7. SOA - Albersen Flashcards
Welke verschillende soorten SOA kunnen we onderscheiden?
Bacterieel
- chlamydia
- syfilis
- gonorroe
Parasitair
- schaamluis
- trichomonas
Viraal
- hepatitis B
- HIV
- herpes
- genitale wratten
Wat is de prevalentie en oorzaak van chalamydia?
Prevalentie
- jonge vrouwen 15-34
- mannen 20-40
- eerder bij heterokoppels
Oorzaak
- bacterie chlamydia trachomatis
- nestelt zich in slijmvliescellen van urethra, vagina, cervix, baarmoeder en eileiders
Wat zijn de symptomen van chlamydia?
Genitaal
Vrouw
- 50% geen duidelijke klachten
- meer of andere vaginale afscheiding
- tussentijds bloedverlies
- veranderd menstruatiepatroon
- pijn of bloedverlies tijdens of na vrijen
- pijn in onderbuik
- pelvic inflammatory disease (zeldzaam)
- kan ernstige gevolgen hebben voor fertiliteit
Man
- doorschijnende tot witachtige afscheiding uit penis
- pijn of branderig gevoel tijden plassen
- ongemakkelijk gevoel tijdens zaadlozing
- scrotale pijn
- bij epididymitis: chlamydia en gonorroe in achterhoofd houden
Oraal
- infectie in keelholte
- amandelontsteking
- antibiotica die werkt voor een gewone keelontsteking werkt ook voor chlamydia
Anaal
- slijmafscheiding of bloedverlies
- pijnlijke ontlasting
- abnormaal stoelgangpatroon
Is er een subtype chlamydia?
Lymphogranuloma venerum LGV
- bij mensen met imuunsuppresie of HIV (MSM)
- klein zweertje op penis, mondholte of perianaal
- de ulcus wordt gevolgd door lymfadenitis (ontstoken lymfeklieren in lies)
- grieperig ziektebeeld
- als de anus geïnfecteerd is, kan dit leiden tot pijnlijke zweren in de endeldarm
Wat zijn de consequenties van chlamydia?
Vrouw
- PID
- vruchtbaarheidsproblemen
- ectopische zwangerschap
Man
- epidydimitis
- vruchtbaarheidsproblemen (minder dan bij vrouw)
- ontsteking prostaat
- plasproblemen indien verlittekening urethra
Wat is de diagnose en behandeling van chlamydia?
Diagnose:
- vrouw: cervicale wisser maar is vaak negatief
- urine testen; PCR test (DNA bacterie opsporen)
Behandeling
- korte kuur antibiotica
- bij risicogroepen eveneens inspuiten aangezien gonorroe meer resistent is (en je weet nog niet meteen welke SOA het is)
- partner mee behandelen, anders ping-pong-effect
Wat is de prevalentie en oorzaak van gonorroe?
Voornamelijk jongen mannen die seks hebben met mannen tussen de 20 en 35
Oorzaak: bacterie Neisseria gonorrhoea (gonokok)
Nestelt zich in slijmvliezen van vagina, penis, anus, ogen en keel
Wat zijn de symptomen van gonorroe?
Vrouw
- groene afscheiding
- bloedverlies na penetratie
- pijn tijdens het vrijen
- pijnlijke of veranderde stoelgang(patroon)
- amandelontsteking na orale seks
- veranderd menstruatiepatroon of tussentijds bloedverlies
Man
- overvloedige, geelgroene afscheiding (druiper)
- hevige pijn tijdens plassen
- bloedverlies uit penis
- pijnlijke of veranderde stoelgang(patroon)
- amandelontsteking na orale seks
Wat zijn de consequenties van gonorroe?
Vrouw
- vruchtbaarheidsproblemen
- PID
- ectopische zwangerschap
Man
- vruchtbaarheidsproblemen
- ontsteking prostaat, bijbal of testis
Wat is de diagnose en behandeling van gonorroe?
Diagnose
- PCR test
- vaginale wisser
Behandeling
- antibiotica via spuit in de bil
- perorale kuur drie dagen
Wat is de prevalentie en oorzaak van syfilis?
Vooral bij mannen die seks hebben met mannen. Veel mensen met HIV krijgen ook nog de diagnose syfilis. Eerder oudere leeftijd.
Oorzaak: bacterie treponema pallidum (spirocheet)
Wat zijn de symptomen en het verloop van syfilis?
Fase 1
- drie weken na besmetting
- ulcus durum op plaats besmetting
- pijnloos
- blijft ongeveer vier weken en verdwijnt nadien ook zonder behandeling
Fase 2
- zeven tot tien weken na besmetting
- bacterie komt in bloedbaan
- koorts, hoofdpijn, bot pijn, ontsteking lymfeklieren, haaruitval
- roze huiduitslag op romp, voetzolen of handpalmen
- deze symptomen verdwijnen zonder behandeling
Fase 3
- 3-15 jaar na besmetting
- hart, ruggenmerg, bot en hersenen zijn aangetast
Wat is de diagnose en behandeling van syfilis?
Diagnose
- bloedafname
Behandeling
- penicilline IM (fase 1 en 2)
- fase 3 komt hierdoor bijna niet meer voor
Wat zijn de symptomen van schaamluis?
- rode stippen op plaats van bijten
- rode of bruine vlekjes in ondergoed (ontlasting)
- jeuk, vooral ‘s nachts
- irritaties, roodheid, kleine zwellingen
- huidletsel en eczeem
- eitjes zijn vast geklit aan haren en komen uit na een week
Wat is de diagnose en behandeling van schaamluis?
Diagnose
- zichtbaar als kleine beestjes rondom geslachtsdelen en anus
Behandeling
- malathion en permetrine
- wassen met heet water
- is aan het uitsterven
Wat zijn de symptomen van trichomonas?
