 32

1. Vroeger --> huidtransplantatie --> afstoting = niet uniform - Was erg fout gevoelig 2. Nu --> monogene markers - Biochemisch - Immunologisch - DNA (PCR of sequencing) - SSLP's (simple sequence length polymorfisms / PCR)