8.7. Oprema mosta - ležajevi

Question 1

Što su ležajevi?

Answer 1

To su elementi konstrukcije preko kojih se prenose opterećenja s gornjeg ustroja na donji ustroj. Također, omogućavaju ili spriječavaju određene pomake i zakretanja konstrukcije i njenih dijelova.

Question 2

Navedi funkcionalnu podjelu ležaja.

Answer 2

• nepomični ležajevi
• pomični ležajevi
• deformabilni ležajevi
• ležajevi specijalnih namjena

Question 3

Navedi podjelu ležaja prema pomacima koje omogućuju.

Answer 3

• klizni ležajevi
• točkasto zakretni ležajevi
• linijski zakretni ležajevi
• deformabilni ležajevi
• deformabino-klizni ležajevi

Question 4

Navedi podjelu ležaja prema gradivu.

Answer 4

• betonski
• čelični
• elastomerni

Question 5

Navedi neka načela za postavljanje ležajeva.

Answer 5

• na istom mostu upotrijebiti ležajeve istog tipa
• ležajeve ugraditi vodoravno na čvrstu podlogu – ležajne kvadre
• treba osigurati prostor za njihov pregled, održavanje i zamjenu

Question 6

Gdje se postavljaju nepokretni ležajevi?

Answer 6

Nepokretni ležajevi kod kraćih mostova, postavljaju se nad jednim od upornjaka, a dilatacija nad drugim. Na svim ostalim osloncima su pokretni ležajevi.

Nepokretni ležajevi kod dužih mostova postavljaju se bliže sredini mosta, a nad oba upornjaka se postavljaju dilatacije.

Moguća su rešenja i s više nepokretih ležajeva.

Question 7

Koje sile prenose nepokretni ležajevi?

Answer 7

• vertikalna opterećenja
• horizontalna opterećenja

Question 8

Kako se izvode nepokretni ležajevi?

Answer 8

• betonski
• metalni
• elastomerni

Question 9

Koje tipove nepokretnih ležajeva znaš?

Answer 9

1. čelični točkasti zakretni ležajevi
2. čelični linijski zakretni ležajevi
3. kalotni ležajevi
4. betonski ležajevi
5. lončasti ležajevi

Question 10

Što su čelični točkasti zakretni ležajevi? Skiciraj.

Answer 10

• omogućuju zakretanje oko bilo koje osi valjanjem gornjeg dijela po kaloti donjeg dijela

Question 11

Što su čelični linijski zakretni ležajevi? Skiciraj.

Answer 11

• omogućuju zakretanje samo oko ležajne osi

Question 12

Što su kalotni/sferni ležajevi? Skiciraj.

Answer 12

• prenose opterećenja čitavom površinom kalote pa se javljaju manje koncentracije naprezanja, ali je potrebna veća preciznost izvedbe

Question 13

Što su betonski ležajevi?

Answer 13

• klasični armiranobetonski zglobovi

Question 14

Što su lončasti ležajevi? Skiciraj.

Answer 14

• sastavljen je od kružnog čeličnog lonca i elastomerne ploče u njemu, sprječava horizontalne deformacije

Question 15

Koje sile prenose pokretni ležajevi?

Answer 15

Preuzimaju načelno samo vertikalna opterećenja. Oni koji su djelomično nepokretni preuzimaji i horizontalne sile u smjeru u kojem je pomak sprječen.

Question 16

Koje tipove pokretnih ležajeva znaš?

Answer 16

1. valjkasti ležajevi
2. pendl ležajevi
3. klizni ležajevi

Question 17

Što su valjkasti ležajevi? Skiciraj.

Answer 17

Jednosmjerno su pokretni i zakretni zbog valjanja čeličnog valjka između paralelnih ploča.

Varijacije:
- s jednim valjkom
- s dva valjka
- sa zasječenim valjkom
- valjkasto klizni ležajevi

Question 18

Što su pendl ležajevi? Skiciraj.

Answer 18

Štapasti oslonci koji s 2 zgloba omogućuju pomake i zakretanja.

Question 19

Što su klizni ležajevi?

Answer 19

Sastoje se od dviju ploča gdje se jedna kliže po drugoj. Kod starijih konstrukcija je relativno veliko trenje, dok je kod suvremenih klizna ploča i zakretni dio s vrlo malim koeficijentom trenja.

Question 20

Što su deformabilni ležajevi?

Answer 20

Ležajevi koji omogućuju pomake svojom velikom posmičnom deformabilnošću. Najčešće armirani elastomerni ležajevi (sastoje se od čeličnih limova i slojeva elastomera međusobno čvrsto spojenih).

Question 21

Što su ležajevi specijalnih namjena?

Answer 21

Ležajevi za preuzimanje određenih dinamičkih udara ili sila (shock transmitteri).
- seizmički prigušivači
- prigušivači udara plovila, vozila
- prigušivači dinamičkih učinaka željeznice

Question 22

Skiciraj oznake ležaja prema vrsti pomaka.

Answer 22