Vrouw (meer klachten)
- groengele, slecht ruikende afscheiding
- irritatie huid vagina
- pijn bij plassen
- pijn tijdens of na vrijen
- pijn onderbuik
Man
- afscheiding urinebuis
- ontstoken eikel
- pijn bij plassen
- pijn tijdens of na vrijen
Wat is de diagnose en behandeling van trichomonas?
Diagnose
- uitstrijkje
Behandeling
- antibiotica (metronidazol)
Wat zijn de symptomen van hepatitis B?
- grieperig (immuunsysteem is actief)
- moe, slechte eetlust, misselijk, koorts, gewrichtsklachten, algemeen slecht voelen
- griepsymptomen gaan over en andere klachten komen op voorgrond
- lever werkt niet meer goed: geelzucht
- huid en ogen worden gelig
- urine wordt donker
- stoelgang wordt bleek
- gewrichtsklachten
- jeukende huiduitslag
- klachten ontstaan 2-3 maanden na besmetting en kunnen enkele weken tot 5 maanden aanhouden
Wat is de behandeling en verloop van hepatitis B?
- geneest spontaan bij 90%
- 10% levenslang drager van virus
- geen medicatie
- leidt op termijn tot levercirrose of leverkanker
Vaccinatie is aan te raden voor mensen met wisselende seksuele contacten.
Wat is de diagnose van herpes?
Herpes simplex type 2
- kleine, pijnlijke blaasjes op/in de anus, vagina, penis of bilstreek
Herpes simplex type 1
- kleine zweertjes op lip
Deze blaasjes komen op, knappen of drogen uit, en vormen korstjes. Nadien vallen ze af. De infectie nestelt zich in de zenuwcellen van de huid.
Wat is het verloop en de behandeling van herpes?
Type 2
- tintelend gevoel
- huid wordt roder
- blaasje ontstaat, springt open, zweertje blijft achter
- korstvorming, korstje valt af
- zaken die het immuunsysteem aantasten kunnen aanleiding geven tot nieuwe klachten
Behandeling
- enkel op het moment dat het aanwezig is
- kan er niet voor zorgen dat het verdwijnt
Hoe ontstaan genitale wratten?
- humaan papilloma virus (HPV)
- HPV nestelt zich in de huidcellen en geven aanleiding tot wratten of kanker
- 30 tot 40 genitale types
- type 6 en 11 leiden tot genitale wratten
- type 16 en 18 leiden in 70% van de gevallen tot peniskanker
Wat is de behandeling van genitale wratten?
- creme die lokaal de immuuncellen activeert
- gaan huid aanvallen en verversen
- gaat gepaard met een sterke ontstekingsreactie
- 12 weken, drie maal per week
HPV vaccinatie dient te gebeuren voor het eerste seksuele contact.
Wat is HIV/AIDS?
- vroeger: ‘gay compromise syndrome’
- risicogroep 4H: homoseksueel, Haïtiaan, hemofilie, heroïne
- iemand kan heel lang seropositief zijn zonder AIDS te ontwikkelen
- eind jaren 90: aidsremmers
- voornamelijk bij Europese mannen die seks hebben met mannen
Wat is de oorzaak van HIV?
- besmetting vooral anaal, maar vaginaal en oraal ook mogelijk
- contact met bloed, sperma, voorvocht, vaginaal vocht, etter en moedermelk
- valt het immuunsysteem aan
- virus vermenigvuldigd zich met witte bloedcellen, waardoor dit aantal daalt en de virus load stijgt
Wat is het verloop van HIV?
Fase 1: HIV primo infectie
- griepachtige symptomen
- veel individuele variatie
- virale load is zeer hoog
- immuunsysteem vecht tot de virale load weer omlaag gaat
Fase 2a: asymptomatische
- virale load is laag
- virus vermenigvuldigt zich wel
- zonder HIV-remmers kan deze fase soms mee dan 10 jaar duren
- patiënt is laag besmettelijk maar heeft geen symptomen
Fase 2b: mild symptomatisch
- symptomen uit eerste fase kunnen hier terugkeren en langer aanhouden
- beginnende klachten van verminderde afweer: schimmelinfecties in mond of vagina
- virale load stijgt en afweer vermindert
Fase 3: AIDS
- volledig defect immuunsysteem
- weinig witte bloedcellen
- zeer besmettelijk
- verschillende soorten kanker kunnen ontstaan
- fungal balls: grote schimmelinfecties in longen
- kaposi sarcoma: bindweefseltumor in vb tandvlees
- mensen met AIDS overlijden binnen drie jaar
Wat is de diagnose van HIV.
In België wordt er getest op HIV, tussen 25-34 jaar.
- klassieke aids-test: spoort antistoffen in bloed op, kan vanaf zes weken na besmetting, betrouwbaar
- nieuwere antigen test: spoort partikels van virus op, kan vanaf 10 dagen tot vier weken na besmetting, bij negatief toch nog klassiek aids-test doen
- speekseltest: zelftest, kan vanaf 3 maanden na besmetting
Wat is de preventie voor HIV?
PEP
- post-exposure profylaxis
- bij risico op infectie
- virus kan zo geen vat nemen op lichaam
- vier weken lang: drie aidsremmers en anti-retro virale middelen
PREP
- pre-exposure profylaxis
- zeer hoog risico op infectie
- ofwel rondom het seksueel contact, ofwel dagelijks als seksueel contact frequent is
- kan niet gehaald worden bij huisdokter, speciale centra
HIV-positief
- bij de behandeling van HIV gaat het altijd om een combinatie van 3 aids-remmers
