College 9: Parlement Flashcards
Het parlement
Staten Generaal
Senaat
Eerste adviesorgaan monarch
Standenvertegenwoordiging
18e eeuw: Britse parlement wordt machtiger: monarchie afhankelijker van parlement
Britse Lagerhuis als ‘‘moeder aller parlementen’’
Franse Assemlee vanaf 1789: Derde Stand
Ontstaan Links en Rechts’’
Belangrijke verschillen parlementen
- direct gekozen, indirect of benoemd?
- Aantal parlementariers
- Unicameralisme of bicameralisme
- Monisme of dualisme
- imperatief mandaat of vrij mandaat
- Parlementaire cultuur
Bicameralisme
Twee kamers.
Senaat –> overlegorgaan. In Nederland 1e kamer.
o.a.:
Oostenrijk, Belgie, Frankrijk; Duitsland; Italië; Nederland;
Polen; Verenigd Koninkrijk
* Vaak meer conservatief ingesteld;
reflectiever, minder gepolitiseerd
(Chambre de Réflexion
Eerste Kamer (senaat) IN Nederland
Sinds Unie met België (1815-1830)
75 leden, part-time
Indirect gekozen (Provinciale Staten)
* Geen regionale vertegenwoordiging
* Geen initiatief of amendementsrecht, wel vetorecht
* Novelle: verkapt amendementsrecht
Tweede Kamer
150 leden (tot 1953 100 leden)
* Intiatief + amendementsrecht, budgetrecht,
onderzoek/enqueterecht, vragen, moties
* Geen leden van regering (dualisme)
* Reglement van Orde (eigen regels binnen grondwettelijk kader)
* Commisiestructuur (vaste en ad hoc kamercomissies)
* Fracties/ Kamerclubs. Weinig vastgelegd over rol partijen
* Diensten ter ondersteuning (griffie, bureau onderzoek)
* Vastlegging in de Handelingen
Dualisme
Regering regeert, parlement controleert
Monisme
Regering en parlement regeren allebei
Drie modi van het parlement !!!!!!!!!
- Parlement als arena: Verhouding Regering-Parlement bepaalt door partij.
- Parlement als marktplaats: Verhouding Regering-Parlemetn bepaalt door thema (bijv Groen front)
- Parlement als instituut tegenover regering
- dualistische verhouding R-P: bv parlementaire enquete
19e eeuw parlement
Kamerleden ‘‘zonder last of ruggenspraak’’: losjes georganiseerd in kamerclubs
Vertrouwensregel
Sinds 1866 n.a.v. ‘‘kwesies. Dualisme in praktijk
Minder dualisme vanaf eind 19e eeuw:
- Opkomst partijen sinds eind 19e eeuw
- Kamerlid als ‘‘drager van beginselen’’
Meer fractiediscipline, minder dualisme in praktijk
Na 1945 Tweede kamer tegenover regering: Lam of Leeuw?
Torentjesoverleg; sinds Lubbers en Rutte-doctrine’’
Beperkt dualisme: nieuwe bestuurscultuur
Imperatief mandaat (delegate)
Vertegenwoordiger als spreekbuis achterban
Duidelijke instructies (trusted, delegatie)
Fractiediscipline
Vrij mandaat (trustee)
Vertegenwoordiger in vertrouwen gekozen als trustee die zelf afwegingen maakt
Partijmandaat (partisan/politico)
Tussenvorm: parlementariër als afgevaardigde partij
Edmund Burke
Speech 1774
Parliament is not a congress of ambassadors from different and
hostile interests; which interests each must maintain, as an agent and
advocate, against other agents and advocates; but parliament is a
deliberative assembly of one nation,with one interest, that of the whole;
where,»_space;»»>not local purposes, not
local prejudices, ought to guide,
but the general good, «««««
resulting from the general reason of the whole.
You choose a member indeed; but when you have chosen him, he is not
member of Bristol, but he is a member of parliament.
Functies van Parlementen !!!!!!
- benoemen en wegsturen regeringen
- maken/amenderen van wetten
- controleren van regeringen m.n. budget
- Vertegenwoordiging electoraat
- Deliberatie. Maatschappelijke discussie voeren
Vertegenwoordigen electoraat
Representatie: voorstellen van natie in 1 vergadering
Descriptieve vertegenwoordiging
Parlement als spiegel/ foto van electoraat (regio, man/vrouw, opleiding)
Substantiele vertegenwoordiging
parlement als ‘‘verbeterde versie’’ natie
Responsiviteit voorop, niet representativiteit
In praktijk vertegenwoordiging electoraat
combinatie representativiteit (descriptief) en kwaliteit (substantieel)
Representativiteit
Het voorstellen van de natie in een vergadering.
Descriptieve
Opinies
Regio
Geslacht
Leeftijd
Beroepen
Opleidingen
Seksuele voorkeur
Huidskleur
Culturele achtergrond
Controleren van Regeringen
- Goedkeuren budget
- Schriftelijke/ of mondelingen vragen
- Interpellaties en spoeddebatten
- indienen van moties
- commissies buiten plenaire zittingen
- parlementaire enquêtes
Mogelijk werking van parlement te sabotageren; door weglopen of filibuster
Parlement als wetgevende macht
Heeft recht Wetsvoorstellen (private member bills) in te dienen
praktijk: meeste afkomstig van regering
Wetswijzigngen (amendementen)
Analyse parlementarie activiteiten
Niet-wetgevende activiteiten toegenomen (vragen, moties etc. )
Indienen wetsvoorstellen zaak van regering (ruim 200 tegenover 15)
Vertraging van behandeling en amendering belangrijkste inbreng Parlement
Sterke mate van fractiediscipline (parlementarier als poltico)
