examen kerst Flashcards
natiolect
verscillen tussen het Nederlands in 3 landen
standaardtaal
officiële taalvariant
dialect
taalvariëteit die heel sterk afgebakend kan worden in een bepaald geografisch gebied binnen bv Balgië, Nederland of Suriname
accent
aan iemads dialect of tussentaal kun je horen van welke streek hij/zij afkomstig is
regiolect
taalvariëteit wie wat is opgeschoven naar de standaardtaal, maar waarin wel nog enkele duidelijke herkenbare dialectkenmerken zitten van de regio
tussentaal
spreektaal, tussen dialect en standaarstaal
gezinsjargon
woorden die alleen binnen een bepaals gezin begrepen worden
jongerentaal
wanneer jongeren spreken of schrijven op een manier die voor volwassenen niet helemaal verstaanbaar is
dialectologie
geografische factoren
- taal hangt af van streek tot streek
sociolinguïstiek
sociale factoren
- leeftijd
- sekse
etnolinguïstiek
etnische factoren
- mengen van natiolect met andere talen
pragmatiek
situatie
- formeel
- informeel
vicieuze cirkel
situatie waarbij een verschijnsel een bepaald gevolg heeft, terwijl dat gevolg het eerst genoemde verschijnsel in stand houdt of versterkt
peerreviewed tijdschriften
tijdschriften waarin de bijdrage door collega-wetenschappers uit een bepaalde wetenschappelijke discipline getoetst zijn
gerenomeerd
met een goede naam, reputatie
baat hebben bij
voordeel hebben bij iets
zonder weerga
het is nog nooit voorkomen, het is zonder precedent
integraal
op zichzelf bestaand
funderend
de basis leggen
condition humaine
menselijke staat, hoe we leven en denken als mens, met bijhorende beperkingen
disproportioneel
buiten verhouding
schone letteren
hoogstaande literatuur
canon
verzameling van namen, gebeurtenissen en/of kunstwerken die een bepaald cultuurgebied als waardevol erkent
literaire canon
een verzameling van belangrijke en invloedrijke literaire werken die als representatief worden beschouwd voor een bepaalde taal, cultuur of traditie
canonisering
redeneren vanuit ons eigen culturele waardenkader dat voorkeuren, vooroordelen en blinde vlekken bevat
kenmerken van de column
- korte tekst die vaak in een vaste rubriek wordt gepubliceerd
- persoonlijk, bevat de mening van de schrijver -> ik-vorm
- lezer overtuigen of nadenken + amuseren
- gaat over herkenbare, actuele onderwerpen of persoonlijk leven schrijver
analogie
overeenkomst tussen 2 zaken
archaïsme
bewust navolging van eens tijl die in een vroedere taalperiode thuishoort
chiasme
2 woordplaten kruislings opgesteld worden
cliché
beeld zo vaak gerbuikt dat het zijn originaliteit kwijt is en voorspelbaar wordt
contrast
emoties van een personage nog sterker in de verf te zetten
ellips
woorden worden weggelaten die syntactisch gezien noodzakelijk lijken
herhaling
woord of zinswending bewust herhalen, om meer nadruk te leggen
hyperbool
overdrijving/situatie groter voorspellen -> om irritatie of emotie uit te drukken
oxymoroon
combinatie van 2 tegengestelde begrippen
paradox
schijnbare tegenstelling
parallellisme
heeft opeenvolgende woorden, zinnen en versregels doe overeenkomsten vertonen op het vlak van klank, inhoud en zinsbouw
retorische vraag
vraag waarom geen antwoord wordt verwacht
woordspeling
woorden bewust in verschillende betekenissen gebruikt… Het is vaak komisch bedoeld en dus letterlijk een ‘spel met taal’
Welke god lag aan de basis van het theater?
dionysos, de god van de vruchtbaarheid en de wijn
hie verschilt het klassieke theater ter ere van de god van hedendaags toneel?
- koor dominant -> 50 mannen als sater (half bok, half man)
- zongen religieuze liederen en rituele dansen
- vandaag de dag: koor verdrongen door acteurs met een gesproken tekst
in welke eeuw bloeide het Grieks theater?
5de eeuw v.C.
welke stad organiseerde theaterfestivals?
Athene
wie waren de 3 belangrijkste auteurs?
- Aeschylus
- Sophocles
- Euripides
waarover gaan de tragedies vaak?
muthologische verhalen
- trojaanse oorlog
- leven van Oedipus
- het Gulden Vlies
openluchttheater?
- amfitheater
- vorm van een hoefijzer
- publiek zat om de tribune op een helling
waarom hadden de maskers een bepaalde vorm van ecpressie?
- de mond diende als toeter
- acteurts speelden verschillende rollen met elk een eigen voorkomen
catharsis
emotionele zuivering -> krachtige emoties bij publiek opwekken
hybris
overdreven trots, hoogmoed, overmoed. traditioneel werd het gekoppeld aan brutaliteit, onbeschaamdheid tegenover de goden
AI
mogelijkheid van een machine om mensachtige vaardigheden te vertonen, ook bekend onder de naal ‘kunstmatige intelligentie’
genereren
iets doen ontstaan, iets voortbrengen
4 taaltechnologische toepassingen verkennen
1) spellingscontrole of autocorrectie
2) automatsich vertalen
3) spraaktechnologie
4) tekstvoorspelling
chatbot
computerprogramma dat geprogrammeerd is om conversaties tussen mensen te stimuleren
communicatiemodel
- zender
- boodschap
- ontvanger
- doel
- context
- kanaal
- effect
- ruis